Tarihte Bugün 2 Burdan devam edelim.

07 MAYIS

Olaylar;

07/05/1789 III. Selim'in tahta çıkması
07/05/1924 Cumhuriyet gazetesi yayın hayatına başladı. 7000 nüsha basılan gazetenin kurucusu Yunus Nadi Bey'di. Gazetenin kadrosunda Ahmet Rasim, Peyami Safa, Ahmet Refik (Altınay) gibi isimler vardı.
07/05/1924 Cumhuriyet Gazetesi yayın hayatına başladı.
07/05/1945 Nazi Almanyası'nın müttefiklere kayıtsız şartsız teslimiyle II. Dünya savaşı sona erdi.
07/05/1945 Vietnam, Dien Bien Phu'da Fransızları yenilgiye uğrattı.
07/05/1958 Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker 8 ay yatmak üzere cezaevine girdi.
07/05/1966 Polis Mecliste arama yaptı. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü "Eşkiyanın bu gece ne yapacağı belli olmaz" dedi.
07/05/1973 Muş Milletvekili Nermin Çiftçi ilk kadın meclis başkanvekili seçildi.
07/05/1978 Çevreciler İskoçya'da bir nükleer santral inşaat alanını işgal ettiler.
07/05/1979 Bayındırlık Bakanı Şerafettin Elçi, kendisine yöneltilen "Kürtçü" iddialarına karşı düşünce özgürlüğü mücadelesine devam edeceğini açıkladı. Elçi "Her Türk vatandaşı meramını anlatabildiği dilde konuşur. Bunu yasaklayan bir yasa yoktur" dedi.
07/05/1982 Genel Kurmay başkanlığı bir kitap yayımladı. Buna göre; Aralık 1981 itibariyle 14.086 sol, 2941 bölücü ve 347 sağ görüşlü 17.374 kişi hakkında 167 değişik örgüt davası açıldı.
07/05/1983 İstanbul Laleli'deki Washington Oteli'nin çay ocağında tüpgaz patlaması sonucu yangın çıktı. Çoğu; Yunanlı ve Avustralyalı 37 kişi öldü.
07/05/1985 Anavatan partisi Genel Başkanı ve Başbakan Turgut Özal "aylık gelirim, vergi iadesi dahil 1 000 doların çok az üzerinde. Belki de dünyanın en az ücret alan başbakanıyım" dedi.
07/05/1988 Abdi İpekçi cinayeti ile Papa suikastında adı geçen Oral Çelik Fransa'da yakalandı.
07/05/1993 Demokrasi Partisi (DEP) kuruldu. Özgür Gündem gazetesinin sahibi Yaşar Kaya genel başkan seçildi. Kaya, partinin Kürt sorununu demokratik yollarla çözmeyi amaçladığını söyledi.
07/05/1995 Fransa'da sağın adayı Jacques Chirac cumhurbaşkanı seçildi. kazandı.

Doğumlar;

07/05/1833 Alman besteci Johannes Brahms.
07/05/1840 "Kuğu Gölü", "Uyuyan Güzel" "Fındıkkıran" bale suitlerinin yaratıcısı Rus besteci Piyotr İlyiç Çaykovski.

Ölümler;

07/05/1789 I. Abdülhamid'in ölümü
07/05/1986 Öykü ve oyun yazarı Haldun Taner İstanbul'da. Taner; "On İkiye İki Var" hikayesiyle 1955 Sait Faik, "Yalıda Sabah"la 1983 Sedat Simavi, "Sersem Kocanın Kurnaz Karısı" oyunuyla 1972 Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü'nü aldı. Taner, en çok "Keşanlı Ali Destanı" oyunuyla tanınıyordu.

 

08 MAYIS

Olaylar;

08/05/1992 Son bir haftada bekaret kontrolüne gönderilen 8 kız öğrenciden ikisinin intihar ettiği açıklandı.
08/05/1993 Üç bin kişi Gökova termik santraline karşı eylem yaptı.
08/05/1997 Abdi İpekçi Uluslararası Dostluk ve Barış Ödülü kısa adı TÜRK-İŞ olan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na verildi.
08/05/1942 Rıza Nur'un haftalık Tanrıdağ dergisinin ilk sayısı yayımlandı.
08/05/1947 Ulvi Cemal Erkin, Prag'da Çek Filarmoni Orkestrasını yönetti.
08/05/1958 Yeni Gün gazetesi yazı işleri müdürü Erdoğan Tokatlı 34 gün yatmak üzere cezaevine girdi.
08/05/1958 Sıkıyönetim kararlarına uymadığı iddiasıyla Milliyet gazetesi 15 gün süreyle kapatıldı.
08/05/1961 Uluslararası Af Örgütü kuruldu.
08/05/1962 Türkiye'de 8 milyon gizli işsiz olduğu açıklandı.
08/05/1972 Bülent Ecevit listesinin Olağanüstü kongrede kazanması üzerine İsmet İnönü 33 yıl 4 ay 11 gün sonra Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığından istifa etti.
08/05/1975 Anayasa Mahkemesi Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruluş yasasını iptal etti. Başbakan Süleyman Demirel "Devlet Güvenlik Mahkemeleri'ni derhal ve yeniden kurmak için teşebbüse geçeriz" dedi.
08/05/1978 Radyo-TV Gazetecileri Derneği kuruldu.
08/05/1981 Dostlar Tiyatrosu'nda Genco Erkal'ın oynadığı "Her Gün Yeni Baştan" adlı tek kişilik oyun yasaklandı.
08/05/1982 Bertolth Brecht'in, " Halkın Ekmeği" adlı şiir kitabı toplatıldı.
08/05/1984 Sanatçı Rahmi Saltuk, konserinde liste dışı türkü söylediği gerekçesiyle 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.
08/05/1984 Türkiyeli parlamenterler 3 yıl aradan sonra tekrar Avrupa Konseyi'ne kabul edildi. Avrupa Konseyi Asamble Başkanı, "ancak izleme sürdürülecek" dedi.

Ölümler;

08/05/1873 İngiliz düşünür John Stuart Mill
08/05/1880 "Madame (madam) Bovary"nin yaratıcısı, Fransız yazar Gustave Flaubert.
08/05/1987 Ressam, müzeci ve gazeteci Elif Naci İstanbul'da. Elif Naci'nin "On Yılda Resim", "Şarkta Resim", "Anılarda Damlalar" adlı kitapları da var.

 

09 MAYIS

Olaylar;

09/05/1926 Amerikalı kaşif Amiral Byrd, Kuzey kutbuna ilk uçuşunu yaptı.
09/05/1936 Benito Mussolini İtalya Faşist İmparatorluğu'nu ilan etti.
09/05/1945 Nazi gizli servisi Gestapo şefi, Reichstag ve Hava Kuvvetleri komutanı Herman Goering ABD 7. Ordusu'na esir düştü.
09/05/1955 Batı Almaya NATO'ya katıldı.
09/05/1955 "Anneler Günü" Türkiye'de ilk kez kutlandı.
09/05/1958 Üniversite öğrencileri "flört" konulu bir panel düzenleyecekti. İstanbul valiliği toplantıya izin vermedi.
09/05/1958 Yeni Gün gazetesi ve Akis dergisi birer ay kapatıldı. Yazı işleri müdürleri Altan Öymen 10 ay, Tarık Holulu 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.
09/05/1960 ABD Gıda ve İlaç İdaresi ( FDA) ilk doğum kontrol hapının piyasaya sürülmesini onayladı.
09/05/1960 Hür Adam gazetesi 10 hafta kapatıldı.
09/05/1962 16 yabancı şirkete daha Türkiye'de petrol arama izni verildi.
09/05/1970 Çoğu üniversite öğrencisi 75-100 bin dolayında savaş karşıtı Washington'da ABD'nin Vietnam savaşına son vermesi için gösteri yaptı.
09/05/1971 Darüşşafaka Lisesi'ne kız öğrenci alınması kararlaştırıldı.
09/05/1971 Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Genel Başkanı Fakir Baykurt gözaltına alındı.
09/05/1974 Almanya'da, Kızıl Ordu Fraksiyonu liderlerinden Ulrike Meinhof ( Maynhof) Stutgart'daki Stemmheim (Ştemhaym) cezaevindeki hücresinde ölü bulundu.
09/05/1974 Ankara Sanatseverler Derneği'nin "en iyi oyun yazarı ödülü" Uçamayan Kuşlar Tutulur" oyunuyla Aydın Arıt'a verildi.
09/05/1978 Ülkücüler İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi'nde dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açtı; 3 kişi öldü, 12 kişi yaralandı.
09/05/1978 Kızıl Tugaylar örgütü'nün 16 Mart'ta kaçırdığı eski başbakan Aldo Moro'nun cesedi Roma'da bir arabanın bagajında bulundu.
09/05/1983 Cumhuriyet gazetesi başyazarı Nadir Nadi ve Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin 2 ay 20 gün hapis cezasına çarptırıldı. Ceza paraya çevrildi.
09/05/1984 Yaşar Kemal'e Fransa'da Legion d'Honneur (löjyon dönor) nişanı verildi.
09/05/1984 Sait Faik Hikaye Ödülünü "Akışı Olmayan Sular" kitabıyla Pınar Kür aldı.
09/05/1987 Polonya Havayollarına ait bir yolcu uçağı Varşova'dan New York'a havalandıktan hemen sonra düştü. 183 kişi öldü.
09/05/1988 Basın Müzesi İstanbul Çemberlitaş'ta açıldı

Doğumlar;

09/05/1800 ABD'de köleliğe karşı isyanın siyah önderi John Brown.
09/05/1936 İngiliz sinema oyuncusu Albert Finney ve ABD'li Oscar ödülü sahibi kadın sinema oyuncusu Glenda Jackson

Ölümler;

09/05/1805 Alman şair Friedrich Schiller.

 

10 MAYIS

Olaylar;

10/05/1799 Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Akka'da Napoleon Bonaparte'ın komutasındaki Fransız ordusunu yenilgiye uğrattı.
10/05/1847 Bugünkü adı Danıştay, olan Meclis-i Vala-yi Ahkam-ı Adliye kuruldu.
10/05/1876 Basına sansür getirildi.
10/05/1907 Anneler Günü, ilk kez Amerika Birleşik Devletleri'nin Philadelphia kentinde kutlandı.
10/05/1908 Kadın iplik işçileri Bursa'da greve çıktı.
10/05/1920 Amerikan Komünist Partisi kuruldu.
10/05/1920 İstanbul'da tramvay işçileri greve başladı
10/05/1933 Naziler Almanya'da Heinrich Mann, Upton Sinclair, Erich Maria Remarque gibi yazarların kitaplarını yakmaya başladılar.
10/05/1933 New York'da mültimilyarder iş adamı Nelson Rockefeller, sahibi olduğu binanın ön cephesine Meksikalı ressam Diego Rivera'nın yaptığı duvar panosunda Lenin resmi olduğu için, ressamı kovdu, panoyu parçaladı.
10/05/1934 İstanbul'da görülmemiş balık akını. Lüferin kilosu 4 kuruşa düştü.
10/05/1940 Winston Churchill, Chamberlain'ın istifası üzerine İngiltere Başbakanı oldu.
10/05/1940 Naziler Belçika ve Hollanda'ya saldırdı.
10/05/1941 550 Alman uçağı Londra'yı bombaladı, 1400 sivil öldü.
10/05/1941 Adolf Hitler'in yardımcısı Rudolf Hess, barış görüşmesi için İngiltere'ye uçtu. İngiltere'de tutuklandı, ömür boyu hapse çarptırıldı. 1987'de öldüğünde, halen Berlin'deki Spandau cezaevindeydi.
10/05/1961 Türkiye Büyük Millet Meclisi nispi temsil seçim sistemini kabul etti.
10/05/1967 Ünlü rock grubu Rolling Stones'un üç üyesi uyuşturucu kullanma iddiasıyla 10 yargılanmaya başladı.
10/05/1969 Milli Birlik Grubu eski Demokrat Partililerin siyasi haklarının iadesi için çalışacağını açıklayan CHP lideri İsmet İnönü ve Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a birer muhtıra verdi.
10/05/1970 Üniversite öğrencileri İstanbul Sultanahmet alanındaydı. Mitingte gençler özel okulların devletleştirilmesini istedi.
10/05/1971 Sıkıyönetim yasasında değişiklik yapıldı. Gözaltı süresi 30 güne çıkarıldı.
10/05/1974 Sait Faik Hikaye Ödülünü "Can Parası"yla Fakir Baykurt aldı.
10/05/1978 İstanbul Beyoğlu'ndaki tarihi Çiçek Pasajı çöktü. 12 kişi öldü.
10/05/1981 François Mitterrand, üçüncü kez katıldığı seçimlerde Fransa cumhurbaşkanı oldu. Mitterrand 1988 seçimlerini de kazanarak cumhurbaşkanlığını sürdürdü.
10/05/1988 Bakanlar Kurulu, Başbakan Turgut Özal'ın annesi Hafize Özal'ın İstanbul'daki Süleymaniye Camii avlusuna defnedilmesine izin verdi. Mezar, Nakşibendi Şeyhi Mehmet Zaid Kotku'nun yanında.
10/05/1992 12 yıl süren 723 sanıklı Devrimci-Yol davasının gerekçeli kararı 9 yıl önce bugün açıklandı. Yazılışı 2,5 yıl süren gerekçeli kararda 7 ölüm, 37 ömür boyu hapis cezası var.
10/05/1994 Güney Afrika'nın ilk Siyah devlet başkanı Nelson Mandela göreve başladı.
10/05/1996 Doğru Yol Partisi Genel başkanı Tansu Çiller'in başbakanlıktan ayrılmadan 22 gün önce örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiği açıklandı.


Doğumlar;

10/05/1899 ABD'li sinema oyuncusu, dansçı ve şarkıcı Fred Astaire.
10/05/1995 Cansu Özay doğdu

Ölümler;

10/05/1977 ABD'li sinema oyuncusu Joan Crawford.
10/05/1985 Sinema oyuncusu Necdet Tosun. Komedi filmlerindeki sevimli şişman rolleriyle tanınan Necdet Tosun 300'den fazla filmde rol almıştı.
10/05/1987 Gazeteci, yazar Semih Tuğrul.
10/05/1995 Tiyatro sanatçısı Belkıs Dilligil.

 

11 MAYIS

Olaylar;

11/05/1812 İngiltere Başbakanı Spencer Perceval Avam Kamarası'nda cinnet geçiren iş adamı John Bellingham tarafından vurularak öldürüldü.
11/05/1957 Zaman Gazetesi'nden Nusret Safa Coşkun ve Rıfat Ekinci birer yıl hapse mahkum oldular.
11/05/1958 Amerikalı genç bir adam, Türkiyeli sevgilisini sokakta öpünce neredeyse linç ediliyordu. Amerikalı genç ve sevgilisi 20'şer lira ağır hapis cezasına çarptırıldı. Yargıç "Nişanlı da olsanız Türkiye'de olduğunuzu unutmayın" dedi.
11/05/1959 Bursa'da yayımlanan Yeni Ant gazetesinden Derviş Sami Taşman ve Fethi Taşman da 1 yıl 1 ay hapis cezasına çarptırıldılar.
11/05/1961 Yassıada'da "Anayasa'yı ihlal" davası başladı. Davada, 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle görevlerinden düşürülen, cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dış işleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'nun da aralarında bulunduğu 400 kadar Demokrat Partili siyasi, partiyle ilişkisi iddiasıyla bürokrat ve asker sanık yargılandı. Yargılamalar sonunda, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan idam edildiler.
11/05/1963 Başbakan İsmet İnönü "Kürt sorunu"nun tehlike oluşturmadığını söyledi.
11/05/1964 Yazar Sait Faik Abasıyanık'ın, ölümünden on yıl sonra, Burgaz Adası'ndaki evi müzeye dönüştürüldü.
11/05/1984 Çay stoklarının tükendiği açıklandı. İstanbul'da bazı kahvehanelerde çay satışları durdu.
11/05/1985 Birmingham City ile Leeds United arasında Birmingham'da oynanan futbol maçı sırasında yangın çıktı; 40 kişi öldü, 150 kişi yaralandı.
11/05/1989 Avrupa İnsan Hakları Komisyonu Türkiye Birleşik Komünist Partisi kurucuları Haydar Kutlu ve Nihat Sargın'ın Türkiye aleyhine başvurularını kabul etti.
11/05/1994 Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) kuruldu.
11/05/1996 Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller, örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiğini kabul etti.
11/05/1997 IBM bilgisayar şirketinin süperbilgisayarı Deep Blue (Koyu Mavi), gelmiş geçmiş en büyük satranç ustası kabul edilen Gari Kasparov'u yendi.
11/05/1998 Türkiye Büyük Millet Meclisi lojmanlarında oturan 541 milletvekilinden, 321'inin 2 milyon 580 bin lira olan Çöp Vergisi diye bilinen çevre temizlik vergisini ödemediği belirlendi.

Doğumlar;

11/05/1894 ABDli modern dansçı ve koreograf Martha Graham.
11/05/1904 İspanyol sürrealist ressam Salvador Dali.

Ölümler;

11/05/1948 Şair ve fıkra yazarı Hamamizade İhsan.
11/05/1954 Öykü ustası Sait Faik Abasıyanık.
11/05/1981 Jamaikalı Reggae ilahı gitarist ve şarkıcı Bob Marley.
11/05/1988 İngiltere Gizli İstihbarat Servisi görevlisiyken Sovyetler Birliği hesabına casusluk yaptığı ortaya çıkınca bu ülkeye iltica eden Kim Philby. 76 yaşında Moskova'da.

 

12 MAYIS

Olaylar;

12/05/1820 İngiliz hastane reformcusu ve Kırım savaşı yaralılarına Selimiye kışlasında "lambalı kadın" olarak hizmet veren Florence Nightingale (Florıns Naytingeyl) doğdu.
12/05/1871 Paris Komünü ayrılık halinde kadınlara nafaka hakkı tanıdı.
12/05/1916 İrlanda'nın İngiltere'den bağımsızlığını ilan eden Paskalya Ayaklanması'nın öncüsü ve İrlanda'nın ilk Marksist işçi önderlerinden James Connolly kurşuna dizildi.
12/05/1929 İlk Tıp Bayramı Haydarpaşa Tıp Fakültesi'nde kutlandı.
12/05/1940 Kırkpınar güreşlerinde Tekirdağlı Hüseyin altıncı kez başpehlivan oldu.
12/05/1949 Sovyetler Birliği'nin 11 ay süren Berlin ablukası kalktı. İhtiyaç maddelerinin havadan taşınması müttefiklere 200 milyon dolara mal oldu.
12/05/1951 Yıkıcı gücü Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan bombaların 100 katı büyüklüğünde olan ilk hidrojen bombası denemesi Pasifik Okyanusu'ndaki Eniwetok atolünde yapıldı.
12/05/1965 Doğu Pakistan'da (bugünkü Bangladeş)kasırga çıktı; 10 binin üstünde insan öldü.
12/05/1974 Erzurum'un Oltu ilçesinde bir linyit ocağında grizu patlaması oldu; 10 işçi öldü.
12/05/1975 TRT Genel Müdürü İsmail Cem görevden alındı.
12/05/1976 Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ)Türkiye'de büro açma isteği kabul edildi.
12/05/1978 Ankara'da YİBA çarşısı yandı. 49 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı.
12/05/1979 Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) gazetelere "Gerçekçi Çıkış Yolu" başlıklı Ecevit hükümetini eleştiren tam sayfa ilan verdi.
12/05/1992 Nelson Mandela Uluslararası Atatürk Barış Ödülü'nü insan hakları ihlalleri iddiaları nedeniyle reddetti.
12/05/1995 İstanbul Çiftehavuzlar'daki bir evde Devrimci Sol liderlerinden Dursun Karataş'ın eşi Sabahat Karataş'la birlikte üç kişinin öldürüldüğü baskına katılan polisler hakkında yargısız infaz iddiasıyla dava açıldı.
12/05/1998 İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Başkanı Akın Birdal Ankara'da silahlı saldırıya uğradı. Birdal ağır yaralandı.

Doğumlar;

12/05/1907 Doğum ABD'li sinema oyuncusu Katherine Hepburn.

 

13 MAYIS

Olaylar;

13/05/1277 Karamanoğlu Mehmet Bey, Konya şehrini Karamanoğulları topraklarına kattı ve Türkçe'yi resmi dil ilan etti.
13/05/1846 ABD Kongresi, sınır devriyelerine baskın yapılmasını gerekçe göstererek Meksika'ya savaş ilan etti.
13/05/1915 Çanakkale'de, Binbaşı Ahmet Bey'in komutasındaki ''Muaveneti Milliye'' muhribi, Golyak zırhlısını torpilleyerek batırdı.
13/05/1919 İzmir'in işgal edileceğine ilişkin Venizelos'un beyannamesi, Aya Fotini Kilisesi'nde Yunan Albayı Mavrudis tarafından yerli Rumlara okundu.
13/05/1929 İran'ın Horasan bölgesinde deprem oldu: yaklaşık 3.000 kişi öldü.
13/05/1940 İngiltere Başbakanı Winston Churchill ünlü konuşmasını yaptı: "Size kan, ter ve gözyaşından başka vaat edecek bir şeyim yok."
13/05/1949 Yazar Rıfat Ilgaz, cumhurbaşkanına hakaretten üç yıl, Mısır Kralı ve İran Şahı'na hakaretten yedi ay, Aziz Nesin de Mısır Kralı ve İran Şahı'na yayın yoluyla hakaretten yedi ay hapis cezası aldı.
13/05/1950 Ereğli Kömür İşletmelerinde Türkiye'nin ilk siyasal grevi yapıldı.
13/05/1955 Türkiye Demir Çelik İşletmeleri ile Türkiye Selüloz ve Kağıt İşletmeleri kuruldu.
13/05/1965 Batı Almanya İsrail'i tanıdı. Karar nedeniyle 9 Arap ülkesi Batı Almanya ile ilişkisini kesti.
13/05/1975 Başbakan Süleyman Demirel, Vural Önsel adlı bir kişinin saldırısına uğradı. Demirel'in burun kemiği kırıldı.
13/05/1979 Başbakan Bülent Ecevit, iş çevrelerinin hükümete karşı tutumunu eleştirerek, "yeterli yardım ve kredi sağlama eşiğine gelmişken bıçaklanıyoruz. Kendimizi yabancılara haksız yere jurnal ediyoruz" dedi.
13/05/1981 Papa II. Jean Paul, Mehmet Ali Ağca tarafından Roma'da vurularak yaralandı.
13/05/1994 Eski İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi (İSKİ) Genel Müdürü Ergun Göknel, klor yolsuzluğu davasında 8 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
13/05/1996 DYP Genel Başkanı Tansu Çiller'in dolandırıcılıktan yargılanan Selçuk Parsadan'a örtülü ödenekten 5.5 milyar lira verdiği iddia edildi.
13/05/1997 İçişleri Bakanlığı, 1993'te öldürülen Uğur Mumcu'nun ailesine 9.5 milyar liralık maddi tazminat ödedi.
13/05/1998 Memur Sendikaları Yasa Tasarısı'nı protesto eden memurlar hakkında, adli tarihin en geniş kapsamlı soruşturması açıldı.
13/05/1999 Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı bombalı saldırı sonucunda yaşamını yitirdi.
13/05/2000 Ankara Sincan'da tarlaya bırakılmış halde fazla miktarda patlayıcı madde ve silah ele geçirildi. Patlayıcı ve silahların, yasa dışı Tevhid (Selam) örgütü mensubu Necdet Yüksel tarafından bırakıldığı belirlendi. Yüksel'in, Ahmet Taner Kışlalı'nın aracına bombayı koyduğunu ''itiraf ettiği'' bildirildi.

Doğumlar;

13/05/1840 Alphonse Daudet, Fransız yazar (ö. 1897).
13/05/1930 Stevie Wonder, ABD'li şarkıcı ve besteci.
13/05/1937 Roger Zelazny, Polonyalı-Amerikalı yazar.
13/05/1986 Robert Pattinson, İngiliz aktör.

Ölümler;

13/05/1927 Milli edebiyat akımının öncülerinden Ahmet Hikmet Müftüoğlu. Eserleri arasında Haristan ve Gülistan, Çağlayanlar adlı öykü kitaplarıyla Gönül Hanım adlı romanı sayılabilir.
13/05/1961 Garry Cooper, ABD'li sinema oyuncusu.
13/05/1985 Fransız ressam Jean Dubuffet.
13/05/1999 ABD'li karikatürist Saul Steinberg.

 

14 MAYIS

Olaylar;

14/05/1946 Türkiye Sosyalist Partisi kuruldu. Başkanlığa Avukat Esat Adil Müstecaplıoğlu seçildi.
14/05/1948 İsrail devleti kuruldu.
14/05/1950 27 yıllık Cumhuriyet Halk Partisi iktidarı son buldu. Demokrat Parti oyların yüzde 53 oyla tek başına iktidara geldi. Türkiye'de tek parti dönemi sona erdi.
14/05/1952 Paris'te toplanan Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) Genel Kurulu'nda Türkiye'yi Ahmet Emin Yalman temsil etti.
14/05/1955 Nedret Gürcan, Dinar'da , Şairler Yaprağı adlı bir şiir dergisi yayımlamaya başladı.
14/05/1955 Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa'daki sosyalist ülkeler yeni bir askeri ittifak içeren Varşova Paktı'nı imzaladılar.
14/05/1957 Dr. Asım Onat Dünya Tıp Cemiyeti başkanlığına seçildi.
14/05/1958 Ziya Ademhan 1 yıl hapse mahkum oldu.
14/05/1968 Üniversite öğrencileri "NATO'ya Hayır" haftası başlattılar; 106 öğrenci gözaltına alındı.
14/05/1974 12 Mart askeri müdahalesi sırasında tutuklananları kapsayan Genel af çıktı. 141. ve 142. maddeler kapsam dışı kaldı.
14/05/1767 İngiliz hükümetinin ithal çaya vergi koyması üzerine Amerikan Bağımsızlık savaşı başladı.
14/05/1924 Türkiye Taş Kömürü Kurumu Zonguldak'ta kuruldu.
14/05/1984 Yaşar Kemal'in İnce Memed romanını beyaz perdeye uyarlayan Peter Ustinov'un filminin galası Londra'da yapıldı.
14/05/1985 Hüsamettin Cindoruk, Doğru Yol Partisi genel başkanı seçildi. Cindoruk, " Bu emaneti kimseye teslim etmem. Sadece sahibine teslim ederim" dedi. Yeni Genel Başkanın adı, "Emanetçi" oldu.
14/05/1996 İstanbul Alibeyköy'de İrfan Ağdaş adlı genç polisin açtığı ateşle vurularak öldü. Polisler hakkında dava açıldı. Dava, 2 Nisan 2001'de bitti, polisler beraat etti.
14/05/1997 Danıştay, Bargama köylülerinin siyanürle altın aramaya son verilmesi talebini haklı buldu.
14/05/1997 Türk Silahlı Kuvvetleri Kuzey Irak'a yönelik en büyük sınır ötesi harekatı başlattı. 50 bin asker ve köy korucusu Kuzey Irak'a girdi. Resmi açıklamalarda, "Çelik Harekatı" adlı operasyonda 113 güvenlik mensubu ve 2811 PKK militanının öldüğü ilan edildi.

Doğumlar;

14/05/1686 Alman fizikçi ve termometrenin mucidi Gabriel Daniel Fahrenheit.

Ölümler;

14/05/1940 Amerikalı devrimci Emma Goldman (Kızıl Emma). Amerikan işçi hakları mücadelesi öncülerinden Goldman, özgür aşkı savundu. Savaş karşıtıydı. Doğum kontrolü ve eşcinsellerin özgürlüğü için mücadele etti.
14/05/1984 Oyun yazarı ve tiyatro yönetmeni Vasıf Öngören. Amsterdam'da ölen Öngören'in eserleri arasında, "Asiye Nasıl Kurtulur", "Zengin Mutfağı", "Oyun Nasıl Oynanmalı" bulunuyor.
14/05/1987 Amerikalı sinema oyuncusu Rita Hayworth.
14/05/1994 Fenerbahçe ve milli takımın eski kalecisi Cihat Arman. Arman 1939-1951 yılları arasında Fenerbahçe futbol takımında 308 maç oynamıştı.
14/05/1995 Edebiyat eleştirmeni, denemeci Rauf Mutluay

 

15 MAYIS

Olaylar;

15/05/1718 Londralı avukat James Puckle (Pakl) makinalı tüfeği keşfetti
15/05/1756 Kuzey Amerika'daki egemenlik mücadelesinde İngiltere'nin Fransa'ya savaş açmasıyla, Fransa-Kızılderili savaşı olarak da bilinen 7 yıl savaşı başladı
15/05/1873 Darüşşafaka Lisesi kuruldu.
15/05/1919 Yunan orduları İzmir'i işgal etti. Gazeteci Hasan Tahsin işgalcilere ateş açtı ve öldürüldü.
15/05/1924 Sanayi-i Nefise Mektebi (bugünkü M. Ü.Güzel Sanatlar Akademisi) öğrencileri ilk resim sergilerini İstanbul'da açtı.
15/05/1929 Amerika Birleşik Devletleri'nde Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi ilk ödülleri dağıttı. Amerikan yapımı sessiz film "Wings" (Kanatlar) en iyi film seçildi. Ödüller, 1931'den bu yana "Oscar" adıyla da biliniyor.
15/05/1952 Türk-Elen Dostluk Derneği kuruldu.
15/05/1953 İstinye Tersanesi'nde yapılan Bostancı ve Caddebostan gemileri törenle denize indirildi.
15/05/1963 ABD'li astronot Gordon Cooper Güven 7 adlı kapsülle o güne kadar yapılmış en uzun uzay uçuşunu gerçekleştirmek üzere uzaya fırlatıldı.
15/05/1966 Vietnam savaşını protesto eden 8 bin Amerikalı 2 saat boyunca Beyaz Saray'ı kuşattı.
15/05/1966 Ereğli Demir Çelik tesisleri işletmeye açıldı.
15/05/1973 Askeri Yargıtay Sıkıyönetim Askeri Mahkemesince verilen Prof. Uğur Alacakaptan ve Uğur Mumcu'yla ilgili mahkumiyet kararını bozdu. Uğur Mumcu tahliye oldu. Sonra da er olarak askere alındı.
15/05/1974 Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk Gazeteci Hasan Tahsin adına İzmir Konak Meydanı'na dikilen İlk Kurşun Anıtını açtı.
15/05/1984 1256 aydın "Türkiye'deki demokratik düzene ilişkin gözlem ve istekler" başlıklı dilekçeyi 15 Mayıs 1984'de Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e verdi. "Aydınlar Dilekçesi" olarak bilinen girişime karşı dava açıldı.
15/05/1990 Vincent Van Gogh'un resmi "Doktor Gachet'nin Portresi" bir resim için ödenen en yüksek fiyatla 82,5 milyon dolara satıldı.
15/05/1996 Gözcü Gazetesi yayın hayatına başladı.
15/05/1997 Almanya'da Kitap Yayımcıları Birliği Barış Ödülü Yaşar Kemal'e verildi.

Doğumlar;

15/05/1890 Amerikalı romancı Katherine Anne Porter.
15/05/1891 Rus romancı Mikhail Bulgakov.
15/05/1909 ABD'li sinema oyuncusu James Mason.
15/05/1911 İsviçreli yazar Max Frisch.
15/05/1915 1970 Nobel İktisat ödülü sahibi .ABD'li iktisatçı Paul A. Samuelson.

Ölümler;

15/05/1926 Son Osmanlı Padişahı VI. Mehmet Vahdettin, San Remo'da sürgünde.
15/05/1997 Şair Turhan Oğuzbaş, İstanbul'da. Şair "Yaşanmamış Mektuplar", "Gözlerin İstanbul Senin", "Sonbahar Rüzgarları" adlı şiir kitaplarının yanında Timur Selçuk'un bestelediği "İspanyol Meyhanesi" şiiriyle tanınmıştı.

 

16 MAYIS

Olaylar;

16/05/1717 Voltaire adıyla bilinen yazar François-Marie Arouet din ve krallık karşıtı yazılarından ötürü Bastille hapisanesine gönderildi.
16/05/1919 Mustafa Kemal Paşa, Samsun'a gitmek üzere Bandıma vapuru ile İstanbul'dan ayrıldı.
16/05/1943 Varşova Gettosundaki Yahudi topluluğunun Nazi işgaline karşı direnişi kırıldı. Hayatta kalanlar Treblinka toplama ve yok etme kampına gönderilmeye başladı.
16/05/1952 İngiltere'de kadınlara eşit ücret 16 Mayıs 1952'de yasalaştı.
16/05/1958 Besteci Ahmet Adnan Saygun Londra'da Jean Sibelius Ödülü'nü aldı.
16/05/1960 Milli Eğitim Bakanlığı 19 Mayıs gösterilerini yasakladığını açıkladı.
16/05/1961 Tiyatro sanatçısı Cüneyt Gökçer Kral Lear'i oynamak üzere Moskova'ya gitti.
16/05/1963 Ankara Devlet Tiyatrosu'nda ilk müzikal sergilendi. Müzikalin adı "Öp Beni Kate" idi.
16/05/1968 Fransa'da genel grev. Mayıs 1968 öğrenci ayaklanması işçilerle birleşiyor.
16/05/1972 Sıkıyönetim uygulaması çerçevesinde askeri makamlarca tutuklananların asker kişi sayılacağı açıklandı.
16/05/1974 9 İsrailli çocuğu rehin alan Filistin gerillalarıyla İsrail askerleri arasında çatışma çıktı; 16 çocuk öldü, 70 çocuk yaralandı.
16/05/1975 Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) Genel Müdürü İsmail Cem, "milli güvenliğe aykırı tutumu" gerekçe gösterilerek görevden alındı. Yerine Nevzat Yalçıntaş atandı. Cem Danıştay'a başvurdu.
16/05/1984 Yayımcı İlhan Erdost'un Mamak Cezaevin'de dövülerek öldürülmesinden hükümlü astsubay Şükrü Bağ'ın 10 yıl 8 aylık mahkumiyet kararı kesinleşti.
16/05/1987 Alman Yazarlar Birliği, 7 yıldır cezaevinde yatan şair Nevzat Çelik'in serbest bırakılması için Başbakan Turgut Özal'a bir mektup gönderdi.
16/05/1989 Bayrampaşa Cezaevi'nde isyan çıktı; 40'a yakın tutuklu ve hükümlü yaralandı.
16/05/1990 Edith Cresson Fransa'nın ilk kadın başbakanı oldu
16/05/1992 İstanbul'da tarihi Galata Köprüsü yandı. İngilizler köprüyü 105 bin altın karşılığı 1875'de yapmıştı.
16/05/1993 Doğru Yol Partisi Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel Cumhurbaşkanı seçildi.
16/05/1993 Türkiye jimnastikte ilk kez Avrupa şampiyonu oldu; atlama beygirinde Murat Canbaş altın madalya kazandı.
16/05/2000 Geçen yıl bugün, Galatasaray futbol takımı Arsenal'i 4-1 yenerek UEFA Kupası'nı aldı.

Doğumlar;

16/05/1910 ABD'li Oscar ödüllü sinema oyuncusu Henry Fonda.

Ölümler;

16/05/1977 Alman asıllı ABD'li roket bilimcisi Wernher von Braun.
16/05/1984 Şair Ercüment Behzat Lav.
16/05/1989 Türkçe tangoları seslendiren ilk sanatçı Seyyan Hanım (Seyyan Oskay).
16/05/1997 Sinema oyuncusu Önder Somer.

 

17 MAYIS

Olaylar;

17/05/1874 Norveç İsveç'ten ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.
17/05/1954 Amerika Birleşik Devletleri'nde siyah çocukların beyaz çocuklarla aynı okula gitmelerini önleyen yasa yürürlükten kaldırıldı.
17/05/1967 İmam-hatip okullarını bitirenlere üniversitelere girme hakkı tanındı.
17/05/1969 İstanbul Toptaşı Cezaevi'nde 500 mahkum af isteğiyle açlık grevine başladı.
17/05/1971 Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C ) üyesi dört kişi İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırdı. Eylemciler, 20 Mayıs gününe kadar cezaevlerindeki bütün devrimcilerin serbest bırakılmasını istediler. Hükümet pazarlık yapmayacağını açıkladı.
17/05/1972 Demiryollarının 991 milyon lirayla zarar rekoru kırdığı açıklandı.
17/05/1973 Türkiye Komünist Partisi- Marksist Leninist (TKP-ML) ve Türkiye İşçi Köylü Ordusu'nun (TİKKO) kurucusu İbrahim Kaypakkaya sıkıyönetimde gözaltında bulunduğu sırada gördüğü işkenceler sonucunda öldü.
17/05/1976 Batman ve Malatya'da Petrol-İş üyesi 5 bin işçi grevde.
17/05/1983 Savcı Doğan Öz'ü 1978'de Ankara'da öldürmekten sanık İbrahim Çiftçi beraat etti.
17/05/1983 Türkiye İşçi Partisi (TİP) üyesi yedi gencin öldürüldüğü Bahçelievler katliamı davası sonuçlandı. İki sanık idam, iki sanık da 15'er yıl hapis cezasına çarptırıldı.
17/05/1987 İstanbul'da 80'li yılların ilk kitlesel kadın yürüyüşü "Dayağa Karşı Dayanışma Yürüyüşü" yapıldı. Yürüyüşe iki binden fazla kadın coşkuyla katıldı.
17/05/1989 Çekoslovakya'da, 4 aydır hapiste olan yazar Vaclav Havel serbest bırakıldı.
17/05/1989 Çin'de 1 milyondan fazla gösterici başkent Pekin'deki Tienanmen Meydanı'nda siyasal özgürlüklerin genişletilmesi için açlık grevi yapan öğrencileri desteklemek amacıyla yürüyüş yaptı.
17/05/1994 İstanbul Savaş Karşıtları Derneği kapatıldı.
17/05/1995 Hava-İş sendikası başkanı Atilay Ayçin bir konuşmasında bölücülük yaptığı iddiasıyla yargılandı, 1yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı ve tutuklandı.
17/05/1996 Yaşar Kemal'e İspanya'da Uluslararası Katalonya Ödülü verildi.
17/05/1997 "Barış İçin Bir Milyon İmza" girişiminin topladığı imzalar Meclis'e iletildi.
17/05/2000 Doçent Doktor Bahriye Üçok ile Muammer Aksoy'un öldürülmesi olayına karışan 4 kişinin yakalandığı açıklandı.

Doğumlar;

17/05/1900 İran devriminin dini lideri Ayetullah Humeyni.

Ölümler;

17/05/1952 Yazar Memduh Şevket Esendal.
17/05/1957 Yazar Nurullah Ataç.
17/05/1980 Galatasaray'lı ünlü futbolcu ve teknik yönetmen "Baba Gündüz" Gündüz Kılıç.
17/05/1993 Sinema sanatçısı Handan Adalı.

 

18 MAYIS

Olaylar;

18/05/1804 Napoleon Bonaparte Fransa imparatoru ilan edildi.
18/05/1871 Paris Komünü eşit işe eşit ücret verilmesini kabul etti.
18/05/1926 Uluslararası Silahsızlanma Konferansı Cenevre'de başladı.
18/05/1943 Adolf Hitler müttefiki İtalya'nın teslim olmaya yönelmesi üzerine Alaric Operasyonu'nu başlatarak İtalya'nın Alman ordularınca istilası emrini verdi.
18/05/1960 Akşam gazetesi 20 gün süreyle kapatıldı. Gerekçe; sıkıyönetim bildirilerine uymamak.
18/05/1961 Aziz Nesin tutuklandı. Gerekçe; yazısında komünizm propagandası yapmak.
18/05/1968 Fransa'da Mayıs ayaklanması sürüyor. Başkan de Gaulle Romanya'daki ziyaretini beklenenden 12 saat önce bitirerek ülkesine döndü. Sinemacılar Cannes Film Festivali'ni işgal etti. Önde gelen Fransız film yönetmenleri eserlerini yarışmadan geri çekti jüri istifa ederek festivali sona erdirdi.
18/05/1974 Hindistan Pokhran eyaletindeki Racastan Çölü'nde ilk nükleer silah denemesini başarıyla gerçekleştirdi.
18/05/1974 Genel Af ilan edildi.
18/05/1976 Başbakan Süleyman Demirel'in hayali mobilya ihracatı suçundan tutuklu yeğeni Yahya Demirel tahliye edildi.
18/05/1982 Eski Milli Selamet Partisi Milletvekili Halit Kahraman Almanya'da eroin kaçakçılığından hapis cezası almıştı. Kahraman cezası bitince Türkiye'ye teslim edildi. İki gün sonra Ankara'da tutuklandı.
18/05/1986 Nisan'da Çernobil Nükleer Santralındaki patlamanın ardından Atom Enerjisi Komisyon Başkanı Profesör Ahmet Yüksel Özemre, "radyasyonda endişe edilecek bir şey yok" dedi.
18/05/1987 İstanbul'da Deniz Otobüsleri Bostancı- Kabataş arasında çalışmaya başladı.
18/05/1995 Gazi mahallesi olaylarını protesto gösterisi sırasında gözaltına alınan ve kendisinden bir daha hiç haber alınamayan Hasan Ocak'ın Altınşehir Mezarlığı Kimsesizler Bölümü'ne gömüldüğü ortaya çıktı.
18/05/1996 Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e İzmir'de silahlı saldırı. Demirel yara almazken koruma müdürü ve bir gazeteci yaralandı.
18/05/1997 Milliyetçi Hareket Partisi kurultayında kavga çıktı, kurultay hakim kararıyla 1 ay ertelendi.

Doğumlar;

18/05/1048 İranlı yazar ve şair Ömer Hayyam.
18/05/1872 İngiliz filozof ve matematikçi, Nobel edebiyat ödülü sahibi, barış hareketi lideri Bertrand Russel.
18/05/1883 Bauhaus akımının kurucularından Alman mimar Walter Gropius.
18/05/1897 ABD'li film yönetmeni Frank Capra.
18/05/1919 İngiliz dansçı, Türkiye balesinin kurucusu Dame Margot Fonteyn.
18/05/1920 Doğum Papa 2. John Paul.

Ölümler;

18/05/1952 Gazeteci ve yazar Sermet Muhtar Alus.
18/05/1977 Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) spikerlerinden Zafer Cilasun.
18/05/1981 Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) eski başkanlarından Fuat Sirmen.
18/05/1981 Amerikalı şair, oyun yazarı ve romancı William Saroyan.

 

19 MAYIS

Olaylar;

19/05/1919 Mustafa Kemal Milli Mücadeleyi başlatmak için, Bandırma vapuruyla İstanbul'dan ayrılarak Samsun'a çıktı. 19 Mayıs, 20 Haziran 1938 tarih ve 3466 sayılı kanunla millî bayram olarak kabul edildi.
19/05/1934 Bulgaristan'da faşistler darbeyle iktidarı ele geçirdi.
19/05/1940 İstanbul Dolmabahçe Stadyumunun temeli atıldı.
19/05/1948 İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği ile İstanbul Teknik Üniversitesi Talebe Birliği birleşti. Böylece, kısa adı TMTF olan Türkiye Milli Talebe Federasyonu kuruldu.
19/05/1961 Güney Kore'de yapılan darbeden sonra, Başkan Po Sun Yun, görevinden istifa etti.
19/05/1966 Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, "27 Mayıs Devrimi'nin neticelerini kimsenin tasfiye etmeye gücü yetmez. Türk Silahlı Kuvvetleri ve onun komutanları, şu ve bu prensibin aleti değildir," dedi.
19/05/1968 Türkiye İşçi Partisi'nin Kayseri'deki toplantısına saldırıldı; konuşmacılar yaralandı, bayrak ve flamalar yırtıldı.
19/05/1974 Valery Giscard d'Estaing Fransa cumhurbaşkanlığına seçildi.
19/05/1977 Milliyetçi Hareket Partisi lideri Alpaslan Türkeş "Katil Ecevit", "Komünistler Moskova'ya", "Elde kuran, hedef Turan" sloganlarını yasakladı.
19/05/1979 1 Mayıs günü sokağa çıktıkları için tutuklanan Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran ve 330 partili serbest bırakıldı.
19/05/1982 Türkiye, Fransa'dan Yılmaz Güney'in iadesini istedi.
19/05/1989 Kadın Kurultayı toplandı. İlk kez kapalı bir salonda yaklaşık 2 bin 500 kadın toplandı. 1989. Uluslararası I. İstanbul Tiyatro Festivali başladı.
19/05/1990 Polis Kadıköy'de bir eve baskın yaptı. Hatice Dilek Aslan ve İsmail Oral öldürüldü.
19/05/1995 Gözaltında kaybedilen, 55 gün sonra ölüsü Beykoz Kimsesizler Mezarlığında bulunan Hasan Ocak, binlerce kişinin katıldığı törenle toprağa verildi. Dönemin İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu, "toplumdan hükümet adına özür diliyorum," dedi.

Doğumlar;

19/05/1762 Alman filozof Johann Gottlieb Fichte.
19/05/1890 Vietnam bağımsızlık hareketinin lideri Ho Chi Minh.
19/05/1926 Amerikalı siyah lider Malcolm X.

Ölümler;

19/05/1935 "Arabistanlı Lawrence" adıyla tanınan, İngiliz arkeolog, asker, istihbaratçı ve yazar Thomas Edward Lawrence, motosiklet kazasında.
19/05/1944 Sivil ressamlar kuşağının ilk temsilcilerinden Şevket Dağ. Uluslararası yarışmalarda ödüller almış olan Şevket Dağ, özellikle Ayasofya'dan çalıştığı resimlerle "iç mekan ressamı" olarak tanınıyordu.

 

20 MAYIS

Olaylar;

20/05/1622 Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı Padişah II. (Genç) Osman'ı tahttan indirip öldürdüler.
20/05/1795 Fransa'da kadın kulüpleri kurulması yasaklandı.
20/05/1920 İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
20/05/1928 Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi.
20/05/1932 Avusturya şansölyeliğine Hıristiyan Sosyalist lider Engelbert Dollfuss seçildi.
20/05/1947 Adana'da İplik ve Dokuma İşçileri Kongresi yapıldı.
20/05/1948 Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Milli Eğitim Bakanlığı denetiminde imam-hatip kursları açılmasına karar verdi.
20/05/1955 Akis dergisi yazı işleri müdürü Cüneyt Arcayürek tutuklandı.
20/05/1959 Vatan gazetesi yazarlarından Sadun Tanju, saldırıya uğradı.
20/05/1961 27 Mayıs sonrası ilk büyük işçi mitingi, Eskişehir'de binlerce işçinin katılımıyla yapıldı.
20/05/1964 İstanbul Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi dışında, üniversite ve yüksek okullara girişte merkezi sınav sistemi getirildi.
20/05/1965 Ürgüplü Kabinesi'nin Adalet Bakanı İrfan Baran "141 ve 142 kaldırılsa komünizm önlenemez," dedi.
20/05/1971 Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği kuruldu.
20/05/1974 Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi davasından yargılanan ve 2 yıldır tutuklu olan sinema sanatçısı Yılmaz Güney genel aftan yararlanarak tahliye oldu.
20/05/1981 Özgürlük Yolu ve kısa adı DHKD olan Devrimci Halk Kültür Dernekleri adıyla bilinen Türkiye Kürdistanı Sosyalist Partisi davası Diyarbakır Sıkıyönetim Mahkemesi'nde başladı.
20/05/1989 Çin'de Başbakan Li Peng Pekin'de sıkıyönetim ilan etti.
20/05/1990 Romanya'da; İon İliescu cumhurbaşkanı seçildi.
20/05/1999 PKK yöneticilerinden Şemdin Sakık ve kardeşi Arif Sakık idam cezasına çarptırıldı.

Doğumlar;

20/05/1799 "İnsanlık Komedyası"nın yaratıcısı Fransız romancı Honore de Balzac.

Ölümler;

20/05/1506 Amerika kıtasına ulaşan ilk Avrupalı kaşif Kristof Kolomb.
20/05/1994 Eski Amerika Birleşik Devletleri Başkanlarından John F. Kennedy'nin dul eşi ve Yunanlı armatör Aristotelis Onasis'in karısı Jacqueline Onasis.

 

21 MAYIS

Olaylar;

21/05/1847 Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (Defterhane-iş Amire Kalemi) kuruldu.
21/05/1927 Amerikalı havacı Charles Lindbergh, ''Sprit of St. Louis'' adlı uçağıyla New York'tan Paris'e uçarak, Atlas Okyanusu'nu geçen ilk pilot oldu.
21/05/1950 Demokrat Parti'nin 14 Mayıstaki seçimlerden galibiyetle çıkmasıyla Adnan Menderes Başbakan, Celal Bayar Cumhurbaşkanı oldu.
21/05/1960 Harp Okulu öğrencileri, hükümet aleyhine sessiz yürüyüş yaptı.
21/05/1971 Anayasa Mahkemesi, Milli Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
21/05/1981 Atatürk'ün 100. doğum yıldönümü törenlerle kutlandı.
21/05/1983 Avrupa Konseyinin, Avrupa medeniyetinin zenginliğini oluşturan kültürleri tanıtmak amacıyla düzenlediği sergilerden 18'incisi İstanbul'da ''Anadolu Medeniyetleri Sergisi'' adıyla açıldı.
21/05/1991 Hindistan Başbakanı Rajiv Gandhi öldürüldü.
21/05/1994 Hacda ''şeytan taşlama'' sırasında izdiham çıktı, 7'si Türk 185 hacı öldü.
21/05/1996 Örtülü ödenekten 5.5 milyar lira ile bazı kişi ve kuruluşları dolandırdığı öne sürülen Selçuk Parsadan, Balıkesir'in Altınoluk beldesinde yakalandı.
21/05/1997 Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, RP'nin ''Anayasa'nın laiklik ilkesine aykırı eylemlerin odağı haline geldiği'' gerekçesiyle sürekli kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesine dava açtı.
21/05/2000 ''Umut Operasyonu''nda yakalanan Ferhan Özmen, Necdet Yüksel, Mehmet Gürova, Mehmet Kasap ve Takkı Selçuk Şanlı, Ankara Nöbetçi 1 Numaralı DGM'ce tutuklandı.
21/05/2004 Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anayasa değişikliğini onayladı. Devlet Güvenlik Mahkemeleri kaldırıldı.

Ölümler;

21/05/1971 iyatro sanatçısı Avni Dilligil 63 yaşında öldü.
21/05/1997 Gazeteci Mustafa Ekmekçi, Ankara'da 70 yaşında öldü.
21/05/2005 Eski milli futbolcu ve spor yazarı Şevki Şenlen 56 yaşında vefat etti.

 

22 MAYIS

Olaylar;

22/05/1929 Şair Yahya Kemal Bey (Beyatlı) Madrid elçiliğine atandı.
22/05/1931 İstanbul şampiyonu Fenerbahçe Yunanistan şampiyonu Olimpiyakos'u 1-0 yendi.
22/05/1932 Ağrı Dağı ayaklanmasına katılan 34 kişi hakkında idam kararı verildi.
22/05/1947 ABD Başkanı Harry Truman, Türkiye'ye yapılacak yardımı imzaladı. Yardımı, ABD Dışişleri Bakanı Marshall'ın kontrol edeceği açıklandı. Aynı gün, General Oliver başkanlığındaki ABD heyeti, Türkiye'ye yapılacak askeri yardımı görüşmek üzere yurda geldi.
22/05/1950 Celal Bayar Türkiye Cumhuriyeti'nin 3. cumhurbaşkanı oldu. Aynı gün, Adnan Menderes ilk Demokrat Parti hükümetini kurdu.
22/05/1955 Aziziye Tabyası kahramanı Nene Hatun 97 yaşında Erzurum'da öldü.
22/05/1956 1200 kişilik İstanbul Bayrampaşa Cezaevi'nin temeli atıldı.
22/05/1958 İstanbul Süleymaniye'deki tarihi Siyavuş Paşa Konağı yandı.
22/05/1960 Haberleşmeye sansür koyan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, beş kişinin bir araya gelerek dolaşmasını yasakladı.
22/05/1961 İstanbul Belediyesi'nin düzenlediği Türk filmleri yarışmasında Memduh Ün'ün yönettiği Kırık Çanaklar en iyi film seçildi.
22/05/1962 Türk Kadınlar Birliği Kongresi olaylı geçti. Günseli Özkaya Başkan seçildi.
22/05/1963 İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Hürriyet, Milliyet, Akşam ve Tercüman gazetelerini kapattı.
22/05/1963 Başbakan İsmet İnönü, "bu kadar sağlam bir ordu bünyesinden de kuvvet alan demokratik rejim, ebediyete kadar yürüyecek," dedi.
22/05/1968 "Türkiye'de Sosyalizm (1848-1925)" adlı kitap toplatıldı.
22/05/1968 Fransa'da sol muhalefetin hükümetin görevden alınması istemi 11 oy farkla reddedildi. Sendikalar hükümet ve işveren sendikalarıyla görüşme isteklerini bildirdi. Meclis göstericilere af çıkardı. Paris'te Daniel Cohn Bendit'in oturma izninin geri alınmasına karşı gösteri yapıldı.
22/05/1971 Bingöl'de 6.7 büyüklüğündeki depremde 878 kişi öldü.
22/05/1972 Orhan Kemal Roman Armağanı'nı Yılmaz Güney aldı.
22/05/1972 İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom, bir apartman dairesinde öldürülmüş olarak bulundu . Elrom,16 Mayıs 1971'de kısa adı THKP-C olan Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi üyelerince kaçırılmıştı.
22/05/1972 Richard Nixon Sovyetler Birliği'ni ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu.
22/05/1977 Milli Selamet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan, "5 Haziran'dan sonra tüm okulları imam-hatip okulu yapacağız" dedi.
22/05/1980 Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgaline karşı çıkmak amacıyla Moskova Olimpiyatları'nı protesto eden ABD'nin çağrısına uyan Bakanlar Kurulu, Türkiye'nin de olimpiyatlara katılmaması yönünde karar aldı.
22/05/1981 Devlet Başkanı Kenan Evren, "12 Eylül Türk milletinin isteği ile gerçekleştirildi"dedi.
22/05/1987 216 sanıklı Milliyetçi Hareket Partisi davası sonuçlandı. 52 kişiyi öldürdükleri, 29 kişiyi öldürmeye teşebbüs ettikleri belirlenen sanıklardan 11'i idam, 2'si ömür boyu, 16'sı 36'şar yıl hapis cezasına çarptırıldı.
22/05/1988 Galatasaraylı futbolcu Tanju Çolak ligde attığı 39 golle Metin Oktay'ın 38 gollük rekorunu kırdı.
22/05/1989 Siirt'in Şeyhömer mevkiinde, aralarında yabancı uyrukluların da bulunduğu 12 terörist ölü ele geçirildi.
22/05/1990 Yemen Arap Cumhuriyeti (Kuzey Yemen) ile Yemen Demokratik Cumhuriyeti (Güney Yemen) birleşti.
22/05/1991 Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı kuruldu.
22/05/1995 Gözaltında iken kaybolan Rıdvan Karakoç'un cesedi 2 Beykoz ormanlarında bulundu.
22/05/1997 Anayasa Mahkemesi Demokratik Barış Hareketi'nin (DBH'nin) kapatılma istemini reddetti.
22/05/2000 Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Fettullah Gülen'in sahibi olduğu Fatih Üniversitesi'ne bağlı hemşirelik yüksek okulunu başörtü yasağına uymadığı gerekçesiyle kapattı.
22/05/2000 Birleşik Arap Emirlikleri'nin başkenti Abu Dabi'de sadece kadınlara hizmet edecek dev bir alışveriş merkezi kuruldu.

Doğumlar;

22/05/1813 "Uçan Hollandalı", "Siegfried" gibi operaların yaratıcısı Alman besteci Richard Wagner.
22/05/1859 Sherlock Holmes romanlarının yazarı İngiliz doktor ve romancı Sir Arthur Conan Doyle.
22/05/1907 Shakespeare'in sinema uyarlamalarındaki performansıyla ünlü İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu Sir Laurence Olivier.
22/05/1924 Asıl adı Şahnur Varenak Aznavuryan olan Ermeni kökenli Fransız şarkıcı Charles Aznavour (Şarl Aznavur)

Ölümler;

22/05/1885 "Sefiller" adlı romanıyla dünya çapında ün kazanan eleştirel gerçekçilik akımının öncülerinden Fransız yazar Victor Hugo.
22/05/1912 Taşlamalarıyla ünlü Şair Eşref .
22/05/1960 Ressam İbrahim Çallı, İstanbul'da 78 yaşında öldü.
22/05/1960 Modern Türk resminin öncülerinden Ressam İbrahim Çallı. Canlı ve parlak renkleri serbest fırça darbeleriyle kullanmasıyla ayırt edilen Çallı, Türk resmine yeni bir soluk getirmişti.
22/05/1967 ABD'li yazar Langston Hughes.
22/05/1982 Türkiye'nin Beşinci Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay öldü.
22/05/1996 Şanatçı Tanju Okan öldü.

 

23 MAYIS

Olaylar;

23/05/1795 Fransa'da kadınların toplantılara katılması yasaklandı.
23/05/1919 İzmir'in Yunan kuvvetlerince işgalini kınamak amacıyla İstanbul Sultanahmet Meydanı'nda yapılan mitinge 200 bin kişi katıldı.
23/05/1928 Türk Vatandaşlığı Kanunu kabul edildi.
23/05/1928 Tekke ve zaviyeler kapatıldı.
23/05/1938 İstanbul Elektrik Şirketinin hükümetçe satın alınmasına ilişkin sözleşme Ankara'da imzalandı.
23/05/1945 Almanya'daki Nazi rejiminin baskı örgütü SS birliklerinin başı, gizli servis Gestapo'nun ikinci adamı ve Hitler'in Avrupa'daki Yahudileri yok etme programının mimarı Heinrich Himmler, İngiliz birliklerince tutuklandığının ertesi günü intihar etti.
23/05/1949 Sovyet lideri Josef Stalin Berlin ablukasını kaldırdı ve II. Dünya Savaşı sonrası ikiye bölünen Almanya'nın batısında federal cumhuriyet ilan edildi.
23/05/1960 İsrail ajanları 6 Milyon Yahudinin ölümünden sorumlu tutulan Adolf Eichmann'ı Arjantin'de ele geçirdi. Eichmann yargılanmak üzere İsrail'e götürüldü.
23/05/1965 Adalet Partisi Antalya Milletvekili İhsan Ataöv "Milliyetçi öğretmenler ayaklandığı gün içim müsterih olacaktır. Ölenler şehit, kalanlar gazi sayılacaktır" dedi.
23/05/1971 İstanbul'da sokağa çıkma yasağı kondu. 25 bin asker ve polis kentte arama yaptı.
23/05/1978 İmralı Cezaevi'nden kaçan Amerikalı Billy Hayes'in yazdığı roman Geceyarısı Ekspresi adıyla sinemaya aktarıldı. Türkiye, filmi protesto etti.
23/05/1983 "Çizgilerle Nazım Hikmet" kitabında komünizm propagandası yaptıkları iddiasıyla Müjdat Gezen ve Savaş Dinçel tutuklandılar.
23/05/1992 İstanbul'a 117 yıl hizmet eden Galata Köprüsü yerinden sökülerek Haliç'e çekildi.
23/05/1995 ''Kömür kralı'' olarak tanınan Yeni Günaydın ve Tan gazetelerinin sahibi Bekir Kutmangil silahlı saldırıda öldü.
23/05/2002 Ankara'nın en eski ve en büyük sinemalarından Akün, 1975 yılında Ertem Eğilmez'in unutulmaz filmi ''Hababam Sınıfı'' ile açtığı perdelerini, yine aynı filmle bir daha açılmamak üzere kapattı.

Doğumlar;

23/05/1951 Dünya Satranç Şampiyonu, uluslararası büyük usta Anatoliy Karpov

Ölümler;

23/05/1906 Norveçli yazar Henrik İbsen
23/05/1943 Hikaye yazarı Hulusi Koray öldü.
23/05/1991 CHP'nin eski genel sekreterlerinden Kemal Satır öldü.
23/05/1994 Seramik sanatçısı Atilla Galatalı 58 yaşında öldü.

 

24 MAYIS

Olaylar;

24/05/1844 Amerikalı mucit Samuel F.B. Morse ABD senatosu üylerinin da hazır bulunduğu bir deneyle ABD Kongre binasından Baltimore'da bir tren istasyonuna kendi icadı olan Morse alfabesiyle ilk mesajı gönderdi.
24/05/1943 Polonya'daki Auschwitz toplama kampında "Ölüm Meleği" adıyla anılan doktor Josef Mengele göreve başladı. Mengele tutuklular üzerinde yaptığı korkunç deneylerle biliniyordu.
24/05/1961 İmralı adasındaki 2 bin mahkumun barındığı cezaevinde çıkan isyan bastırıldı.
24/05/1964 Peru'da bir futbol maçında kargaşa çıktı: 135 kişi öldü.
24/05/1968 Fransa Cumhurbaşkanı General de Gaulle referandum çağrısında bulundu. Süre giden ayaklanmalarda bir gecede 795 kişi tutuklandı ve 456 kişi yaralandı. Borsa kundaklandı. Lyon'da bir polis komiseri öldürüldü. Cumhuriyeti koruma komiteleri kurulmaya başladı.
24/05/1971 Türkiye İşçi Partisi, Sıkıyönetim Kanunu'nun iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
24/05/1979 Yüzde 85 yerli malzemeyle üretilen ilk yerli uçak "Mavi Uçuş" yaptığı deneme uçuşunu başarıyla tamamladı.
24/05/1981 Türk Hava Yolları'nın "Haliç" uçağı 4 kişi tarafından Bulgaristan'a kaçırıldı. Uçağı kaçıranlar 112 yolcudan kadın ve çocukları serbest bıraktı. Bir gün sonra uçağı kaçıranlar yolcular ve Bulgar yetkililer tarafından etkisiz hale getirildi, rehineler kurtarıldı.
24/05/1995 Daha önce yayımlanarak hüküm giymiş yazılardan oluşan "Düşünceye Özgürlük" kitabını yayımcı olarak imzalayarak kendini ihbar eden 1080 kişiden 99'u hakkında dava açıldı

Doğumlar;

24/05/1856 Civalı termometrenin mucidi Alman fiizikçi Gabriel Fahtenheit.
24/05/1940 Yaşam , ölüm ve yaşamın anlamı gibi evrensel konularda verdiği ürünlerle tanınan Rus şair Joseph Brodsky.
24/05/1941 ABD'li protest şarkıcı ve besteci Bob Dylan (Robert Allen Zimmerman)

Ölümler;

24/05/1543 Modern astronominin kurucusu ve güneş sistemini keşfeden Polonyalı astronom Nicolaus Copernicus.
24/05/1957 Tarihçi, biyograf ve araştırmacı yazar İbnülemin Mahmut Kemal İnal.
24/05/1959 Amerikanın Soğuk Savaş politikasının mimarlarından eski Dışişleri Bakanı John Foster Dulles.
24/05/1974 Caz efsanesi Duke Ellington.

 

25 MAYIS

Olaylar;

25/05/1944 Nuri Demirağ'ın fabrikasında yapılan ilk Türk uçağı İstanbul'dan Ankara'ya uçtu.
25/05/1954 Tokyo'da yapılan Dünya Serbest Güreş Şampiyonası'nda, Türk Milli Takımı şampiyon oldu.
25/05/1954 Türkiye, Osmanlı borçlarından kendine düşen payın son taksitini ödedi.
25/05/1961 Nispi temsil sistemini getiren Milletvekili Seçim Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
25/05/1963 30 Afrika ülkesi bir araya gelerek Afrika Birliği Örgütü'nü kurdu.
25/05/1968 Şili'de öğrenciler üniversiteyi işgal ettiler.
25/05/1979 Cezaları Af Yasası ile 24 yıla indirilen hükümlülerin tahliyesine başlandı.
25/05/1983 Milli Güvenlik Konseyi kürtaj yasa tasarısını kabul etti.
25/05/1987 Sosyolog Doçent Doktor İsmail Beşikçi infaz yasasından yararlanarak tahliye oldu.
25/05/1988 Irak Basra'yı İran'dan geri aldı.
25/05/1989 Mihail Gorbaçov, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği devlet başkanı oldu.
25/05/1995 Nasuh Mahruki dünyanın en yüksek tepesi Everest'in zirvesine çıktı. Mahruki Everest'e tırmanan ilk Türkiyeli oldu.
25/05/1997 Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) "Ne Refahyol Ne Hazırol" mitingi düzenledi.

Doğumlar;

25/05/1974 Tiyatro sanatçısı Ulvi Uraz.

Ölümler;

25/05/1892 Yugoslav lider Mareşal Jozef Tito.
25/05/1899 Helikopterin mucidi, Rus asıllı Amerikalı mühendis İgor Sikorsky.

 

26 MAYIS

Olaylar;

26/05/1894 Rusya'nın son Çarı II. Nikola Taç giydi.
26/05/1926 Milli Mücadele'ye katılmayan memurların görevlerine son verilmesine ilişkin kanun kabul edildi.
26/05/1946 Belediye seçimleri olaylı geçti. Demokrat Parti seçimlere katılmadı. Gerekçeleri, iktidarın seçimde yanlı davranması ve seçim güvenliliğinin olmamasıydı. Milli Kalkınma Partisi seçimlerden çekildi ve seçimlerin iptalini istedi.
26/05/1963 Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Akis dergisini kapattı.
26/05/1968 Başbakan Süleyman Demirel, "Düzeni değiştirmek isteyenler meczup, anarşisttir," dedi.
26/05/1971 Şair Fazıl Hüsnü Dağlarca tutuklandı, sinema sanatçısı Yılmaz Güney gözaltına alındı.
26/05/1973 Orhan Kemal Roman Ödülü'nü "Büyük Gözaltı" romanıyla Çetin Altan aldı.
26/05/1979 Odalar Birliği Kongresi'nde Başbakan Bülent Ecevit yuhalandı.
26/05/1979 Cumhuriyet Halk Partisi 24. Genel Kurultayında Bülent Ecevit yeniden genel başkan seçildi.
26/05/1981 1960 askeri darbesini yapan Milli Birlik Komitesi üyeleri 27 Mayıs'ın yıldönümünde, toplu halde Anıtkabir'e gitmek istediler. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı izin vermedi.
26/05/1982 Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı Şerif Gören'in yönettiği Yol filmi Cannes Film Festivali'nde büyük ödülü Costa Gavras'ın Kayıp filmiyle paylaştı.
26/05/1983 Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) kuruldu Genel Başkanlığa Erdal İnönü seçildi.
26/05/1984 Orhan Kemal Roman Ödülü'nü "Kurşun Ata Ata Biter"le Tarık Dursun K. aldı.
26/05/1990 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği başkanlığına Yalım Erez seçildi.
26/05/1992 Orhan Kemal Roman Ödülü'nü "Köylüler" romanıyla Talip Apaydın aldı.
26/05/1993 Salman Rüşdi'nin "Şeytan Ayetleri" kitabını yayımlamaya başlayan Aydınlık gazetesi toplatıldı.

Doğumlar;

26/05/1650 Britanya'nın en büyük askeri liderlerinden biri olarak bilinen Marlborough Dükü general John Churchill .
26/05/1689 İngiliz yazar Lady Mary Wortley Montagu. Lady Montagu, dönemin Osmanlı toplumu üzerine ayrıntılı gözlemleriyle de bilinir.
26/05/1799 Rus şair ve yazar Aleksandr Puşkin. Başlıca eserleri arasında "Eugene Onegin", "Boris Godunov", "Yüzbaşının Kızı" sayılabilir.

Ölümler;

26/05/1976 Alman varoluşçu filozof Martin Heidegger. 20. yüzyılın en önemli düşünürleri arasında sayılan Heidegger, başlıca eseri Varlık ve Zaman'da Kierkegaard'ın varoluşçuluğuyla Husserl'in fenemenolojisini birleştiriyordu.
26/05/1978 Ressam Orhan Peker.