09 EYLÜL Olaylar; MÖ 479 - Platea Muharebesi gerçekleşti. 1543 - Mary Stuart, daha 9 yaşındayken taç giyerek İskoçya Kraliçesi oldu. 1570 - Lefkoşa Türkler tarafından fethedildi. 1850 - Kaliforniya, 31. eyalet olarak ABD'ye kabul edildi. 1886 - Bern Uluslararası Telif Hakları Konvansiyonu toplandı. 1892 - Jüpiter'in beşinci uydusu olan Amalthea (uydu) bulundu. 1921 - Sakarya Savaşı'nda Mustafa Kemal Paşa, bazı komutanlarla Yunan birliklerinin mukavemetinin kırıldığı Polatlı'nın kuzeyindeki Zafertepe'ye gelerek, Yunan Ordusunun durumunu inceledi. 1922 - İzmir'in Kurtuluşu: Dumlupınar Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Yunan Ordusu'nu önüne katan Türk Ordusu işgal altında bulunan İzmir'e girdi. 1923 - Cumhuriyet Halk Partisi, Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu. 1933 - İzmir Enternasyonal Fuarı'nın çekirdeğini oluşturan "9 Eylül Panayırı" ilk defa, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak tarafından açıldı. 1940 - Macar ordusu 87 Romeni ve de 6 Yahudiyi Treznea Katliamı'nda öldürdü. 1945 - Çin-Japon Savaşı (1937-1945) sona erdi. 1948 - Kim İl-sung, Kuzey Kore'nin kuruluşunu ilan etti. 1955 - Türk Hükümeti, 6-7 Eylül Olaylarında zarar gören kişi ve kuruluşlara yardım kararı aldı. 1971 - Boğaziçi Üniversitesi'nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi. 1974 - 11. Antalya Film Şenliği'nde, Altın Portakal Ödülü'nü Ömer Lütfi Akad'ın Düğün filmi aldı. 1974 - Keban Barajı ve Hidroelektrik Santrali açıldı. 1982 - Türkiye'nin Burgaz Konsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan, Ermeni kişilerce öldürüldü. 1991 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) yeniden faaliyete geçti. 1992 - İspanya, Katalonya bölgesinin özerkliğini tanıdı. 1993 - İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti. 1993 - atv yayına başladı. 1995 - Türkiye Güzeli Yeşim Palandüz, Dünya Güzeli seçildi. 2001 - 12 Dev Adam, Türkiye'de düzenlenen Avrupa Şampiyonasında ikinci oldu. 2004 - Cakarta'da bulunan Avustralya Büyük Elçiliği'nin dışında bomba patladı, olayda 10 kişi hayatını kaybetti. 2009 - İstanbul'da son 80 yılın en yüksek yağışı yaşandı. Su taşkınları nedeniyle çok sayıda insan yaşamını yitirdi, büyük çapta maddi hasar oluştu. 2010 - San Bruno, California, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bir doğal gaz hattı 300 metre yüksekliğinde bir ateş duvarı oluşturarak patladı. 2011 - Dünya'nın en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep'teki Zeugma Mozaik Müzesi ziyarete açıldı. Doğumlar; 214 - Aurelian, Roma İmparatoru (ö. 275) 384 - Honorius, önce Roma İmparatoru, sonra Batı Roma İmparatoru (ö. 423) 1483 - IV. Edward, İngiltere Kralı (d. 1442) 1583 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan besteci (ö. 1643) 1737 - Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (ö. 1798) 1778 - Clemens Brentano, Alman yazar (ö. 1842) 1828 - Lev Tolstoy, Rus yazar (ö. 1910) 1869 - Abdullah Cevdet, Osmanlı siyaset adamı ve düşünür (ö. 1932) 1906 - Ali Hadi Bara, Türk heykeltıraş (ö. 1971) 1908 - Cesare Pavese, İtalyan ozan ve romancı (ö. 1950) 1909 - Arthur Jonath, Alman atlet (ö. 1963) 1928 - Sol LeWitt, ABD'li heykeltıraş ve ressam (ö. 2007) 1932 - Müşfik Kenter, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2012) 1935 - Demir Özlü, Türk yazar 1941 - Dennis Ritchie, ABD'li bilgisayar mühendisi (ö. 2011) 1943 - Başar Sabuncu, Türk oyuncu, senaryo yazarı ve yönetmen (ö. 2015) 1965 - Cihat Levent, Türk milli basketbolcu 1966 - Adam Sandler, ABD'li aktör 1967 - Anna Malle, ABD'li porno yıldızı (ö. 2006) 1970 - Tülay Günal, Türk oyuncu 1972 - George Perez, ABD'li aktör 1976 - Mick Blue, Avusturyalı porno aktörü 1977 - Fatih Tekke, Türk futbolcu 1978 - Arzu Şahin, Türk halk müziği sanatçısı 1979 - Gökçe (şarkıcı), Türk şarkıcı 1980 - Michelle Williams, ABD'li oyuncu 1982 - Welissa De Souza Gonzaga, Brezilyalı voleybolcu 1986 - İbrahim Kendirci, Türk oyuncu 1987 - Alexandre Song, Kamerunlu futbolcu 1987 - Clayton Snyder, ABD'li oyuncu 1987 - Gökhan Keser, Türk şarkıcı Ölümler; 276 - Florianus, Roma İmparatoru 1000 - I. Olaf, Norveç Kralı (d. 960) 1087 - I. William, İngiltere Kralı (d. 1028) 1487 - Çengua, Çin İmparatoru (d. 1447) 1513 - IV. James, İskoç Kralı (d. 1473) 1569 - Pieter Brueghel, Hollandalı ressam (d. 1525) 1891 - Jules Grévy, Fransız devlet adamı (d. 1807) 1898 - Stéphane Mallarmé, Fransız şair (d. 1842) 1901 - Henri de Toulouse-Lautrec, Fransız ressam (d. 1864) 1941 - Hans Spemann, Alman embriyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1869) 1942 - Tuğbay Şevki Savaşcı, Türk asker ve İstiklal Savaşı gazisi (d. 1878) 1976 - Mao Zedong, Çin Komunist Partisi kurucusu (d. 1893) 1981 - Jacques Lacan, Fransız psikiyatr (d. 1901) 1983 - Luis Monti, Arjantinli futbolcu (d. 1901 1984 - Yılmaz Güney, Türk yönetmen ve sinema oyuncusu (d. 1937) 1985 - Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1944) 1985 - Sırrı Atalay, Türk siyasetçi ve hukukçu (d. 1919) 1995 - Erik Nilsson, İsveç futbolcu (d. 1916) 1997 - Burgess Meredith, ABD'li aktör (d. 1907) 1998 - Semiha Şakir, Türk hayırsever (d. 1905) 2001 - Ahmet Şah Mesut, Afgan askeri lider (d. 1953) 2006 - Mehmet Emin Aga, İskeçe seçilmiş müftüsü (Batı Trakya-Yunanistan) (d. 1932)
10 EYLÜL Olaylar; 1509 - Küçük Kıyamet: 1509 Büyük İstanbul Depremi 1623 - IV. Murat tahta çıktı. 1756 - Rusya'da ilk tiyatro kuruldu. 1855 - Türkiye'de ilk telgraf haberleşmesi başladı. 1875 - Ruslar Kokand'ı işgal etti. 1882 - Almanya'da ilk Antisemitizm konferansı açıldı. 1894 - İlk kez Londra'da sarhoş halde trafiğe çıkan bir otomobil sürücüsüne trafik cezası kesildi. 1918 - İngiliz savaş muhabiri Charles Repington o sırada sürmekte olan savaşı ilk kez Birinci Dünya Savaşı olarak nitelendirdi. 1919 - St. Germain Antlaşması’yla Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalanarak, toprakları üzerinde Çekoslavakya, Yugoslavya ve Macaristan Devletleri kuruldu. 1920 - İşgal altındaki İstanbul'da ünlü Rum kabadayı Hrisantos polis muavini Muharrem Alkor ve polis Cafer Tayyar tarafından öldürüldü. 1920 - Türkiye Komünist Partisi (TKP), Bakü'de kuruldu. 1934 - Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti'ne kabul edildi. 1939 - Kanada Almanya'ya savaş ilan etti. 1940 - Bakanlar Kurulu, Tan, Tasvir-i Efkar ve Haber gazetelerini yedişer gün kapattı. 1942 - İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri Almanya'nın Düsseldorf şehrine 100 bin bomba attı. 1943 - İstanbul Kapalıçarşı'da yangın çıktı; 200'den fazla dükkân yandı. 1943 - Alman askerleri Roma'yı işgal etti. 1960 - Ham petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmak gayesiyle Venezuela’nın teklifiyle, Bağdat'ta Venezuela, İran, Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt'in katılımıyla başlayan kongre sonucunda, 14 Eylül 1960'ta OPEC kuruldu. 1962 - Milli Birlik Komitesi'nin 27 Mayıs sonrası Doğu Anadolu'dan sürdüğü 55 toprak ağasının köylerine dönüşü TBMM tarafından yasalaştırıldı. 1965 - Türkiye Hindistan'ın Pakistan'dan çekilmesini istedi ve Pakistan'a silah gönderdi. 1970 - Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye'de haşhaş ekimini yasaklama önerisi Meclis'te reddedildi. 1977 - Oleyis Sendikası Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'ndan (Türk-İş) ayrılarak Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) katıldı. 1979 - Türkiye İşçi Partisi Adana eski il başkanı Avukat Ceyhun Can öldürüldü. 1981 - Picasso'nun Guernica tablosu 40 yıl sonra ABD'den İspanya'ya döndü. 1987 - Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1 Kasım günü erken genel seçim yapılması kararı aldı. Türkiye 104 seçim bölgesine ayrıldı. En çok milletvekilini İstanbul (45), en az milletvekilini Bilecik (2) ve Hakkâri (2) çıkartacaktı. 1987 - Macaristan'ın sınırı açmasıyla, binlerce Doğu Alman vatandaşı ülkelerinden ayrılmaya başladı. 1989 - TBKP oluşumuna muhalif olarak TKP kadrolarından bir grup 10 Eylül Dergisi'ni çıkarmaya başladı. 1994 - Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP), kuruldu. 2001 - Beyoğlu'ndaki Gümüşsuyu semtinde bulunan polis noktasına DHKP-C tarafından intihar saldırısı düzenlendi. Saldırıda, saldırgan dahil dört kişi hayatını kaybederken 23 kişi yaralı olarak kurtuldu. 2004 - Akşama Doğru yayından kaldırıldı. 2008 - İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi CERN'de yüzyılın deneyi olarak bilinen ATLAS deneyi başladı. 2008 - İran'ın merkez üssü Hürmüzgan eyaletine bağlı Bender Abbas kentinin 46 kilometre batısı olan, 7.5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Doğumlar; 1169 - II. Aleksios Komnenos, Bizans İmparatoru (ö. 1183) 1659 - Henry Purcell, İngiliz besteci (ö. 1695) 1714 - Niccolò Jommelli, İtalyan besteci (ö. 1774) 1866 - Jeppe Aakjær, Danimarkalı yazar (ö. 1930) 1892 - Arthur Compton, ABD'li fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1962) 1897 - Georges Bataille, Fransız sosyolog ve yazar (ö. 1962) 1899 - Wolf Messing, Sovyet telepat (ö. 1974) 1910 - Gaston Defferre, Fransız siyasetçi(ö. 1986) 1914 - Robert Wise, ABD'li film yönetmeni (ö. 2005) 1931 - Ece Ayhan, Türk şair (ö. 2002) 1937 - Jared Diamond, ABD'li biyolog ve yazar 1938 - Karl Lagerfeld, Alman moda tasarımcısı 1941 - Stephen Jay Gould, ABD'li paleontolog (ö. 2002) 1943 - Tezer Özlü, Türk yazar (ö. 1986) 1944 - M. Şerefettin Canda, Türk akademisyen ve Mustafa Kemal Üniversitesi'nin rektörü 1945 - Jose Feliciano, Porto Rikolu şarkıcı 1945 - Dennis Burkley, ABD'li oyuncu (ö. 2013) 1948 - Tony Gatlif, Cezayirli yönetmen 1951 - Celal Adan, Türk siyasetçi 1956 - Ufuk Güldemir, Türk gazeteci (ö. 2007) 1960 - Colin Firth, İngiliz oyuncu 1968 - Guy Ritchie, İngiliz yönetmen 1974 - Ebru Cündübeyoğlu, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu 1974 - Hande Fırat, Türk muhabir ve televizyoncu 1976 - Alexander Zach, Avusturyalı politikacı (LİF) 1993 - Yuki Nishino, Japon buz patenci Ölümler; MÖ 210 - Qin Shi Huang, ilk Çin İmparatoru ve Qin Hanedanlığı'nın kurucusu (d. MÖ 247) 1797 - Mary Wollstonecraft, İngiliz yazar (d. 1759) 1854 - Erzurumlu Emrah, Türk halk şairi (d. 1775) 1898 - Elisabeth, Avusturya İmparatoriçesi (suikast) (d. 1837) 1931 - Dimitri Egorov, Rus matematikçi (d. 1869) 1948 - I. Ferdinand, Bulgaristan'ın ilk Çarı (d. 1861) 1971 - Pier Angeli, İtalyan aktris (d. 1932) 1976 - Dalton Trumbo, ABD'li romancı ve senaryo yazarı (d. 1905) 1979 - Agostinho Neto, Angolalı şair ve Devlet Başkanı (d. 1922) 1983 - Felix Bloch, İsviçreli fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1905) 1994 - Max Morlock, Alman futbolcu (d. 1925) 1995 - Oral Sander, Türk akademisyen (d. 1940) 1996 - Bekir Sıdkı Sezgin, Türk ses sanatkarı ve bestekar (d. 1936) 2007 - Jane Wyman, ABD'li aktris ve Ronald Reagan'ın ilk eşi (d. 1917)
11 EYLÜL Olaylar; 1526 - Osmanlı Ordusu'na bağlı birlikler Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e girdi. 1853 - Elektrikli telgraf ilk kez kullanıldı. 1855 - Osmanlı Ordusu, müttefikleriyle beraber Sivastopol'a girdi. 1919 - Sivas Kongresi’nin 8. Umumi toplantısında 'İrade-i Milliye' adıyla bir gazetenin çıkarılmasına karar verildi. 1919 - Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti, Sivas Kongresi'nin son günü kuruldu. 1919 - Amerikan Deniz Piyadeleri Honduras'ı işgal etti. 1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan İşgali altındaki Bursa'ya girdi. 1923 - Mustafa Kemal, Halk Fırkası Başkanlığı'na seçildi. 1926 - Ankara otomatik telefon santrali işletmeye açıldı. 1941 - Van Gölü ve çevresinde deprem: 194 kişi öldü, 36 köy tamamen yıkıldı. 1944 - Türkiye, Mihver devletlerinden gelebilecek sığınmacılara karşı sınırlarını kapattı. 1954 - Ankara'da Kıbrıs Türktür Komitesi kuruldu. 1957 - Ankara'da sağanak yağış sele yol açtı; Bent Deresi taştı, 133 kişi sele kapılarak öldü. 1973 - Şili'nin ilk sosyalist Başkanı Salvador Allende, Pinochet önderliğindeki ordu tarafından devrildi. Darbe sırasında Allende öldürüldü. 1980 - Şili'de yapılan referandumda, General Augusto Pinochet'nin görev süresi 8 yıl uzatıldı. 1992 - TEMA (Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) Hayrettin Karaca ve Nihat Gökyiğit tarafından kuruldu. 1994 - Devrimci-Sol örgütünün firari lideri Dursun Karataş, Fransa'da yakalandı. 1994 - İstanbul DGM, Cumhuriyet gazetesini kapattı. Gazetenin terörle mücadele yasasına aykırı yayın yaptığı ileri sürüldü. 1996 - Eski Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir'in üç kadın Avrupalı parlamentere "fahişe" demesiyle ilgili yargılama sonuçlandı. Gökdemir 500 milyon lira tazminat ödemeye mahkûm oldu. 2001 - 11 Eylül saldırılarında 2976 kişi öldü, 6291 kişi de yaralandı. 2010 - 2010 Dünya Basketbol Şampiyonası yarı final maçında Türkiye Sırbistan'ı 83-82 yenerek finale yükseldi. 2012 - İstanbul Gazi Polis Merkezinde patlama meydana geldi, bir polis yaşamını yitirdi, dört polis ve dört vatandaş yaralandı, patlamayı DHKP-C üstlendi. 2012 - Kuzey Kore'de yer alan ve ülkedeki birçok yapının minyatür şeklinde kopyalarını barındıran Pyongyang Folklor Parkı'nın açılışı yapıldı. Doğumlar; 1743 - Nikolaj Abraham Abildgaard, Danimarkalı ressam (ö. 1809) 1862 - O. Henry, ABD'li öykü yazarı (ö. 1910) 1877 - Feliks Dzerjinski, SSCB'li Bolşevik önder ve ilk istihbarat servisi Çeka'nın kurucusu (ö. 1926) 1885 - D. H. Lawrence, İngiliz yazar (ö. 1930) 1899 - Philipp Bouhler, Alman Nazi lideri (ö. 1945) 1903 - Theodor W. Adorno, Alman filozof, sosyolog, müzikolog ve kompozitör (ö. 1969) 1917 - Ferdinand Marcos, Filipinler Devlet Başkanı (ö. 1989) 1926 - Yevgeny Belyaev, Rusya Kızıl Ordu Korosu solisti ve tenor (ö. 1994) 1929 - Burhan Doğançay, Türk ressam ve fotoğrafçı (ö. 2013) 1935 - Arif Erkin Güzelbeyoğlu, Türk mimar, müzisyen, tiyatro ve sinema oyuncusu 1935 - Arvo Part, Estonyalı besteci 1940 - Brian De Palma, ABD'li film yönetmeni 1945 - Franz Beckenbauer, Alman futbolcu 1957 - Brad Bird, ABD'li sinema yönetmeni, animatör ve yapımcı 1958 - Altan Tan, Türk yazar ve siyasetçi 1958 - Roxann Dawson, ABD'li oyuncu ve yönetmen 1961 - Virginia Madsen, ABD'li oyuncu 1964 - Victor Wooten, ABD'li müzisyen 1965 - Beşşar Esed, Suriye Devlet Başkanı 1965 - Moby, ABD'li müzisyen 1967 - Harry Connick, Jr., ABD'li müzisyen ve oyuncu 1968 - Slaven Bilić, Hırvat futbolcu 1969 - Gidget Gein, ABD'li müzisyen (ö. 2008) 1970 - Fanny Cadeo, İtalyan oyuncu ve model 1974 - Mehmet Emin Toprak, Türk aktör (ö. 2002) 1977 - Ludacris, ABD'li müzisyen 1978 - Dejan Stanković, Sırp futbolcu 1979 - David Pizarro, Şilili futbolcu 1981 - Özlem Türay, Türk tiyatro oyuncusu 1981 - Andrea Dossena, İtalyan futbolcu 1982 - Elvan Abeylegesse, Etiyopya asıllı Türk atlet Ölümler; 1937 - Nazmi Ziya Güran, Türk ressam ve sanat eğitimcisi (d. 1881) 1948 - Muhammed Ali Cinnah, Pakistan'ın kurucusu (d. 1876) 1971 - Nikita Kruşçev, Sovyet devlet adamı (d. 1894) 1973 - Salvador Allende, Şili Devlet Başkanı (darbe sonucu parlamentoda öldürüldü) (d. 1908) 1982 - Faruk Güvenç Türk müzik eleştirmeni (d. 1926) 1994 - Jessica Tandy, ABD'li aktris (d. 1909) 2000 - Ergun Köknar, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ve gazeteci (d. 1934) 2003 - Anna Lindh, İsveçli siyasetçi (d. 1957) 2003 - John Ritter, ABD'li aktör (d. 1948) 2006 - Joachim Fest, Alman yazar (d. 1926) 2007 - Cem Gürdap, Türk sinema oyuncusu (d. 1955) 2011 - Andy Whitfield, Avustralyalı oyuncu (d. 1971)
12 EYLÜL Olaylar; 1937 - Dersim İsyanı'nın lideri Seyit Rıza teslim oldu. Seyit Rıza yargılama sonucu 15 Kasım'da idam edildi. 1940 - Fransa'da 4 genç, 17 bin yıllık resimlerin bulunduğu Lascaux Mağarası'nı keşfetti. 1943 - Benito Mussolini, Nazi komandoları tarafından Gran Sasso'da tutuklu bulunduğu otelden kurtarıldı ve uçakla Viyana'ya getirildi. 1953 - Nikita Kruşçev Sovyetler Birliği Komünist Partisi birinci sekreterliğine seçildi. 1956 - 6-7 Eylül Olayları davası başladı. 1959 - Sovyetler Birliği Luna 2 roketini aya fırlattı. 1963 - Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında ortaklık antlaşması imzalandı. 1970 - Filistinli gerillalar ABD, İsviçre, Birleşik Krallık ve Almanya'ya ait dört uçağı kaçırdılar. Gerillalar uçaklardan üçünü Ürdün çölünde havaya uçurdular; yolcuları rehin aldılar. 1975 - Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu Kıbrıs konusunda Türkiye aleyhine karar verdi. 1977 - 32. Uluslararası Halk Oyunları Yarışması Fransa'nın Dijon kentinde yapıldı. 1980 - 12 Eylül Darbesi gerçekleştirildi. 1993 - Akit gazetesi yayımlanmaya başladı. 1996 - Ankara'ın Batıkent semtinde meydana gelen bombalı saldırıda Ankara'nın Beypazarı kütüğüne bağlı Serkan Geniş olay sırasında yaşamını yitirdi. 2006 - Diyarbakır'ın Bağlar beldesinde meydana gelen bombalı saldırıda, 8'i çocuk olmak üzere 10 kişi öldü ve 15 kişi yaralandı. 2008 - Metallica'nın 9. stüdyo albümü Death Magnetic piyasaya sürüldü. 2010 - Anayasa değişikliği ile ilgili olarak 2010 Türkiye anayasa değişikliği referandumu yapıldı. Sandıkta sonuç olarak 'evet' kararı çıktı. 2013 - Duman müzik grubu Darmaduman albümünü çıkardı. Doğumlar; 1492 - Lorenzo di Piero de' Medici, Floransa yöneticisi ve Urbino Dükü (ö. 1519) 1777 - Henri Marie Ducrotay de Blainville, Fransız bilim adamı (ö. 1850) 1882 - Ion Agârbiceanu, Rumen yazar (ö. 1963) 1888 - Maurice Chevalier, Fransız şarkıcı ve sinema oyuncusu (ö. 1972) 1897 - Irène Joliot-Curie, Fransız bilim insanı (ö. 1956) 1913 - Jesse Owens, ABD'li atlet (ö. 1980) 1921 - Stanislaw Lem, Polonyalı yazar (ö. 2006) 1921 - Turgut Cansever, Türk mimar, şehir plancısı ve düşünür (ö. 2009) 1941 - Çetin İnanç[1], Türk rejisör 1943 - Michael Ondaatje, Kanadalı yazar ve şair 1944 - Barry White, ABD'li şarkıcı (ö. 2003) 1949 - Jeremy Cronin, Güney Afrika Komünist Partisi ve Afrika Ulusal Konseyi üyesi devlet adamı, siyasetçi, yazar ve şair 1951 - Bertie Ahern, İrlandalı siyasetçi 1952 - Neil Peart, Kanadalı müzisyen 1954 - Gülsin Onay, Türk piyanist 1954 - Zeynep Değirmencioğlu, Türk sinema oyuncusu 1962 - Sunay Akın, Türk şair, yazar, gazeteci ve araştırmacı 1965 - Ahmet Mümtaz Taylan, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ve yönetmen 1965 - Seden Gürel, Türk şarkıcı 1973 - Paul Walker,ABD'li oyuncu ve aktör 1976 - Maciej Żurawski, Polonyalı futbolcu 1980 - Yao Ming, Çinli basketbolcu 1985 - Burak Aksak, Türk yönetmen, senarist ve dizi oyuncusu 1986 - Emmy Rossum, ABD'li oyuncu ve şarkıcı 1987 - Yaroslava Shvedova, Kazak tenisçi 1994 - Rap Monster, Güney Koreli müzisyen ve Bangtan Boys grubunun lideri Ölümler; 1185 - I. Andronikos Komnenos, Bizans İmparatoru (d. 1118) 1612 - IV. Vasili, Rus çarı (d. 1552) 1764 - Jean-Philippe Rameau, Fransız barok besteci (d. 1683) 1906 - Ernesto Cesàro, İtalyan matematikçi (d. 1859) 1919 - Leonid Andreyev, Rus dışavurumcu yazar (d. 1871) 1977 - Steve Biko, Güney Afrikalı ırk ayrımına karşı mücadele eden halk önderi (d. 1946) 1981 - Eugenio Montale, İtalyan şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1896) 1990 - Mustafa Esat Düzgünman, Türk ebru sanatçısı (d. 1920) 1992 - Anthony Perkins, ABD'li aktör (d. 1932) 1994 - Tom Ewell, ABD'li aktör (d. 1909) 2001 - Abbas Parmaksızoğlu[2], Türk gazeteci ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin ilk üyelerinden 2003 - Johnny Cash, ABD'li müzisyen (d. 1932) 2004 - Max Abramovitz, ABD’li mimar (d. 1908) 2008 - David Foster Wallace, ABD'li roman, deneme ve kısa öykü yazarı (d. 1962) 2009 - Norman Ernest Borlaug, ABD'li tarım bilimci (d. 1914) 2010 - Claude Chabrol, Fransız film yönetmeni (d. 1930)
13 EYLÜL Olaylar; MÖ 490 - Maraton Savaşı gerçekleşti. 1521 - Aztek başkenti Tenochtitlan'ın Cortes komutasındaki İspanyollar'ca işgali. 1647 - İtalyan matematikçi ve fizikçi Evangelista Torricelli barometre'yi icat etti. 1788 - Danimarka, İsveç'i işgal etti. 1921 - Sakarya Meydan Muharebesi'nin Türk zaferi ile sona erişi. 1922 - Soma'nın Yunan işgalinden kurtuluşu. Aynı gün Yunanlarca 17 Eylül'e kadar sürecek İzmir Yangını başlatıldı. 1923 - İspanya'da General Miguel Primo de Rivera, darbeyle yönetime el koydu. 1937 - Dersim Harekâtı tamamlandı. 1943 - Çan Kay Şek Çin Cumhuriyeti'nin ilk başkanı oldu. 1959 - Sovyetlerin insansız uzay roketi Luna 2, Ay’a ulaşan ilk insan yapımı cisimdi ancak Ay'ın zeminine çakıldı. 1968 - Arnavutluk Varşova Paktı'ndan ayrıldı. 1980 - Türkiye'de Kenan Evren devlet başkanlığı görevini üstlendi. Milli Güvenlik Konseyi'nden yapılan açıklamada AP genel başkanı Süleyman Demirel, MSP genel başkanı Necmettin Erbakan ve CHP genel başkanı Bülent Ecevit'in güvence altına alındıkları bildirildi. 2002 - Cezayir'de İslamcı militanlar Kuzey Cezayir yolunda 11 sivili öldürdü. Doğumlar; 1739 - Grigoriy Potyomkin, Rus general ve devlet adamı (ö. 1791) 1818 - Gustave Aimard, Fransız yazar (ö. 1883) 1819 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (ö. 1896) 1842 - John Hollis Bankhead, ABD'li politikacı ve senatör (ö. 1920) 1851 - Walter Reed, ABD'li bakteriyolog (ö. 1902) 1857 - Milton S. Hershey, ABD'li çikolata imalatçısı (ö. 1945) 1874 - Arnold Schoenberg, Avusturyalı besteci (müzikteki 12 ton yöntemini geliştiren) (ö. 1951) 1876 - Sherwood Anderson, ABD'li yazar (ö. 1941) 1903 - Claudette Colbert, ABD'li aktris (ö. 1996) 1916 - Roald Dahl, Galli roman ve kısa öykü yazarı (ö. 1990) 1922 - Yma Sumac, Peru asıllı ABD'li soprano (ö. 2008) 1924 - Maurice Jarre, Fransız besteci (ö. 2009) 1928 - Diane Foster, Kanadalı atlet 1941 - Ahmet Necdet Sezer, Türkiye'nin 10. Cumhurbaşkanı 1942 - Sait Sökmen, Türkiye’nin ilk bale koreografı 1944 - Jacqueline Bisset, İngiliz aktris 1954 - Serra Yılmaz, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve çevirmen 1958 - Ayşenur Yazıcı, Türk sunucu ve yazar 1960 - Abdülkerim Durmaz, Türk futbolcu ve teknik direktör 1960 - Kevin Carter, Güney Afrikalı fotoğrafçı ve Pulitzer Ödülü sahibi (intihar) (ö. 1994) 1961 - Dave Mustaine, ABD'li müzisyen 1965 - Fikri Işık, Türk siyasetçi ve hukukçu 1973 - Fabio Cannavaro, İtalyan futbolcu 1975 - Serkan Ercan, Türk sinema, tiyatro oyuncusu ve TV programcısı 1977 - Fiona Apple, ABD'li müzisyen 1980 - Tomáš Zápotočný, Çek futbolcu 1984 - Burcu Altın Akdoğan, Türk oyuncu 1985 - Nikola Mikić, Sırp futbolcu 1989 - Thomas Müller, Alman futbolcu 1993 - Niall Horan, İrlandalı şarkıcı, söz yazarı ve One Direction üyesi Ölümler; 81 - Titus Flavius Vespasianus Roma İmparatoru (d. 39) 1506 - Andrea Mantegna, İtalyan ressam (d. yaklaşık 1431) 1592 - Michel de Montaigne, Fransız yazar ve düşünür (d. 1533) 1598 - II. Felipe, İspanya Kralı (d. 1527) 1705 - Tökeli İmre, Macar Kralı (Osmanlı Devletine sığınan) (İzmit'te) (d. 1657) 1871 - Şinasi, Osmanlı gazeteci, yayımcı, şair ve oyun yazarı (d. 1826) 1872 - Ludwig Andreas Feuerbach, Alman filozof (d. 1804) 1894 - Emmanuel Chabrier, Fransız besteci ve piyanist (d. 1841) 1928 - Italo Svevo, İtalyan yazar (d. 1861) 1946 - Amon Leopold Göth, Alman SS subayı ve II. Dünya Savaşı sırasında Polonya'daki Plaszow Toplama Kampı'nın kumandanı (idam) (d. 1908) 1949 - August Krogh, Danimarkalı zoolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1874) 1967 - Şerif Muhittin Targan, Türk besteci, ud ve çello virtüözü ve portre ressamı (d. 1892) 1970 - Refik Ahmet Sevengil, Türk gazeteci ve tiyatro tarihçisi (d. 1903) 1971 - Lin Biao, Çinli asker ve siyaset adamı (uçak kazasında) (d. 1907) 1977 - Leopold Stokowski, İngiliz orkestra şefi (d. 1882) 1989 - İsmail Rüştü Aksal, Türk siyasetçi (d. 1911) 1991 - Metin Oktay, Türk futbolcu (d. 1936) 1996 - Tupac Amaru Shakur, ABD'li rap müzik ve Hip-Hop sanatçısı (d. 1971) 1998 - Necdet Calp, Türk bürokrat ve siyasetçi (Halkçı Parti'nin kurucu Genel Başkanı (d. 1922) 2001 - Dorothy McGuire, ABD'li aktris (d. 1916) 2008 - Kemal Kafalı, Türk mühendis, bilim insanı ve eğitimci (d. 1921)
14 EYLÜL Olaylar; 1812 - Fransa İmparatoru Napolyon, ordularının başında büyük bir yangının sürdüğü Moskova'ya girdi. 1829 - Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya İmparatorluğu arasında Edirne Antlaşması imzalandı. 1867 - Karl Marx'ın yazdığı Kapital'in ilk cildi yayımlandı. 1901 - ABD Başkanı William McKinley öldü ve yerine Başkan Yardımcısı Theodore Roosevelt geçti. McKinley 6 Eylül 1901'de New York'ta fuar açarken, Polonyalı Leon Czolgosz tarafından yapılan suikast sonucunda vurulmuştu. 1919 - Sivas'ta İrade-i Milliye gazetesi yayınlanmaya başlandı. 1922 - İzmir'e bağlı Bergama ilçesi düşman işgalinden kurtuldu. 1923 - Lozan Antlaşması uyarınca Edirne'ye bağlı Karaağaç Tren İstasyonu Yunanlardan teslim alındı. 1930 - Son Posta gazetesi sorumlu müdürü Selim Ragıp Bey (Emeç) tutuklandı. 1933 - Türkiye ile Yunanistan Dostluk Antlaşması imzaladı. 1936 - Milli Eğitim Bakanlığı, ilkokullarda okutulacak "Alfabe" kitabını kabul etti. Alfabe'nin yazarları: Murat Özgün ve İlhan Gökçe. 1944 - Radyo istasyonlarının kurulması ve genişletilmesi yasası çıktı. 1954 - Fransa, Profesör Tevfik Remzi Kazancıgil'e Légion d'honneur nişanı verdi. 1956 - Akis Dergisi toplatıldı. 1960 - Irak, İran, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezüella OPEC'i kurdu. 1963 - Ömür boyu hapse mahkûm eski Demokrat Parti Milletvekili Zeki Erataman tedavi gördüğü hastaneden kaçtı. Daha sonra Erataman'ın Yunanistan'a iltica ettiği açıklandı. 1969 - Balkan Boks Şampiyonası'nda Seyfi Tatar ile Celal Sandal şampiyon oldu. 1970 - Filistinli gerillalar Ürdün'ün ikinci büyük şehri İrbid'i kontrol altına aldılar. 1971 - Bilim ve Sosyalizm Yayınları sahibi Süleyman Ege Lenin'in "Devlet ve İhtilal" kitabı nedeniyle 7,5 yıl hapse mahkûm oldu. 1972 - Aşık Mahsuni başbakana hakaret ettiği iddiasıyla yargılandı. 1974 - Sinema oyuncusu ve yönetmeni Yılmaz Güney, Adana'nın Yumurtalık ilçesi yargıcı Sefa Mutlu'yu öldürdü. 1980 - Sıkıyönetim komutanlıklarınca Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) yöneticilerinin teslim olması istendi. 1980 - Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş teslim oldu ve Uzunada'ya gönderildi. 1997 - Van'da gerilim hattına takılan askeri helikopterin düşmesi sonucu 10 asker hayatını kaybetti. 1999 - YÖK Rektörler Komitesi, üniversite yerleşkelerinde, açık ya da kapalı alanlarda baş örtüsünü yasaklayan ortak karar aldı. Kimlik kartındaki fotoğraf, derslikler, laboratuvarlar, sosyal tesis ve spor alanlarında da baş örtüsü yasağı konuldu. Doğumlar; 786 - Memun, Abbasi Halifesi (ö. 833) 1769 - Alexander von Humboldt, Prusyalı doğa bilimci ve kâşif (ö. 1859) 1837 - Nikolai Vasilieviç Bugaev, Rus matematikçi (ö. 1903) 1849 - Ivan Pavlov, Rus fizyolog (ö. 1936) 1870 - Cevat Çobanlı, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1938) 1883 - Margaret Sanger, ABD'li doğum kontrolü savunucusu ve aktivist (ö. 1966) 1910 - Jack Hawkins, İngiliz aktör (ö. 1973) 1922 - Şükrü Gülesin, Türk eski millî futbolcu, teknik direktör ve spor yazarı (ö. 1977) 1923 - Semahat Geldiay, Türk zoolog (ö. 2002) 1926 - Michel Butor, Fransız yazar (ö. 2016) 1928 - Alberto Korda, Kübalı fotoğrafçı (ö. 2001) 1934 - Kate Millett, ABD'li feminist yazar 1947 - Sam Neill, İrlandalı aktör 1965 - Dimitri Medvedev, Rus siyasetçi 1965 - Hülya Gülşen Irmak, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu 1970 - Frank Christoph Schnitzler, Alman ressam, şair, müzisyen ve aktör 1971 - İclal Aydın, Türk oyuncu, yazar ve şair 1973 - Andrew Lincoln, İngiliz oyuncu 1975 - Gökhan Mumcu, Türk dizi ve sinema oyuncusu 1977 - Alex de Souza, Brezilyalı futbolcu 1983 - Amy Jade Winehouse, İngiliz şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (ö. 2011) 1985 - Aya Ueto, Japon şarkıcı ve oyuncu 1986 - Barış Özbek Almanya doğumlu Türk futbolcu 1994 - Hailey Anne Nelson, ABD'li oyuncu Ölümler; 23 - Julius Caesar Drusus, İmparator Tiberius'un tek oğlu (zehirlenerek) (d. MÖ 13) 775 - V. Konstantin, Bizans İmparatoru (d. 718) 786 - El Hadi, Abbasi halifesi (d. 764) 1146 - İmadeddin Zengi, Büyük Selçuklular'ın Musul ve Halep Atabeyi ve Zengi hanedanının kurucusu (d. 1085) 1321 - Dante Alighieri, İtalyan ozan ve politikacı (d. 1265) 1851 - James Fenimore Cooper, ABD'li yazar (d. 1789) 1852 - Arthur Wellesley, Britanyalı asker ve devlet adamı (d. 1769) 1901 - William McKinley, ABD'nin 25. Başkanı (d. 1843) 1916 - José Echegaray y Eizaguirre, İspanyol yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1832) 1927 - Isadora Duncan, ABD'li dansçı (d. 1877) 1936 - Irving Thalberg, ABD'li film yapımcısı (d. 1899) 1937 - Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya'nın kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı (d. 1850) 1966 - Cemal Gürsel, Türkiye'nin 4. Cumhurbaşkanı (d. 1895) 1982 - Beşir Cemayel, Lübnan Devlet Başkanı (bombalı saldırıda) (d. 1947) 1982 - Grace Kelly, ABD'li aktris ve Monako Prensesi (d. 1929) 1984 - Richard Brautigan, ABD'li yazar (d. 1935) 1998 - Mehmed Kemal Kurşunlu, Türk gazeteci, yazar ve şair 1999 - Charles Crichton, İngiliz film yönetmeni (d. 1910) 2005 - Robert Wise, ABD'li film yönetmeni ve yapımcı (d. 1914) 2009 - Patrick Swayze, ABD'li aktör, dansçı ve şarkı sözü yazarı (d. 1952)
15 EYLÜL Olaylar; 1656 - Köprülü Mehmed Paşa sadrazamlığı kabul etti. 1821 - Costa Rica İspanya'dan ayrıldı. 1821 - Guatemala bağımsızlığını ilan etti. 1910 - Osmanlı Sosyalist Fırkası kuruldu. 1916 - Somme Muharebesi: Savaşta ilk tank, İngiliz birlikleri tarafından, Birinci Dünya Savaşı sırasında, Fransa'nın Somme yöresinde kullanıldı. 1917 - Başbakan Aleksandr Kerenski, Rusya'da cumhuriyet ilan etti. 1918 - Nuri Paşa ve Mürsel Bakü komutasındaki Osmanlı, Azeri, ve Dağıstan birliklerinden oluşan Kafkas İslam Ordusu, Bakü Muharebesi (1918) sonucunda Bakü'yu Rus ve Ermeni işgalinden kurtararak şehirde Osmanlı bayrağını dalgalandırdı. 1923 - Türkiye'de ilk yüzme yarışı, Galatasaray Kulübünce İstanbul-Büyükada'da düzenlendi. 1927 - Eskişehir Bankası kuruldu. 1928 - İskoç bakteriyolog Alexander Fleming, pek çok zararlı bakteriyi yok edebilen küfü bularak, penicillium notatum adını verdi. 1929 - Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nin ilk sergisi Ankara'da açıldı. 1944 - II. Dünya Savaşı sırasında, Britanya savaşının en önemli gününde Kraliyet Hava Kuvvetleri 185 Alman uçağını düşürdüler. 1949 - Seçimleri kazanan Konrad Adenauer, Federal Almanya'nın ilk şansölyesi oldu. 1955 - Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki kararname yürürlüğe girdi. 1961 - Yassıada Mahkemesi, kapatılan DP'nin 15 üyesi hakkında ölüm, 32 üyesi hakkında müebbet hapis cezası verildiğini açıkladı. 1962 - Maltepe Ortaokulu açıldı. 1963 - Ahmed Bin Bella, Cezayir'in ilk devlet başkanı oldu. 1966 - Maratoncu İsmail Akçay Balkan Şampiyonu, Hüseyin Aktaş ikincisi oldu. 1975 - Beyrut'ta Hristiyan ve Müslümanlar arasında iç savaş başladı. 1975 - Pink Floyd'un "Wish You Were Here" albümü piyasaya çıktı. 1980 - 12 Eylül Askeri darbesini izleyen günlerde, grev ve lokavtlar kaldırıldı; işçiler işbaşı yaptı, belediye başkanları görevlerinden alınmaya başladı, yerlerine çoğunlukla subaylar atandı, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) ve Hak-İş'in bankalardaki paraları bloke edildi, sendika yöneticileri ile işyeri temsilcileri teslim olmaya başladı. 1982 - İsrail, Beyrut'u işgal etti. 2002 - Manisa Etnografya ve Arkeoloji Müzesi soyuldu. Soygunda, Helenistik döneme ait Marsyas ve Roma dönemine ait Eros heykelleri çalındı. Doğumlar; 1254 - Marco Polo, İtalyan seyyah (ö. 1324) 1789 - James Fenimore Cooper, ABD'li yazar (ö. 1851) 1829 - Manuel Tamayo y Baus, İspanyol oyun yazarı (ö. 1898) 1830 - Porfirio Díaz, Meksika Devlet Başkanı (ö. 1915) 1857 - William Howard Taft, ABD'nin 27. Başkanı (ö. 1930) 1881 - Ettore Bugatti, İtalyan otomobil üreticisi (ö. 1947) 1890 - Agatha Christie, İngiliz yazar (ö. 1976) 1894 - Jean Renoir, Fransız film yönetmeni (ö. 1979) 1901 - Kemalettin Kamu, Türk şair ve siyasetçi (ö. 1948) 1914 - Orhan Kemal, Türk yazar (ö. 1970) 1926 - Shohei Imamura, Japon film yönetmeni (ö. 2006) 1929 - Murray Gell-Mann, ABD'li fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi 1929 - Mümtaz Soysal, Türk hukukçu ve siyasetçi 1929 - Nejat Saydam, Türk sinema yönetmeni, senarist ve oyuncu (ö. 2000) 1946 - Mesut Mertcan, Türk sunucu ve haber spikeri 1946 - William Oliver Stone, ABD'li yönetmen, senarist, yapımcı ve Oscar Ödülü sahibi 1946 - Tommy Lee Jones, ABD'li oyuncu ve yönetmen 1954 - Hrant Dink, Türkiye Ermenisi gazeteci ve Agos Gazetesi Genel Yayın yönetmeni (ö. 2007) 1956 - George Howard, ABD'li müzisyen (ö. 1998) 1969 - Márcio Santos, Brezilyalı futbolcu 1973 - Songül Karlı, Türk halk müziği sanatçısı ve sunucusu 1978 - Eidur Gudjohnsen, İzlandalı futbolcu 1988 - Chelsea Staub, ABD'li oyuncu Ölümler; 668 - II. Konstans (Sakallı Konstantin), Roma Konsülü ünvanını taşıyan son Bizans İmparatoru (d. 630) 1864 - John Hanning Speke, İngiliz kâşif (d. 1827) 1885 - Jumbo, Barnum sirkinin Afrika kökenli ünlü fili (tren kazasında) (d. 1860) 1891 - İvan Gonçarov, Rus yazar (d. 1812) 1913 - Ármin Vámbéry, Macar oryantalist (d. 1832) 1929 - Fehime Sultan, Osmanlı Sultanı V. Murad’ın kızı (d. 1875) 1937 - Seyit Rıza, Dersim İsyanı'nın liderlerinden ve Alevi-Zaza aşiret önderi (d. 1863) 1956 - Abdurrahman Vefik Sayın, Osmanlı devlet adamı, iktisatçı, eğitimci ve yazar (d. 1857) 1964 - Alfred Blalock, ABD'li bilim adamı ve hekim (d. 1899) 1972 - Ásgeir Ásgeirsson İzlanda'nın 2. Cumhurbaşkanı (d. 1894) 1972 - Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci (d. 1906) 1972 - Baki Süha Ediboğlu, Türk şair ve yazar (d. 1915) 1973 - VI. Gustaf Adolf, İsveç Kralı (d. 1882) 1978 - Willy Messerschmitt, Alman uçak tasarımcısı (d. 1898) 1983 - Murat Sarıca, Türk yazar ve öğretim üyesi (d. 1926) 1985 - Wolfgang Abendroth, Alman hukukçu ve sosyal siyaset tarihçisi (d. 1906) 1995 - Gunnar Nordahl, İsveçli futbolcu (d. 1921) 2002 - Şükran Güngör, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1926) 2006 - Oriana Fallaci, İtalyan gazeteci ve yazar (d. 1929) 2007 - Colin McRae, İskoç Dünya şampiyonu WRC pilotu (d. 1968) 2008 - Rick Wright, İngiliz müzisyen (d. 1943)
16 EYLÜL Olaylar; 1598 - Kore donanmasının Japon donanması karşısında Myong-Yang'da zafer kazandı. 1810 - Meksika'da Grito de Dolores'in İspanyol hakimiyetine karşı bağımsızlık savaşı başladı. 1873 - Fransa'daki Alman işgalinin sonu. 1890 - Japonya'da Ertuğrul Fırkateyni battı, kazadan sadece 69 denizci kurtarılabildi. 1908 - General Motors Şirketi'nin kuruluşu. 1924 - Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ndeki ayaklanma sert biçimde bastırıldı. 1935 - Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası açıldı. Cumhuriyet döneminde sanayi hareketini başlatan ilk tesis olan fabrika, Sovyetler Birliği'nden alınan 8.5 milyon TL krediyle kurulmuştu. 1935 - Türk Milli güreş takımı, 4. Balkan Güreş Şampiyonası’nda Balkan Şampiyonu oldu. 1941 - II. Dünya Savaşı'nda Alman Kuvvetleri'nin Kiev ve civarındaki kuşatması tamamlandı. 1949 - Yunanistan'da iç savaş sona erdi. 1950 - Amerikan kuvvetlerinin Kore'nin güney limanı olan Incheon'a çıkartma yapması. 1953 - İlk sinemaskop film gösterimi New York'ta yapıldı. 1961 - Yassıada Yargılamaları neticesinde idama mahkûm edilen Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın cezaları infaz edildi. Başbakan Adnan Menderes'in idam cezasının infazı ise, intihar girişiminde bulunması nedeniyle ertelendi. 1969 - SEÇ adlı yolcu uçağı, oyuncak bir tabanca ile Sadi Toker tarafından Bulgaristan’ın Sofya kentine kaçırıldı. 1973 - Devrimci sanatçı Victor Jara, Pinochet'nin darbesinin ardından Şili'nin Santiago Stadyumu'nda kurşuna dizildi. 1975 - Papua Yeni Gine, Avustralya'dan bağımsızlığını ilan etti. 1978 - İran'da bir dakika süren depremde 20 bin kişi öldü. 1982 - Lübnan'da Sabra ve Şatilla Filistin mülteci kamplarında katliam. 2011 - İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, Taksim Meydanı’nın tamamının yayalaştırılmasını kabul etti. Doğumlar; 1745 - Mihail Kutuzov, Rus mareşal (ö. 1813) 1782 - Daoguang, Qing Hanedanı İmparatoru (ö. 1850) 1816 - Charles Thomas Newton, İngiliz arkeolog (ö. 1894) 1859 - Yuan Shikai, Çinli komutan ve devlet adamı (ö. 1916) 1885 - Karen Horney, ABD'li psikanalist (ö. 1952) 1887 - Jean Arp, Alman asıllı Fransız heykeltıraş, ressam ve şair (ö. 1966) 1888 - Frans Eemil Sillanpää, Fin yazar (ö. 1964) 1893 - Alexander Korda, İngiliz yönetmen ve yapımcı (ö. 1956) 1893 - Albert Szent-Györgyi, Macar fizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (C vitaminini keşfeden) (ö. 1986) 1904 - Nikolay Ostrovski, Rus yazar (ö. 1936) 1923 - Lee Kuan Yew, Singapurlu devlet adamı (ö. 2015) 1924 - Lauren Bacall, ABD'li oyuncu ve model (ö. 2014) 1925 - B.B. King, ABD'li müzisyen (ö. 2015) 1934 - Ronnie Drew, İrlandalı şarkıcı (ö. 2008) 1937 - Aleksandr Medved, Belarus asıllı Sovyet güreşçi 1939 - Breyten Breytenbach, Güney Afrikalı yazar ressam ve Afrikaans dili şairi 1945 - Muammer Hacıoğlu, Türk şair (ö. 1992) 1950 - Mehmet Ali Şahin, Türk avukat ve siyasetçi 1952 - Mickey Rourke, ABD'li oyuncu 1953 - Manuel Pellegrini, Şilili futbolcu ve teknik direktör 1956 - David Copperfield, ABD'li illüzyonist 1963 - Yonca Evcimik, Türk şarkıcı, dansçı, oyuncu, yapımcı ve sunucu 1968 - Marc Anthony, Latin şarkıcı, söz yazarı ve aktör 1981 - Alexis Bledel, ABD'li oyuncu 1984 - Katie Melua, Gürcü asıllı İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen 1987 - Merve Boluğur, Türk sinema ve dizi oyuncusu 1992 - Nick Jonas, ABD'li şarkıcı, oyuncu, Jonas Brothers'ın vokalist, davulcu ve gitaristi Ölümler; 307 - Flavius Valerius Severus, Roma İmparatoru (azledilerek öldürüldü) (d. ?) 1498 - Tomás de Torquemada, İspanya'nın ilk büyük engizisyon lideri (d. 1420) 1672 - Anne Bradstreet, Amerikan kolonilerindeki ilk kadın şair (d. 1612) 1736 - Daniel Gabriel Fahrenheit, Alman fizikçi (Fahrenheit sıcaklık ölçüm birimi onun adını taşır) (d. 1686) 1782 - Farinelli, İtalyan kontralto, soprano ve kastrato sanatçısı (d. 1705) 1803 - Nicolas Baudin, Fransız kâşif (d. 1754) 1824 - XVIII. Louis, Fransa Kralı (d. 1755) 1896 - Antônio Carlos Gomes, Brezilyalı besteci (d. 1836) 1925 - Alexander Friedman, Rus fiziksel evrenbilimci ve matematikçi (d. 1888) 1931 - Ömer Muhtar, Libya'da İtalyanlara karşı yürütülen direniş hareketinin önderi (d. 1858) 1932 - Ronald Ross, İngiliz doktor ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1857) 1944 - Gustav Bauer, Weimar Cumhuriyeti'nin 1919-1920 arasındaki şansölyesi (d. 1870) 1946 - Henri Gouraud, Fransız asker (d. 1867) 1959 - Süleyman Hilmi Tunahan, İslam alimi, Kur'an muallimi ve vaiz (d. 1888) 1961 - Fatin Rüştü Zorlu, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1910) 1961 - Hasan Polatkan, Türk siyasetçi (d. 1915) 1965 - Fred Quimby, ABD'li çizgi film yapımcısı (d. 1886) 1967 - Burhan Toprak, Türk sanat tarihçisi (d. 1906) 1973 - Víctor Jara, Şilili sanatçı (d. 1932) 1977 - Maria Callas, Yunan asıllı ABD'li soprano (d. 1923) 1980 - Jean Piaget, İsviçreli psikolog (d. 1896) 1982 - Muhittin Sadak, Türk Devlet Operası'nın koro şefi (d. 1900) 2000 - Şükriye Dikmen, Türk ressam (d. 1918) 2001 - Samuel Z. Arkoff, ABD'li film yapımcısı (d. 1918) 2002 - Muzaffer Uyguner Türk şair, yazar ve araştırmacı (d. 1923) 2007 - Robert Jordan, ABD'li yazar (Zaman Çarkı adlı epik fantastik dizinin yazarı) (d. 1948) 2008 - Kemal Çapraz, Türk gazeteci, araştırmacı ve yazar (d. 1964) 2016 - Tarık Akan, Türk oyuncu, aktör ve film yapımcısı[1] (d. 1949)
17 EYLÜL Olaylar; 1176 - Miryakefalon Savaşı. 1787 - ABD Anayasası kabul edildi. 1908 - Havacı Orwill Wright ve beraber uçtuğu arkadaşı Thomas E. Selfridge, uçak kazası geçirdiler. Kazada yaşamını kaybeden Selfridge, uçak kazasında yaşamını yitiren ilk insan oldu. 1922 - Bandırma işgalden kurtarıldı. 1934 - Türkiye, Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti) üyeliğine kabul edildi. 1941 - İngiliz ve Sovyet işgali altındaki İran'da Şah Rıza Pehlevi tahtan indirildi, yerine oğlu Muhammed Rıza Pehlevi geçti. 1948 - Lehi (İsrail Özgürlük Savaşçıları) örgütü, Birleşmiş Milletler Filistin Arabulucusu Folke Bernadotte'yi Kudüs'te öldürdü. 1960 - Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya, Devrim Ocakları başkanı oldu. 1961 - Adnan Menderes idam edildi. Milli Birlik Komitesi, 65 yaşını aşan Celâl Bayar ile idam kararları çoğunlukla alınan öteki hükümlülerin cezalarını müebbet hapse çevirdi. 1967 - Kayseri'de yapılan Kayserispor-Sivasspor futbol maçında çıkan olaylarda 40 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı. 1978 - Mısır ile İsrail arasında Camp David Sözleşmesi imzalandı. 1980 - Nikaragua'nın eski diktatörü Anastasio Somoza Debayle öldürüldü. 1990 - Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu'nun cenazeleri İstanbul'a nakledildi ve devlet töreniyle Topkapı'da yaptırılan anıtmezara defnedildi. 1993 - Sakarya Üniversitesi Vakfı kuruldu. 1996 - ABD başkanı Bill Clinton, Kuveyt'e 3.500 asker gönderdi. Bill Clinton, Irak'ı saldırgan davranışlarına son vermesi konusunda uyardı. 2002 - Bakü-Ceyhan Boru Hattı'nın temeli Türkiye Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze tarafından atıldı. 2004 - The Sims 2 isimli simulasyon oyunu satışa sunuldu. 2013 - Grand Theft Auto V isimli video oyunu piyasaya sürüldü. 2014 - Minecraft'ın yapımcısı olan Mojang, Microsoft tarafından 2.500.000.000 dolara satın alındı. Doğumlar; 1743 - Marquis de Condorcet, Fransız matematikçi ve filozof (ö. 1794) 1774 - Giuseppe Caspar Mezzofanti, İtalyan din adamı, dilbilimci ve hiperpoliglot (ö. 1849) 1826 - Bernhard Riemann, Alman matematikçi (ö. 1866) 1886 - Feyhaman Duran, Türk ressam (ö. 1970) 1918 - Haim Herzog, İsrail Cumhurbaşkanı (ö. 1997) 1922 - Agostinho Neto, Angolalı şair ve Devlet Başkanı (ö. 1979) 1925 - Haluk Afra, Türk diplomat (ö. 2001) 1928 - Roddy McDowall, İngiliz aktör (ö. 1998) 1935 - Ken Kesey, ABD'li yazar (ö. 2001) 1948 - John Ritter, ABD'li aktör (ö. 2003) 1950 - Narendra Modi, Hint politikacı ve Hindistan'ın 15. Başbakanı 1956 - Almazbek Atambayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı 1958 - Janez Janša, Slovenyalı politikacı 1965 - Bryan Singer, ABD'li sinema yönetmeni 1967 - Kaan Girgin, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu 1968 - Anastacia, ABD'li şarkıcı ve müzisyen 1968 - Tito Vilanova, İspanyol futbolcu ve teknik direktör (ö. 2014) 1973 - Alberto Chaíça, Portekizli atlet 1974 - Rasheed Wallace, ABD'li basketbolcu 1974 - Yonca Lodi, Türk pop müzik sanatçısı 1975 - Tayna Lawrence, Jamaikalı atlet 1977 - Simone Perrotta, İtalyan futbolcu 1977 - Elena Godina, Rus voleybolcu 1977 - Simona Gioli, İtalyan voleybolcu 1980 - Yıldız Asyalı, Türk şarkıcı ve aktris 1981 - Onurr, Türk şarkıcı 1982 - Barış Yıldız, Türk oyuncu 1986 - Dimítrios Régas, Yunan atlet 1986 - Maximiliano Núñez, Arjantinli futbolcu 1990 - Sefa Topsakal, Türk şarkıcı Ölümler; 1665 - IV. Felipe, İspanya Kralı (d. 1605) 1676 - Sabetay Sevi, Osmanlı Yahudisi din adamı ve tarikat lideri (d. 1626) 1863 - Alfred de Vigny, Fransız yazar ve şair (d. 1797) 1877 - Henry Fox Talbot, İngiliz mucit (fotoğrafın öncülerinden) (d. 1800) 1948 - Folke Bernadotte, İsveçli asker, insan hakları savunucusu ve diplomat (d. 1895) 1961 - Adnan Menderes, Türk siyasetçi (d. 1899) 1972 - Akim Tamiroff, Rus asıllı ABD'li aktör (d. 1899) 1975 - Hayalet Oğuz, Türk yazar (d. 1929) 1980 - Anastasio Somoza Debayle, Nikaragua Devlet Başkanı (d. 1925) 1982 - Manos Loïzos, Mısır doğumlu Yunan besteci (d. 1937) 1984 - Richard Basehart, ABD'li aktör (d. 1914) 1994 - Karl Popper, İngiliz düşünür (d. 1902) 1996 - Spiro Agnew, ABD'nin 39. Başkan Yardımcısı (Richard Nixon'ın yardımcısı) (d. 1918) 1997 - Red Skelton, ABD'li aktör ve komedyen (d. 1913) 2005 - Pekcan Koşar Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1936)
18 EYLÜL Olaylar; 1739 - Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü ile Belgrad Antlaşması'nı imzaladı. 1837 - New York'ta Broadway 259 numaralı adreste sonraları adı Tiffany&Co olan Tiffany&Young isimli bir eşya dükkanı açıldı. 1851 - Amerikan gazetesi New York Times yayımlanmaya başlandı. 1921 - Sakarya Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Mustafa Kemal Paşa, Ankara'ya döndü. 1922 - Erdek ve Biga'nın kurtuluşu. 1923 - Hindistan Ulusal Kongresi, sivil itaatsizlik kampanyası başlattı. 1932 - Türkçe Ezan: Ezan Türkçe okundu. 1934 - Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, Milletler Cemiyeti'ne girdi. 1937 - Nyon Antlaşması, TBMM'de kabul edildi. 1956 - Efes'te 1926'dan beri sürdürülen arkeolojik kazılarda, Prytaneion adı verilen bölümde, dünyaca ünlü Artemis heykeli gün ışığına çıkarıldı. 1961 - Yassıada mahkûmları Kayseri Cezaevi'ne nakledildi. 1962 - Kıbrıs'ta Rauf Denktaş'a suikast girişiminde bulunuldu. 1970 - 8 aydır tutuklu öğrenci liderleri Deniz Gezmiş ve Cihan Alptekin tahliye edildiler. 1971 - Türkiye Güzeli Filiz Vural, Avrupa Güzeli seçildi. 1972 - Münih Olimpiyatları'nda kanlı gün 1974 - CHP-MSP koalisyonu bozuldu. Bülent Ecevit, başbakanlıktan istifa etti. 1980 - Sovyetler Birliği ve Küba tarafından Soyuz 38 uzay aracı Kazakistan'daki Baykonur üssünden uzaya gönderildi. 1981 - Fransa'da idam cezası kaldırıldı. 1997 - 89 ülke kara mayınlarının yasaklanması antlaşmasını onayladı. Amerika Birleşik Devletleri metne imza atmayı reddetti. 2000 - İsrail hükümeti, Filistin ile sürdürdüğü barış görüşmelerini durdurduğunu açıkladı. 2005 - Afganistan'da 1969'dan bu yana ilk parlamento seçimleri yapıldı. 2007 - Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, ilk yurtdışı ziyaretini KKTC'ye yaptı. Doğumlar; 53 - Trajan, Roma İmparatoru (ö. 117) 1752 - Adrien-Marie Legendre, Fransız matematikçi (ö. 1883) 1819 - Léon Foucault, Fransız fizikçi (Foucault sarkacı ve jiroskop araçlarıyla tanınan) (ö. 1868) 1854 - Fausto Zonaro, İtalyan ressam (ö. 1929) 1885 - Üzeyir Hacıbeyov, Azeri Sovyet bestecisi (ö. 1948) 1905 - Greta Garbo, İsveçli sinema oyuncusu (ö. 1990) 1907 - Edwin McMillan, Amerikalı nükleer fizikçi (ö. 1991) 1942 - Şenez Erzik, Türk spor adamı ve UEFA 1. Asbaşkanı 1946 - Ayberk Atilla, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu 1953 - Grażyna Szapołowska, Polonyalı sinema oyuncusu 1961 - James Gandolfini, ABD'li aktör ve yapımcı (ö. 2013) 1969 - Nezha Bidouane, Faslı atlet 1971 - Anna Netrebko, Rus opera sanatçısı 1975 - Jason Sudeikis, ABD'li aktör 1976 - Ronaldo, Brezilyalı futbolcu 1980 - Ahmed Al-Bahri, Suudi Arabistanlı futbolcu 1980 - Levent Dörter, Türk şarkıcı 1981 - Beyti Engin, Türk tiyatro oyuncusu ve seslendirme sanatçısı Ölümler; 96 - Domitian, Roma İmparatoru (d. 51) 1180 - VII. Louis, Fransa Kralı (d. 1120) 1783 - Leonhard Euler, İsviçreli matematikçi ve fizikçi (d. 1707) 1812 - Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa, Osmanlı Sadrazamı (d. 1743) 1937 - Ali Haydar Yuluğ, Türk bürokrat (d. 1878) 1943 - Ahmet Nebil Yurteri, Türk siyasetçi ve din adamı (d. 1876) 1961 - Dag Hammarskjöld, İsveçli iktisatçı, devlet adamı ve BM Genel Sekreteri (uçak kazası) (d. 1905) 1964 - Sean O'Casey, İrlandalı yazar (d. 1880) 1970 - José Pedro Céa, Uruguaylı futbolcu (d. 1900) 1970 - Jimi Hendrix, ABD'li müzisyen (d. 1942) 1976 - Celal Kargılı, Türk siyasetçi ve gazeteci (d. 1935) 1990 - Mine Mutlu, Türk oyuncu ve ses sanatçısı (d. 1948) 1992 - İbrahim Ethem Menderes, Türk siyasetçi (d. 1899) 1993 - Nida Tüfekçi, Türk Halk Müziği sanatçısı (d. 1929) 1997 - Orhan Çağman, Türk tiyatrocu (d. 1925) 2002 - Bob Hayes, ABD'li atlet (d. 1942) 2010 - Rıdvan Yenişen, Türk bürokrat (d. 1941) 2013 - Ken Norton, ABD'li boksör (d. 1943)
19 EYLÜL Olaylar; 1575 - Padişah III. Murat'ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi'nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi, açıldı. Rasathane, devrin Şeyhülislamı tarafından 1580'de yıktırıldı. Araştırmacılar, rasathanenin Galatasaray Lisesi civarında kurulduğunu tahmin ediyorlar. 1893 - Yeni Zelanda Kolonisi, kadınlara oy hakkı tanıyan ilk ulus oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866'da kadın hareketini başlatan Kate Sheppard idi. 1921 - TBMM, Mustafa Kemal Paşa'ya, Mareşal rütbesiyle Gazi unvanı verdi. 1935 - Almanya'da Yahudilerin kamu sektöründe çalışması yasaklandı. 1941 - II. Dünya Savaşı'nda Alman kuvvetleri Kiev'i işgal etti. 1944 - Finlandiya ile Sovyetler Birliği ateşkes imzaladı. 1951 - Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, Türkiye ve Yunanistan'a NATO'ya katılma çağrısı yaptı. 1955 - Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay'a sürüldü. 1976 - THY'nin İstanbul-Antalya seferi ile 452 sefer sayılı uçuşunu gerçekleştiren Antalya adlı uçağı Isparta yakınlarında alçalma hatası nedeniyle Toros Dağlarına çarptı: 8'i personel 154 kişi öldü. 1979 - TMMOB tarafından, 54 ilde 736 işyerinde 100 binden fazla mühendis ve mimarın katılımıyla gerçekleştirilen büyük iş bırakma eylemi gerçekleştirildi. 1982 - İsveç'te seçimleri Sosyal Demokratlar kazandı; Olof Palme başbakan oldu. 1985 - Meksika'nın başkenti Meksiko'da meydana gelen 8.1 büyüklüğündeki depremde, 10.000 ila 40.000 kişi hayatını kaybetti. 1987 - 10. Akdeniz Oyunlarında Serbest Güreş Milli Takımı, 6 altın, 1 gümüş madalya ile takım halinde şampiyon oldu. 2002 - Tel Aviv'de bir otobüse düzenlenen intihar saldırısında 5 kişi öldü. Saldırının ardından İsrail tankları yeniden Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat`ın Ramallah'taki karargahına girdi. Doğumlar; 86 - Antoninus Pius, Roma İmparatoru (ö. 161) 866 - Aleksandros, Bizans İmparatoru (ö. 913) 866 - VI. Leon, Bizans İmparatoru (ö. 912) 1551 - III. Henri, Fransa Kralı (ö. 1589) 1802 - Lajos Kossuth, Macar siyasetçi (ö. 1894) 1867 - Arthur Rackham, İngiliz kitap ressamı (ö. 1939) 1908 - Mika Waltari, Finlandiyalı yazar (ö. 1979) 1909 - Ferry Porsche, Avusturyalı otomobil üreticisi (ö. 1998) 1911 - William Golding, İngiliz yazar (ö. 1993) 1913 - Frances Farmer, ABD'li oyuncu (ö. 1970) 1921 - Paulo Freire, Brezilyalı eğitimci (ö. 1997) 1922 - Emil Zátopek, Çek atlet (ö. 2000) 1923 - Hanzade Sultan, Osmanlı hanedanı üyesi (Osmanlı Padişahı Sultan Vahdettin ve Halife Abdülmecit Efendi’nin torunu) (ö. 1988) 1927 - Rosemary Harris, İngiliz oyuncu 1933 - Behiye Aksoy, Türk ses sanatçısı (ö. 2015) 1933 - Gilles Archambault, Kanadalı roman yazarı 1936 - Al Oerter, ABD'li disk atıcısı (ö. 2007) 1944 - İsmet Özel; Türk şair, yazar ve düşünür 1947 - Tanith Lee, İngiliz çizgi roman, bilim kurgu ve hikaye yazarı (ö. 2015) 1948 - Jeremy Irons, İngiliz oyuncu 1965 - Şükriye Tutkun, Türk halk müziği sanatçısı 1978 - Mehmet Perinçek, Türk yazar ve araştırma görevlisi 1984 - Ali Ersan Duru, Türk oyuncu 1985 - Song Joong-ki, Güney Koreli oyuncu 1990 - Josuha Guilavogui, Fransız futbolcu 1991 - Waris Majeed, Ganalı futbolcu Ölümler; 1761 - Peter Van Musschenbroek, Hollandalı bilim insanı (d. 1692) 1812 - Mayer Amschel Rothschild, Yahudi girişimci, iş adamı ve Rothschild Hanedanlığı'nın kurucusu (d. 1744) 1881 - James A. Garfield, ABD'nin 20. Başkanı (d. 1831) 1960 - Zakar Tarver, Ermeni asıllı Türk siyasetçi ve radyolog hekim (Yassıada'da hapiste) d. 1893) 1968 - Chester Carlson, ABD'li fizikçi ve mucit (d. 1906) 1985 - Italo Calvino, İtalyan yazar (d. 1923) 1985 - Sabri Altınel, Türk şair (d. 1925) 2003 - Dursun Akçam, Türk öykücü ve romancı (d. 1930) 2011 - Taylan Taylancı, Türk basketbolcu (d. 1983) 2013 - Hiroshi Yamauchi, Japon iş adamı (d. 1927)
20 EYLÜL Olaylar; 622 - Hz.Muhammed ile Ebu Bekir, Medine'ye hicret etti. 1187 - Selahaddin Eyyubi, Kudüs'ü kuşattı. 1519 - Portekizli kaşif Ferdinand Magellan, 270 kişi ve 5 gemiyle İspanya'dan yola çıktı. 1633 - Galileo Galilei, İspanyol engizisyon mahkemesinde, dünyanın güneşin etrafında döndüğünü söylediği için yargılandı. 1922 - Fransız ve İtalyan kuvvetleri Çanakkale'den çekildi. 1928 - İtalya'da "Yüksek Faşist Konsey" en yüksek yasama organı oldu. 1933 - Başbakan İsmet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın, Sofya'yı ziyaretinde, 1929 Tarafsızlık Antlaşması'nın süresi uzatıldı. 1937 - İkinci Türk Tarih Kurultayı, Dolmabahçe Sarayı'nda toplandı. 1937 - Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi'nde, Atatürk'ün de isteğiyle, Türkiye'nin ilk resim ve heykel müzesi açıldı. 1942 - Ukrayna'nın Letiçiv kentinde, Alman SS birlikleri, iki gün içinde yaklaşık 3 bin yahudiyi öldürdüler. 1946 - Basın Yasası TBMM'de kabul edildi. 1946 - Fransa'da Cannes Film Festivali başladı. 1951 - Türkiye’nin NATO’ya katılması kabul edildi. 1969 - John Lennon, Beatles'dan ayrıldı. 1974 - Honduras'da kasırga: 10 bin kişi öldü. 1977 - Kuzey Vietnam, Birleşmiş Milletler'e kabul edildi. 1980 - Başbakanlığa emekli Amiral Bülend Ulusu atandı. 1981 - İran 149 solcu militanı idam ettiğini açıkladı. 1984 - Beyrut'ta ABD elçiliğine patlayıcı yüklü kamyonla intihar saldırısı yapıldı; 22 kişi öldü. 1988 - Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat Oyunlarında halter dalında 6 dünya rekoru kırdı. 1990 - Güney Osetya, Gürcistan'dan bağımsızlığını ilan etti. 1993 - CINE 5 yayın hayatına başladı. 1994 - Bakü'de petrol anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Rus Lukoil ve TPAO, bir konsorsiyum oluşturdu. 1995 - Deniz Baykal, Necdet Menzir'in görevden alınma isteğini reddeden Başbakan Tansu Çiller'le yürüttüğü DYP-CHP koalisyon hükümetini bozdu. Tansu Çiller hükümetin istifasını Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e verdi. 2002 - İsrail askerleri, Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat'ın karargahındaki üç binayı havaya uçurdu. Doğumlar; 1758 - Jean-Jacques Dessalines, Haiti İmparatoru (ö. 1806) 1842 - James Dewar, İskoç kimyacı (ö. 1923) 1878 - Upton Sinclair, ABD'li yazar ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 1968) 1899 - Leo Strauss, Alman filozof (ö. 1973) 1913 - Sidney Dillon Ripley, ABD'li ornitolog ve doğal hayatı koruma gönüllüsü (ö. 2001) 1917 - Fernando Rey, İspanyol aktör (ö. 1994) 1917 - Obdulio Varela, Uruguaylı futbolcu ve teknik direktör (ö. 1996) 1921 - Kadir Has, Türk iş adamı (ö. 2007) 1933 - Hamit Kaplan, Türk güreşçi (ö. 1976) 1934 - Sophia Loren, İtalyan sinema oyuncusu 1948 - Sulhi Dölek, Türk yazar ve senarist (ö. 2005) 1952 - Manuel Zelaya, Honduraslı siyasetçi 1956 - Gary Cole, ABD'li aktör 1959 - Meral Okay, Türk, senarist, oyuncu ve söz yazarı (ö. 2012) 1969 - Davor Dujmovic, Bosna-Hersekli aktör (ö. 1999) 1971 - Henrik Larsson, İsveçli futbolcu 1973 - Cansel Elçin, Türk sinema ve televizyon oyuncusu 1982 - Begüm Birgören, Türk dizi ve sinema filmi oyuncusu 1986 - İbrahim Kaş, Türk futbolcu Ölümler; 1863 - Jacob Grimm, Alman yazar (Grimm Kardeşler'in büyüğü) (d. 1785) 1908 - Pablo de Sarasate, İspanyol kemancı ve besteci (d. 1844) 1940 - Edward Denison Ross, İngiliz doğa bilimci (d. 1871) 1947 - Fiorello La Guardia, ABD'li politikacı ve New York City Belediye Başkanı (d. 1882) 1957 - Jean Sibelius, Fin besteci (d. 1865) 1971 - Giorgos Seferis, Yunan şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1900) 1985 - Ruhi Su, Türk halk müziği sanatçısı (d. 1912) 1992 - Musa Anter, Türk gazeteci, yazar ve şair (d. 1920) 1992 - İlhami Soysal, Türk gazeteci ve yazar (d. 1928) 1996 - Max Manus, Norveçli direnişçi (II. Dünya Savaşı sırasında) (d. 1914) 1996 - Paul Erdös, Macar matematikçi (d. 1913) 1999 - Raisa Gorbaçov, Mikhail Gorbaçov'un eşi (d. 1932) 2002 - Necdet Kent, Türk diplomat (d. 1911) 2004 - Brian Clough, İngiliz futbolcu (d. 1935) 2005 - Simon Wiesenthal, Avusturyalı Yahudi ve Nazi avcısı (d. 1908) 2008 - Nazmi Bari, Türk eski milli tenisçi (d. 1929) 2011 - Burhaneddin Rabbani, Afganistan Devlet Başkanı (d. 1940)
21 EYLÜL Olaylar; 1792 - Devrimci Fransa'da Yasama Meclisi krallığı kaldırdı. 1858 - Babür İmparatorluğu yıkıldı. 1903 - İlk kovboy filmi Kit Carson'un prömiyeri ABD'de yapıldı. 1918 - Megiddo Savaşı sona erdi. 1924 - Mustafa Kemal Paşa, "Halk, köylüler bana her yerde iş programını şu iki kelime ile ihtar ettiler; Yol, mektep" dedi. 1932 - Himayei Etfal Cemiyeti tarafından düzenlenen Alaturka Güreş müsabakaları Taksim Stadyumu'nda yapıldı. 1938 - İlk TV haber programı, BBC'de yayınlandı. 1938 - Südet Krizi: Polonya, Çekoslovakya sınırına asker sevk etti. 1943 - İnönü Ansiklopedisi'nin ilk fasikülü yayımlandı. 1947 - Zonguldak Kozlu kömür ocaklarında grizu patlaması: 48 işçi öldü. 1949 - Erzurum - Hasankale demiryolu ulaşıma açıldı. 1958 - Başbakan Adnan Menderes, Cumhuriyet Halk Partisi'nin parti olmadığını, İsmet İnönü'nün siyaseti bırakması gerektiğini, basının istediğini yazamayacağını söyledi. Menderes, "Bize yumruk atan İsmet Paşa'yı alır layık olduğu muameleyi yaparız" dedi. 1960 - 27 Mayıs günü "Milli Birlik ve Hürriyet Bayramı" olarak kabul edildi. 1964 - Malta, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazandı. 1977 - Türk Lirası devalüe edildi; Dolar 19,25 lira, Mark 8,27 lira oldu. Bu, Milliyetçi Cephe hükümetinin bir yılda yaptığı üçüncü devalüasyon oldu. 1980 - Orgeneral Haydar Saltık devlet başkanı genel sekreteri oldu. Aynı gün Başbakan Bülend Ulusu kabinesini açıkladı. (bkz.: 12 Eylül Darbesi) 1981 - Belize bağımsızlığını kazandı. 1995 - İzmir Buca Hapishanesi'ne düzenlenen operasyonda 3 siyasi tutuklu ve hükümlü yaşamını yitirdi. Olay, Buca Katliamı olarak tarihe geçti. Doğumlar; 1415 - III. Friedrich, Kutsal Roma İmparatoru (ö. 1493) 1840 - V. Murad, Osmanlı'nın 33. Padişahı (ö 1904) 1866 - Herbert George Wells, İngiliz yazar (ö. 1946) 1874 - Gustav Holst, İngiliz besteci (ö. 1934) 1900 - Yorgo Bacanos, Türk besteci ve udi (ö. 1977) 1909 - Kwame Nkrumah, Gana bağımsızlık lideri ve Cumhurbaşkanı (ö. 1972) 1912 - György Sándor, Macar piyanist (ö. 2005) 1929 - Sándor Kocsis, Macar futbolcu (ö. 1979) 1934 - Leonard Cohen, Kanadalı şair ve müzisyen 1947 - Stephen King, ABD'li yazar 1951 - Aslan Maşadov, Çeçen lider (ö. 2005) 1954 - Şinzo Abe, Japon siyasetçi 1957 - Ethan Coen, ABD'li yönetmen 1965 - Frederic Beigbeder, Fransız yazar 1974 - Özgür Özel, Türk eczacı ve siyasetçi 1980 - Autumn Reeser, ABD'li oyuncu 1983 - Maggie Grace, ABD'li sinema oyuncusu 1986 - Yasemin Yürük, Türk müzisyen, R&B şarkıcısı ve Grup Hepsi üyesi Ölümler: MÖ 19 - Publius Vergilius Maro, Romalı şair (d. MÖ 70) 454 - Flavius Aetius, Romalı general (d. ~396) 1558 - V. Karl, Kutsal Roma İmparatoru, İspanya Kralı ve Almanya Kralı (d. 1500) 1832 - Walter Scott, İskoçyalı yazar (d. 1771) 1860 - Arthur Schopenhauer, Alman filozof (d. 1788) 1932 - Ahmet Rasim, Türk yazar (d. 1864) 1937 - Bernát Munkácsi, Macar Türkolog (d. 1860) 1947 - Harry Carey ABD'li oyuncu (d. 1878) 1953 - Necmettin Sadık Sadak, Türk gazeteci ve siyasetçi (d. 1890) 1959 - Ruşen Eşref Ünaydın, Türk yazar, siyasetçi ve diplomat (d. 1892) 1964 - Otto Grotewohl, Alman siyasetçi (d. 1894) 1973 - Burhanettin Ökte, Türk neyzen (d. 1904) 1974 - Walter Brennan, ABD'li aktör (d. 1894) 1975 - Bedri Rahmi Eyüboğlu, Türk ressam ve şair (d. 1911) 1989 - Ertem Eğilmez, Türk yönetmen (d. 1929) 2005 - Tanju Korel, Türk sinema oyuncusu ve yönetmen (d. 1944) 2014 - Güner Namlı, Türk TV ve dizi yapımcısı (d. 1938) 2015 - İbrahim Cevahir, Türk iş adamı (d. 1938)
22 EYLÜL Olaylar; 1792 - Fransa'da Cumhuriyet ilan edildi. 1903 - İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı. 1908 - Bulgaristan, Osmanlı'dan bağımsızlığını ilan etti. 1919 - Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu. 1939 - Dikili ve çevresinde deprem: 100'den fazla kişi öldü. Dikili ve Karaburun tamamen yıkıldı. 1940 - Bakanlar Kurulu, İstanbul'da çıkan Le Journal d'Orient gazetesini yedi gün süreyle kapattı. Gazetenin resmi dış politikaya aykırı yayın yaptığı ileri sürüldü. 1950 - Yeni Baştan gazetesinin kurucusu ve yazarı Aziz Nesin hakkında gıyabi tutuklama kararı verildi. Nesin "Sosyal düzeni yıkmaya yönelik yayın" yapmakla suçlanıyor. 1958 - CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, "Demokrasiye paydos demeye Demokrat Parti genel başkanının gücü yetmeyecektir" dedi. 1964 - Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel Yassıada hükümlüsü Refik Koraltan, Rüştü Erdelhun, Selim Yatağan ve Nedim Ökmen'i hastalık nedeniyle affetti. 1970 - Polonya'da Dayanışma Sendikası kuruldu. 1980 - Kuruluşundan 10 yıl sonra Lech Walesa liderliğindeki Dayanışma Hareketi Polonya'da yasallık kazandı. 1984 - Gökova Körfezi'nde termik santral kurulmasına karşı çıkan köy kadınları eylem yaptılar. 1986 - 12 Eylül darbesi sonrası Alparslan Türkeş ilk kez Milliyetçi Çalışma Partisi'nin (MÇP) İstanbul mitinginde konuştu. 1993 - New York Metropolitan Müzesi, "Karun Hazinesi"ni Türkiye'ye geri göndermeye karar verdi. 2000 - Bakanlar Kurulu, Kopenhag Kriterleri ile paralel olan İnsan Hakları Raporunu kabul etti. 2002 - İsrail birliklerinin, militanları yakalama gerekçesiyle Gazze`de düzenlediği operasyon sırasında çıkan çatışmada 9 Filistinli öldü. 2002 - Almanya`da Başbakan Gerhard Schröder`in liderliğindeki Sosyal Demokratlar, genel seçimlerden birinci parti olarak çıktı. Doğumlar; 1552 - IV. Vasili, Rus Çarı (ö. 1612) 1593 - Matthäus Merian, İsviçreli yayıncı (ö. 1650) 1791 - Michael Faraday, İngiliz fizikçi (ö. 1867) 1863 - Ferenc Herczeg, Macar oyun yazarı (ö. 1954) 1875 - Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, Litvan ressam, besteci ve yazar (ö. 1911) 1878 - Şigeru Yoşida, Japon siyaset adamı (ö. 1967) 1885 - Erich von Stroheim, Alman aktör ve yönetmen (ö. 1957) 1895 - Paul Muni, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda doğmuş ABD'li aktör (ö. 1967) 1902 - Ayetullah Humeyni, İran'ın dini lideri (ö. 1989) 1906 - Ilse Koch, Nazi savaş suçlusu (ö. 1967) 1951 - David Coverdale, İngiliz müzisyen ve Whitesnake kurucusu ve vokalisti 1957 - Refat Çubarov, Ukraynalı siyasetçi 1957 - Nick Cave, Avustralyalı müzisyen 1961 - Bonnie Hunt, ABD'li oyuncu 1966 - Erdoğan Atalay, Türk asıllı Alman oyuncu 1976 - Martin Solveig, Fransız DJ 1977 - Ali Sunal, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu 1978 - Harry Kewell, Avustralyalı futbolcu 1981 - Emre Canpolat, Türk oyuncu 1982 - Ayben, Türk rap sanatçısı 1983 - Şeref Tüfenk, Türk güreşçi 1987 - Tom Felton, İngiliz oyuncu 1987 - Tom Hilde, Norveçli kayakla atlamacı 1988 - Nikita Andreyev, Rus futbolcu 1990 - Senem Kuyucuoğlu, Türk model ve sunucu 1999 - Tallan Latz, ABD'li gitarist Ölümler; 1520 - Yavuz Sultan Selim, Osmanlı'nın 9. Padişahı (d. 1470) 1554 - Francisco Vásquez de Coronado, İspanyol kâşif (d. 1510) 1703 - Vincenzo Viviani, İtalyan matematikçi ve bilim adamı (d. 1622) 1828 - Shaka, Zulu kabilesinin en etkili lideri (d. 1787) 1895 - Viktor Rydberg, İsveçli yazar (d. 1828) 1943 - Sedat Nuri İleri, Türk karikatürist (d. 1888) 1956 - Frederick Soddy, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1877) 1960 - Melanie Klein, Britanyalı psikanalist (d. 1882) 1985 - Axel Springer, Alman yayımcı (d. 1912) 1989 - Irving Berlin, ABD'li besteci ve şarkı sözü yazarı (d. 1888) 1996 - Dorothy Lamour, ABD'li aktris (d. 1914) 1999 - George C. Scott, ABD'li oyuncu ve Oscar Ödülü sahibi (d. 1927) 2001 - Fikret Kızılok, Türk besteci ve müzik yorumcusu (d. 1946) 2001 - Isaac Stern, Rus asllı ABD'li kemancı (d. 1920) 2008 - Hadi Çaman, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1943) 2010 - Eddie Fisher, ABD'li şarkıcı (d. 1928) 2011 - Cengiz Dağcı, Kırım Tatarı yazar ve şair (d. 1919) 2014 - Hans E. Wallman, İsveçli yönetmen ve yapımcı (d. 1936)
23 EYLÜL Olaylar; 1792 - Fransa'da Cumhuriyet ilan edildi. 1903 - İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı. 1908 - Bulgaristan, Osmanlı'dan bağımsızlığını ilan etti. 1919 - Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu. 1939 - Dikili ve çevresinde deprem: 100'den fazla kişi öldü. Dikili ve Karaburun tamamen yıkıldı. 1940 - Bakanlar Kurulu, İstanbul'da çıkan Le Journal d'Orient gazetesini yedi gün süreyle kapattı. Gazetenin resmi dış politikaya aykırı yayın yaptığı ileri sürüldü. 1950 - Yeni Baştan gazetesinin kurucusu ve yazarı Aziz Nesin hakkında gıyabi tutuklama kararı verildi. Nesin "Sosyal düzeni yıkmaya yönelik yayın" yapmakla suçlanıyor. 1958 - CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, "Demokrasiye paydos demeye Demokrat Parti genel başkanının gücü yetmeyecektir" dedi. 1964 - Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel Yassıada hükümlüsü Refik Koraltan, Rüştü Erdelhun, Selim Yatağan ve Nedim Ökmen'i hastalık nedeniyle affetti. 1970 - Polonya'da Dayanışma Sendikası kuruldu. 1980 - Kuruluşundan 10 yıl sonra Lech Walesa liderliğindeki Dayanışma Hareketi Polonya'da yasallık kazandı. 1984 - Gökova Körfezi'nde termik santral kurulmasına karşı çıkan köy kadınları eylem yaptılar. 1986 - 12 Eylül darbesi sonrası Alparslan Türkeş ilk kez Milliyetçi Çalışma Partisi'nin (MÇP) İstanbul mitinginde konuştu. 1993 - New York Metropolitan Müzesi, "Karun Hazinesi"ni Türkiye'ye geri göndermeye karar verdi. 2000 - Bakanlar Kurulu, Kopenhag Kriterleri ile paralel olan İnsan Hakları Raporunu kabul etti. 2002 - İsrail birliklerinin, militanları yakalama gerekçesiyle Gazze`de düzenlediği operasyon sırasında çıkan çatışmada 9 Filistinli öldü. 2002 - Almanya`da Başbakan Gerhard Schröder`in liderliğindeki Sosyal Demokratlar, genel seçimlerden birinci parti olarak çıktı. Doğumlar; 1552 - IV. Vasili, Rus Çarı (ö. 1612) 1593 - Matthäus Merian, İsviçreli yayıncı (ö. 1650) 1791 - Michael Faraday, İngiliz fizikçi (ö. 1867) 1863 - Ferenc Herczeg, Macar oyun yazarı (ö. 1954) 1875 - Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, Litvan ressam, besteci ve yazar (ö. 1911) 1878 - Şigeru Yoşida, Japon siyaset adamı (ö. 1967) 1885 - Erich von Stroheim, Alman aktör ve yönetmen (ö. 1957) 1895 - Paul Muni, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda doğmuş ABD'li aktör (ö. 1967) 1902 - Ayetullah Humeyni, İran'ın dini lideri (ö. 1989) 1906 - Ilse Koch, Nazi savaş suçlusu (ö. 1967) 1934 - Ayla Erduran, Türk keman sanatçısı 1951 - David Coverdale, İngiliz müzisyen ve Whitesnake kurucusu ve vokalisti 1957 - Refat Çubarov, Ukraynalı siyasetçi 1957 - Nick Cave, Avustralyalı müzisyen 1958 - Andrea Bocelli, İtalyan tenor, söz yazarı ve besteci 1961 - Bonnie Hunt, ABD'li oyuncu 1966 - Erdoğan Atalay, Türk asıllı Alman oyuncu 1969 - Yalçın Akdoğan, Türk siyasetçi 1975 - Elif Güvendik, Türk yapımcı ve sunucu 1976 - Martin Solveig, Fransız DJ 1977 - Ali Sunal, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu 1978 - Harry Kewell, Avustralyalı futbolcu 1981 - Barış Atay, Türk sinema ve dizi oyuncusu 1981 - Emre Canpolat, Türk oyuncu 1982 - Ayben, Türk rap sanatçısı 1983 - Şeref Tüfenk, Türk güreşçi 1987 - Tom Felton, İngiliz oyuncu 1987 - Tom Hilde, Norveçli kayakla atlamacı 1988 - Nikita Andreyev, Rus futbolcu 1990 - Senem Kuyucuoğlu, Türk model ve sunucu 1999 - Tallan Latz, ABD'li gitarist Ölümler; 1520 - Yavuz Sultan Selim, Osmanlı'nın 9. Padişahı (d. 1470) 1554 - Francisco Vásquez de Coronado, İspanyol kâşif (d. 1510) 1703 - Vincenzo Viviani, İtalyan matematikçi ve bilim adamı (d. 1622) 1828 - Shaka, Zulu kabilesinin en etkili lideri (d. 1787) 1895 - Viktor Rydberg, İsveçli yazar (d. 1828) 1943 - Sedat Nuri İleri, Türk karikatürist (d. 1888) 1945 - Galip Bahtiyar Göker, Türk siyasetçi (d. 1881) 1945 - Mürsel Bakü, Türk asker ve siyasetçi (d. 1881) 1956 - Frederick Soddy, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1877) 1960 - Melanie Klein, Britanyalı psikanalist (d. 1882) 1985 - Axel Springer, Alman yayımcı (d. 1912) 1989 - Irving Berlin, ABD'li besteci ve şarkı sözü yazarı (d. 1888) 1996 - Dorothy Lamour, ABD'li aktris (d. 1914) 1999 - George C. Scott, ABD'li oyuncu ve Oscar Ödülü sahibi (d. 1927) 2001 - Fikret Kızılok, Türk besteci ve müzik yorumcusu (d. 1946) 2001 - Isaac Stern, Rus asllı ABD'li kemancı (d. 1920) 2008 - Hadi Çaman, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1943) 2010 - Eddie Fisher, ABD'li şarkıcı (d. 1928) 2011 - Cengiz Dağcı, Kırım Tatarı yazar ve şair (d. 1919) 2014 - Hans E. Wallman, İsveçli yönetmen ve yapımcı (d. 1936)
24 EYLÜL Olaylar; 787 - Güvenlik nedeniyle ertelenen İkinci İznik Konsili İznik'te tekrar toplandı. Resim düşmanı ( İkonoklazm ) dönemde yapılan bu toplantıda resimlere dönüşü sağlayan kararlar alındı. 1566 - On birinci Osmanlı Padişahı II. Selim tahta çıktı. 1852 - Fransız Henri Giffard ilk kez zeplinle uçtu. 1882 - İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu. 1922 - Afyonkarahisar ilinin Bolvadin ilçesinin Yunan işgalinden kurtuluşu. 1940 - II. Dünya Savaşı içinde 129 İngiliz bombardıman uçağı Berlin'deki endüstriyel hedefleri bombaladı, ama sis sebebiyle bombaların 6'sı dışında hepsi boşa gitti. 1956 - Türk Dil Kurumu En İyi Yapıt Ödülünü, Ali adlı romanıyla Orhan Hançerlioğlu kazandı. 1960 - Yüksek Adalet Divanı kuruldu. 1980 - İran - Irak Savaşı başladı. 1981 - Ermeni militanlar Türkiye'nin Paris Başkonsolosluğu'nu bastılar; güvenlik görevlisi Cemal Özen öldü, Başkonsolos Kaya İnal yaralandı. 1987 - Süleyman Demirel, DYP Olağanüstü Kongresinde oy birliğiyle genel başkan seçildi. Demirel, 12 Eylül askeri darbesi sonrası, siyasete resmen döndü. Doğumlar; 1583 - Albrecht von Wallenstein, Bohemyalı asker (ö. 1634) 1725 - Arthur Guinness, İrlandalı işadamı (ö. 1803) 1865 - Mollie McConnell, ABD'li sinema oyuncusu (ö. 1920) 1884 - İsmet İnönü, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1973) 1896 - F. Scott Fitzgerald, ABD'li yazar (ö. 1940) 1911 - Konstantin Çernenko, Sovyet politikacı (ö. 1985) 1936 - İnal Batu, Türk diplomat ve siyasetçi (ö. 2013) 1944 - Yalçın Boratap, Türk oyuncu 1949 - Pedro Almodóvar, İspanyol yönetmen 1956 - Yılmaz Zafer, Türk sinema oyuncusu (ö. 1995) 1977 - Ebru Destan, Türk şarkıcı, oyuncu ve eski manken 1979 - Katja Kassin, Alman porno oyuncusu 1983 - Cengiz Şahin, Türk tiyatrocu 1986 - Leah Dizon, Japon şarkıcı 1987 - Gürhan Gürsoy, Türk futbolcu Ölümler; 1180 - I. Manuel Komnenos, Bizans imparatoru (d. 1118) 1494 - Angelo Poliziano, İtalyan hümanist (d. 1454) 1541 - Paracelsus, İsviçreli hekim, simyager, botanikçi, astrolog (d. 1493) 1834 - I. Pedro, Brezilya imparatoru (d. 1798) 1914 - İsmail Gaspıralı, Kırım Tatarı fikir adamı, politikacı, eğitimci ve yazar-yayıncı (d. 1851) 1939 - Carl Laemmle, Alman asıllı ABD'li film yapımcısı (d. 1867) 1945 - Hans Geiger, Geiger sayacının mucidi Alman fizikçi (d. 1882) 1973 - Şükûfe Nihal Başar, Türk şair (d. 1896) 1996 - Zeki Müren, Klasik Türk müziği şarkıcısı, bestecisi, söz yazarı ve oyuncu (d. 1931) 2004 - Cengiz Şahin (Şair)[1], Türk şair ve edebiyat öğretmeni (d. 1953) 2004 - Françoise Sagan, Fransız yazar (d. 1935) 2008 - Kazım Kanat, Türk gazeteci (d. 1950) 2009 - Nelly Arcan, Kanadalı romancı (intihar) (d. 1975)
25 EYLÜL Olaylar; 1396 - Yıldırım Bayezid, Niğbolu Zaferi'ni elde etti. 1561 - Şehzade Bayezid idam edildi. 1911 - İtalya, Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti. 1917 - Lev Troçki, Petrograd Sovyeti başkanı seçildi. 1925 - İstanbul'da, tulumbacı teşkilatının yerine, modern motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu. 1950 - Birleşmiş Milletler askerleri Kore'de Seul'u ele geçirdi. (Bkz. Kore Savaşı) 1956 - İstanbul'da geniş çaplı istimlâk çalışmaları başlatıldı. 1958 - Kemer Barajı ve Hidroelektrik Santrali işletmeye açıldı. 1960 - Yassıada'da tutuklu bulunan eski Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, nöbetçi teğmen tarafından kurtarıldı. 1974 - Bilim adamları, aerosol spreylerin ozon tabakasını tahrip ettiği konusunda uyarıda bulundu. 1979 - Arjantin Devlet Başkanı Juan Peron'un eşi Eva Peron'un yaşam öyküsünü anlatan Evita müzikalinin prömiyeri, Broadway'de yapıldı. 1982 - Türkiye'nin ilk kadın Büyükelçisi Filiz Dinçmen, Amsterdam'da görevine başladı. 1993 - Karun Hazinesi Türkiye'ye geldi. 2001 - TEKEL'in Küba ile ortak kurduğu TEKA Puro Fabrikası İstanbul'da açıldı. Doğumlar; 1683 - Jean-Philippe Rameau, Fransız barok besteci (ö. 1764) 1744 - II. Friedrich Wilhelm, Prusya Kralı (ö. 1797) 1897 - William Faulkner, ABD'li yazar (ö. 1962) 1901 - Robert Bresson, Fransız yönetmen (ö. 1999) 1906 - Dimitri Shostakovich, Rus besteci (ö. 1975) 1915 - Ethel Rosenberg, ABD Komünist Partisi üyesi (SSCB casusluğuyla suçlanıp idam edildi) (ö. 1953) 1932 - Adolfo Suárez, İspanyol siyasetçi (ö. 2014) 1937 - Suzan Avcı, Türk sinema sanatçısı 1944 - Michael Douglas, ABD'li sinema sanatçısı 1952 - Christopher Reeve, ABD'li sinema sanatçısı (ö. 2004) 1955 - Karl-Heinz Rummenigge, Alman futbolcu 1958 - Michael Madsen, Danimarka asıllı ABD'li yapımcı ve aktör 1960 - İgor Bilanov, Ukraynalı futbolcu 1961 - Erdal Eren, Türk lise öğrencisi ve TDKP üyesi (ö. 1980) 1961 - Mehmet Aslantuğ, Türk sinema ve TV oyuncusu 1968 - Will Smith, ABD'li sinema sanatçısı 1969 - Catherine Zeta-Jones, Galli sinema sanatçısı 1970 - Yavuz Çetin, Türk gitarist ve söz yazarı (ö. 2001) 1973 - Hande Kazanova, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve sunucu 1976 - Chiara, Maltalı şarkıcı 1976 - Chauncey Billups, ABD'li basketboldu ve NBA oyuncusu 1977 - Clea DuVall, ABD'li oyuncu 1980 - Clifford Joseph Harris, ABD'li rap şarkıcısı 1980 - Betül Demir, Türk pop müzik şarkıcısı 1980 - Nataša Bekvalac, Sırp pop müzik şarkıcısı 1983 - Naomi Russell, ABD'li porno yıldızı 1985 - Gökhan Güleç, Türk futbolcu 1987 - Mustafa Yumlu, Türk futbolcu 1990 - Mao Asada, Japon buz patenci Ölümler; 1561 - Şehzade Bayezid, Osmanlı şehzade (I. Süleyman'ın Hürrem Sultan'dan olma üçüncü şehzadesi) (d. 1525) 1939 - Ali Saip Ursavaş, Türk asker ve siyaset adamı (d. 1885) 1958 - John B. Watson, ABD'li psikolog (d. 1878) 1970 - Erich Maria Remarque, Alman yazar (d. 1898) 1980 - Lewis Milestone, Rus asıllı ABD'li film yönetmeni (d. 1895) 1980 - John Bonham, İngiliz müzisyen (d. 1948) 1983 - III. Léopold, Belçika Kralı (d. 1901) 1984 - Walter Pidgeon, Kanadalı aktör (d. 1897) 1987 - Mary Astor, ABD'li aktris (d. 1906) 1991 - Klaus Barbie (Lyon Kasabı), Alman SS subayı ve Gestapo üyesi (d. 1913) 1999 - Muhsin Batur, Türk asker (d. 1920) 2003 - Edward Said, ABD'li düşünür (d. 1935) 2003 - Franco Modigliani, İtalyan asıllı ABD'li iktisatçı ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1918) 2003 - Donald Nicol, İngiliz tarihçi ve Bizantolog (d. 1923) 2005 - Don Adams, ABD'li aktör ve komedyen (d. 1923) 2007 - Marcel Marceau Fransız pantomim sanatçısı (d. 1923) 2012 - Andy Williams, ABD'li pop müzik sanatçısı (d. 1927) 2012 - Neşet Ertaş Türk halk ozanı (d. 1938)
26 EYLÜL Olaylar; 1364 - 11.000 kişilik Osmanlı Ordusu ile 20.000 kişilik Haçlı Ordusu Sırpsındığı Savaşı'nda karşılaştı. 1907 - Yeni Zelanda, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti. 1930 - Adana'da Ahali Cumhuriyet Fırkası kuruldu. 1932 - Türk Dil Kurultayı toplandı. Dil Bayramı ilk kez kutlandı. 1940 - Türk-Rumen Ticaret Antlaşması imzalandı. 1941 - II. Dünya Savaşı'nda Kiev Muharebesi sonuçlandı. 1947 - İngiltere, Filistinlilerle Yahudilerin kendi geleceklerine kendilerinin karar vermesi gerektiğini açıkladı; bu nedenle Filistin'i boşaltma kararı aldı. 1964 - Kıbrıs Türk ve Yunan alayları Kıbrıs Barış Gücü emrine verildi. 1971 - Yılmaz Güney'in filmleri 3. Altın Koza Film Festivali'nde tüm ödülleri aldı. 1978 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Jimmy Carter Türkiye'ye uygulanan ambargoyu kaldıran yasayı onayladı. 1990 - Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) eski müsteşar yardımcısı Hiram Abas, İstanbul'da Devrimci-Sol örgütü tarafından öldürüldü. 1984 - Çin ile İngiltere, Hong Kong'un 1997'de Çin kontrolüne geçmesi için anlaştılar. 1999 - Ankara Ulucanlar Merkez Kapalı Cezaevi'nde düzenlenen operasyonda 10 mahkûm öldü. Doğumlar; 1869 - Winsor McCay, Amerikalı çizgi film ve grafik sanatçısı (ö. 1934) 1888 - T. S. Eliot, İngiliz şair (ö. 1965) 1889 - Martin Heidegger, Alman filozof (varoluşçu felsefenin önde gelen isimlerinden) (ö. 1976) 1898 - George Gershwin, ABD'li besteci (ö. 1937) 1926 - Julie London, ABD'li oyuncu ve şarkıcı (ö. 2000) 1932 - Manmohan Singh, Hindistan'ın 17. Başbakanı 1933 - Donna Douglas, ABD'li aktris ve komedyen (ö. 2015) 1939 - Kerem Güney, Türk müzisyen (ö. 2012) 1945 - Bryan Ferry, İngiliz şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve Roxy Music'in solisti 1949 - Minette Walters, İngiliz yazar 1971 - Pelinsu Pir, Türk tiyatro ve sinema oyuncu 1976 - Michael Ballack, Alman futbolcu 1977 - Kerem Özyeğen, Türk müzisyen ve Mor ve Ötesi grubunun gitaristi 1981 - Christina Milian, ABD'li R&B ve pop şarkıcısı 1981 - Serena Williams, ABD'li tenisçi 1983 - Ricardo Quaresma, Portekizli futbolcu 1984 - Müjde Uzman, Türk oyuncu 1987 - Kiira Korpi, Fin buz patenci 1994 - Yusuf Çim, Türk şarkıcı ve oyuncu Ölümler; 1860 - Miloş Obrenoviç, Sırp Prens (d. 1780) 1902 - Levi Strauss, ABD'li giysi üreticisi (Levi's Blue Jean) (d. 1829) 1914 - August Macke, Alman ressam (d. 1887) 1945 - Bela Bartok, Macar besteci (d. 1881) 1945 - Miki Kiyoşi, Japon marksist düşünür (Japonya'da II. Dünya Savaşı sonrasında komünist olmayan demokrat bir sosyalizm düşüncesinin yaygınlaşması için çaba harcayan) (d. 1897) 1948 - Gregg Toland, Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1904) 1959 - Solomon Bandaranaike, Sri Lanka Başbakanı 1973 - Anna Magnani, İtalyan oyuncu (d. 1908) 1975 - Danyal Topatan, Türk sinema sanatçısı (d. 1916) 1983 - Tino Rossi, Fransız şarkıcı ve aktör (d. 1907) 1990 - Hiram Abas, Türk istihbaratçı (d. 1932) 1990 - Alberto Moravia, İtalyan romancı (d. 1907) 2003 - Kerim Afşar, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1930) 2003 - Robert Palmer, İngiliz şarkıcı (d. 1949) 2008 - Paul Newman, ABD'li aktör (d. 1925) 2009 - Nihat Nikerel, Türk oyuncu ve yazar (d. 1950) 2010 - Gloria Stuart, ABD'li oyuncu (d. 1910)
27 EYLÜL Olaylar; 1364 - 11.000 kişilik Osmanlı Ordusu ile 20.000 kişilik Haçlı Ordusu Sırpsındığı Savaşı'nda karşılaştı. 1907 - Yeni Zelanda, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti. 1930 - Adana'da Ahali Cumhuriyet Fırkası kuruldu. 1932 - Türk Dil Kurultayı toplandı. Dil Bayramı ilk kez kutlandı. 1940 - Türk-Rumen Ticaret Antlaşması imzalandı. 1941 - II. Dünya Savaşı'nda Kiev Muharebesi sonuçlandı. 1947 - İngiltere, Filistinlilerle Yahudilerin kendi geleceklerine kendilerinin karar vermesi gerektiğini açıkladı; bu nedenle Filistin'i boşaltma kararı aldı. 1964 - Kıbrıs Türk ve Yunan alayları Kıbrıs Barış Gücü emrine verildi. 1971 - Yılmaz Güney'in filmleri 3. Altın Koza Film Festivali'nde tüm ödülleri aldı. 1978 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Jimmy Carter Türkiye'ye uygulanan ambargoyu kaldıran yasayı onayladı. 1990 - Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) eski müsteşar yardımcısı Hiram Abas, İstanbul'da Devrimci-Sol örgütü tarafından öldürüldü. 1984 - Çin ile İngiltere, Hong Kong'un 1997'de Çin kontrolüne geçmesi için anlaştılar. 1999 - Ankara Ulucanlar Merkez Kapalı Cezaevi'nde düzenlenen operasyonda 10 mahkûm öldü. Doğumlar; 1869 - Winsor McCay, Amerikalı çizgi film ve grafik sanatçısı (ö. 1934) 1888 - T. S. Eliot, İngiliz şair (ö. 1965) 1889 - Martin Heidegger, Alman filozof (varoluşçu felsefenin önde gelen isimlerinden) (ö. 1976) 1898 - George Gershwin, ABD'li besteci (ö. 1937) 1926 - Julie London, ABD'li oyuncu ve şarkıcı (ö. 2000) 1932 - Manmohan Singh, Hindistan'ın 17. Başbakanı 1933 - Donna Douglas, ABD'li aktris ve komedyen (ö. 2015) 1939 - Kerem Güney, Türk müzisyen (ö. 2012) 1945 - Bryan Ferry, İngiliz şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve Roxy Music'in solisti 1949 - Minette Walters, İngiliz yazar 1971 - Pelinsu Pir, Türk tiyatro ve sinema oyuncu 1976 - Michael Ballack, Alman futbolcu 1977 - Kerem Özyeğen, Türk müzisyen ve Mor ve Ötesi grubunun gitaristi 1981 - Christina Milian, ABD'li R&B ve pop şarkıcısı 1981 - Serena Williams, ABD'li tenisçi 1983 - Ricardo Quaresma, Portekizli futbolcu 1984 - Müjde Uzman, Türk oyuncu 1987 - Kiira Korpi, Fin buz patenci 1994 - Yusuf Çim, Türk şarkıcı ve oyuncu Ölümler; 1860 - Miloş Obrenoviç, Sırp Prens (d. 1780) 1902 - Levi Strauss, ABD'li giysi üreticisi (Levi's Blue Jean) (d. 1829) 1914 - August Macke, Alman ressam (d. 1887) 1945 - Bela Bartok, Macar besteci (d. 1881) 1945 - Miki Kiyoşi, Japon marksist düşünür (Japonya'da II. Dünya Savaşı sonrasında komünist olmayan demokrat bir sosyalizm düşüncesinin yaygınlaşması için çaba harcayan) (d. 1897) 1948 - Gregg Toland, Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1904) 1959 - Solomon Bandaranaike, Sri Lanka Başbakanı 1973 - Anna Magnani, İtalyan oyuncu (d. 1908) 1975 - Danyal Topatan, Türk sinema sanatçısı (d. 1916) 1983 - Tino Rossi, Fransız şarkıcı ve aktör (d. 1907) 1990 - Hiram Abas, Türk istihbaratçı (d. 1932) 1990 - Alberto Moravia, İtalyan romancı (d. 1907) 2003 - Kerim Afşar, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1930) 2003 - Robert Palmer, İngiliz şarkıcı (d. 1949) 2008 - Paul Newman, ABD'li aktör (d. 1925) 2009 - Nihat Nikerel, Türk oyuncu ve yazar (d. 1950) 2010 - Gloria Stuart, ABD'li oyuncu (d. 1910)
28 EYLÜL Olaylar; 1538 - Osmanlı donanması ile Haçlı donanması arasındaki Preveze Deniz Muharebesi Osmanlı galibiyetiyle sonuçlandı. 1730 - Lâle Devri'ni sona erdiren Patrona Halil İsyanı başladı. 1864 - Uluslararası Emekçiler Birliği (Birinci Enternasyonal) Londra'da kuruldu. 1889 - Metrik sistemin temel birimleri olan kilogram ve metre Fransa'da düzenlenen I. Ağırlıklar ve Ölçümler Genel Konferansı'nda tanımlandı. 1920 - Kâzım Karabekir komutasındaki Türk ordusu, Doğuda Ermenileri yendi. 1928 - Alexander Fleming, Penicillium Notatum isimli bir küfün antibiyotik özellikler taşıdığını keşfetti ve Penisilini buldu. 1937 - Anayasanın değiştirileceğini iddia eden Tan gazetesi Bakanlar Kurulu tarafından 10 günlüğüne kapatıldı. 1937 - Mussolini ve Hitler, Berlin Olimpiyat Stadyumu'nda bir milyonu aşkın insanın katıldığı bir gösteride birlikte konuşarak gövde gösterisi yaptı. 1939 - Nazi Almanyası ve SSCB, işgal ettikleri Polonya'yı paylaştıkları bir protokol imzaladı. 1950 - BM emrine verilen Kore birliği, İskenderun'dan gemilerle Kore'ye doğru hareket etti. 1955 - Türk Migros İstanbul'da hizmete başladı. 1961 - Cemal Abdül Nasır önderliğinde Mısır ile Suriye'nin birleşmesiyle oluşan Birleşik Arap Cumhuriyeti Suriye'deki askeri darbenin ardından sona erdi. 1965 - İstanbul Kız Kulesi Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı'na devredildi. 1978 - Sosyalist Enternasyonal, CHP'nin üyelik başvurusunu kabul etti. 1978 - Sovyetler Birliği, Kuzey Kutbu'nda nükleer denemeler yaptığını ilk kez açıkladı. 1982 - Halk arasında Banker Kastelli olarak anılan Abidin Cevher Özden, Tunus'ta yakalandıktan sonra Türkiye'ye getirilerek tutuklandı. 1986 - Boşalan 11 milletvekilliği için ara seçim yapıldı. 1992 - Avrupa Birliği kuruldu. 1994 - Modern deniz tarihinin en büyük kazası yaşandı ve M/S Estonia feribotu Baltık Denizi'nde battı; 852 kişi öldü. 1995 - Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat ile İsrail başbakanı İzak Rabin, Batı Şeria'nın Filistin yönetimine devri konusunda anlaştılar. 1996 - Komünist Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin son devlet başkanı Necibullah, Taliban tarafından Kabil'de yakalandı ve işkence edilerek öldürüldü. 2003 - Türkiye Bayan Millî Voleybol Takımı, tarihinde ilk kez Avrupa 2.si oldu. Doğumlar; MÖ 551 - Konfüçyüs, Çinli filozof (ö. MÖ 479) 1681 - Johann Mattheson, Alman besteci (ö. 1764) 1803 - Prosper Merimee, Fransız romancı (ö. 1870) 1841 - Georges Clemenceau, Fransız gazeteci, doktor, siyasetçi ve Başbakan (ö. 1929) 1852 - Henri Moissan, Fransız kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1907) 1887 - Avery Brundage, ABD'li atlet (ö. 1975) 1898 - Carl Clauberg, Nazi Almanyası'nda tıp doktoru (Toplama kamplarında insanları kobay olarak kullanan) (ö. 1957) 1905 - Max Schmeling, Alman boksör ve Dünya ağır sıklet şampiyonu (ö. 2005) 1919 - İsmail Erez, Türk diplomat ve Türkiye'nin Paris Büyükelçisi (ö. 1975) 1924 - Lale Oraloğlu, Türk tiyatro sanatçısı (ö. 2007) 1924 - Marcello Mastroianni, İtalyan oyuncu (ö. 1996) 1930 - Immanuel Wallerstein, ABD'li sosyolog 1932 - Víctor Jara, Şilili sanatçı (ö. 1973) 1933 - Miguel Berrocal, İspanyol ressam ve heykeltıraş (ö. 2006) 1934 - Brigitte Bardot, Fransız oyuncu 1950 - Levent Kırca, Türk komedyen 1948 - Seyyal Taner, Türk şarkıcı ve oyuncu 1952 - Sylvie Kristel Hollandalı sinema sanatçısı ve model (ö. 2012) 1968 - Naomi Watts, İngiliz oyuncu 1971 - Cenk Durmazel, Türk komedyen ve Malt ve Badluck grubunun solisti 1972 - Dita Von Teese, ABD'li model 1976 - Fedor Emelianenko, Rus dövüşçü 1979 - Bam Margera, ABD'li aktör ve kaykaycı 1981 - Gül Gölge, Türk TV sunucusu, manken ve oyuncu 1986 - Andrés Guardado, Meksikalı futbolcu 1986 - Engin Öztürk, Türk oyuncu 1987 - Hilary Duff, ABD'li şarkıcı ve oyuncu 1989 - Çağla Büyükakçay, Türk milli tenisçi Ölümler; 1555 - Kara Ahmed Paşa, Osmanlı sadrazamı (Kanuni dönemi) (d. ?) 1891 - Herman Melville, ABD'li şair ve yazar (d. 1819) 1895 - Louis Pasteur, Fransız kimya ve biyoloji bilgini (d. 1822) 1918 - Georg Simmel, Alman sosyolog ve filozof (d. 1858) 1953 - Edwin Hubble, ABD'li astronom (d. 1889) 1964 - Harpo Marx (Marx Kardeşler'in ikincisi), ABD'li oyuncu ve komedyen (d. 1888) 1966 - Andre Breton, Fransız yazar ve şair (d. 1896) 1970 - Cemal Abdül Nasır, Mısır'ın 2. Cumhurbaşkanı sosyalist lider (d. 1918) 1970 - John Dos Passos, ABD'li yazar (d. 1896) 1978 - I. Ioannes Paulus, Papa (33 günle dönemi en kısa 10 papadan biri) (d. 1912) 1979 - Cevat Yurdakul, Türk polis ve Adana Emniyet Müdürü (suikast sonucu) (d. 1942) 1984 - Cihat Baban, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1911) 1987 - Sevim Deran, Klasik Türk müziği sanatçısı (d. 1935) 1989 - Ferdinand Marcos, Filipinler Devlet Başkanı (d. 1917) 1991 - Miles Davis, ABD'li müzisyen (d. 1926) 1993 - Tevfik Akdağ, Türk şair (d. 1932) 1994 - Harry Saltzman, ABD'li film yapımcısı (d. 1915) 2000 - Pierre Trudeau, Kanada'nın 15. Başbakanı (b. 1919) 2003 - Elia Kazan, Kayseri doğumlu, Rum asıllı ABD'li yönetmen ve yazar (d. 1909) 2010 - Arthur Penn, ABD'li yönetmen (d. 1922) 2010 - Ali Ecder Akışık, Türk tiyatro, sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1938) 2013 - Turgut Özakman, Türk bürokrat, yazar ve avukat (d. 1930) 2014 - Talip Apaydın, Türk yazar (Köy enstitüsü mezunu) (d. 1926)