Sigara niçin zararlıdır ve nasıl kansere yol açar:Sigara dumanında nikotin, katran ve zehirli gazlar bulunmaktadır. Katran içerisinde yaklaşık olarak 4000 kimyasal bileşik bulunur. Bunlardan da çoğu toksiktir yani zehirlidir ve bugün için 43 tanesinin kansere yol açtığı bilinmektedir. Dumanda bulunan zehirli gazlar ise nitrojen oksit ve ekzos gazı olarak da bilinen karbon monoksittir. Özellikle karbon monoksit kanın oksijen taşıma yeteneğini azaltır. Nikotin ise bağımlılık yapar. Nikotin aslında bir zehirdir .Yüksek dozda alındığında insanı öldürebilir. Kan basıncını yani tansiyonu ve kalp hızını arttırır. Karbonmonoksit ile birlikte kalp ve beyin damarlarının hastalıklarına yol açar. Sigara başta akciğer kanseri olmak üzere çok çeşitli organları da etkileyerek kanser gelişimine yol açar sigara kullanımının yol açtığı kanser türlerini şu şekilde sıralayabiliriz: Sigaranın neden olduğu kanser türleri: -Akciğer kanseri -Ağız, dudak, dil kanseri -Gırtlak kanseri -Pankreas kanseri -Böbrek kanseri -Mesane kanseri -Rahim ağzı kanseri -Penis kanseri Kişiyi sigara içmeye yönelten pek çok neden vardır. Anne babanın, büyük kardeşlerin, okulun, yaşın, sosyal durumun bu konuda ki rolleri önemlidir. Sigara alışkanlığının kazanılmasında diğer suçlu ise nikotindir. Nikotin keyif merkezlerini uyarır, uyanıklığı ve performansı arttırır. Aslında daha önce de belirttiğimiz gibi bir zehirdir, yüksek dozlarda insanı öldürebilir. Ancak sigara içimi esnasında küçük dozlarda alındığından süratle kan yoluyla beyne ulaşarak keyif merkezlerini uyarır ,uyanıklığı ve performansı arttırır. Bu nedenle kişide devamlı sigara içme isteği uyanır ve belli bir kan nikotin seviyesine ulaşılana kadar içilen sigara sayısı arttırılır. Alınmadığı zaman ise kesilme belirtileri oluşturarak sinirlilik, huzursuzluk, konsantrasyon ve uyku bozukluğu baş ağrısı, yorgunluk iştah artışı ve strese yol açar. Sigara bağımlılığı hem fiziksel hem de bu işlem bir alışkanlık ve davranış biçimi olduğu için psikolojiktir. Sigara dumanındaki maddeler insan organizmasını etkileyerek kanser dışında da pek çok hastalık ve bozukluğa da yol açarlar Bunları şu şekilde sıralayabiliriz: -Sindirim s istemine etkisiGastrit ve ülser oluşumu) -Solunum sistemine etkisi: -Akut ve kronik bronşit. -Astım -Atelektazi -Amfizem -Solunum güçlüğü -Kan damarlarına etkisi: -Büzüşme -Damar cidarı değişiklikleri ve tıkanıklık · Beyin Damarlarında (Koma ,Felç,Bunama) · Kalp Damarlarında (Kalp Krizi) · Uç damarlarda (Gangren) · Böbrek damarlarında (Böbrek yetmezliği,Üremi,Yüksek Tansiyon) · Büyük Damarlar (Yüksek Tansiyon,Kalp Yetmezliği) -Hamilelerde Etkisi: -Ceninde gelişme bozukluğu,anomaliler -Düşük -Erken doğum -Ölü doğum -Düşük doğum ağırlığı -Doğumdan sonra ani bebek ölümleri -Çocuğun uyumsuz veya hiperaktif olması -Çocukta kişilik ve konsantrasyon bozuklukları, -Kadınlarda etkisi: -Sigara içen ve doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda kalp krizi(10 misli),beyin kanaması ve bacaklarda tromboflebit riski önemli ölçüde artmaktadır. -Erken Menopoz -Kısırlık -Erkeklerde etkisi: -Cinsel güçsüzlük, kısırlık -Genel Etkisi: -Ciltte erken kırışma -Kötü nefes kokusu -Dişler ve tırnaklarda renk değişikliği -Koku ve tat alma duyusunda azalma -Katarakt -Sosyal soyutlanma Şimdi sigara ile ilgili bazı soruları cevaplayalım: -Mentollü ya da hafif sigaralar daha mı az zararlıdır? -Hayır. Bu tip sigaralardan daha sık ve derin nefes çekilerek aynı zararlı etkilere maruz kalınır. Aynı zararlı bileşikler bu sigaralarda da mevcuttur. -Sigar, puro ve pipo içmek daha mı az zararlıdır? -Hayır. Kanser yapıcı maddelerin çoğu bunların tütününde de mevcuttur. Ayrıca bunların kullanımı ile dudak, dil, ağız ve gırtlak kanserlerinin 5-10 misli daha arttığı gösterilmiştir. -Tütün çiğnemek zararlımıdır? -Evet. Sigara içmenin tüm zararları, tütün çiğneyerek de ortaya çıkar. Bunlarda dudak, diş eti, gırtlak ve yemek borusu kanseri daha sık olarak görülür. -Filtre ya da ağızlık riski azaltır mı? -Hayır. Bunlar zehirli gazların ya da kanserojen maddelerin alınmasını engelleyemezler. -Uzun yıllar sigara içen bir insanın sigarayı bırakmasının faydası olur mu? -Evet. Gerçi sigaranın zararları daha ilk dumanın çekilişi ile başlamasına rağmen hiç bir zaman geç kalınmış sayılmaz. Sigara bırakıldığında vücutta başlıca şu değişiklikler olur: -20 dk. sonra tansiyon normale döner. -8 saat sonra Karbonmonoksit yani ekzos gazı seviyesi normale düşer. -24 saat sonra kalp krizi riski düşmeye başlar -48 saat sonra nikotin artık vücutta saptanmaz tat ve koku alma duygusu artmıştır. -72 saat sonra solunum yolları gevşediği için nefes almak kolaylaşır,vücut enerjisi artar. -2 hafta ile 3 ay sonra dolaşım düzelir yürümek kolaylaşır. -3-9 ayda öksürük ve nefes darlığı düzelir,akciğer işlevi %5-10 oranında artar. -5. Yılda kalp krizi riski sigara içenlerin riskinin yarısına iner -10.yılda akciğer kanseri riski sigara içenlerin riskinin yarısına iner .Kalp krizi riski hiç sigara içmemiş biri ile eşit olur. Sonuç olarak önerilerimizi şu şekilde sıralayabiliriz: -Zararı kesinlikle ispatlanmış olan sigara ve benzeri ürünlerin kullanımı mutlaka terk edilmelidir. Sigara ne kadar erken bırakılırsa kişiye verdiği zarar daha az olacaktır. -Sigarayı bırakmak zor değildir. Sağlık merkezimizden yapılan akupunktur ve aşı sayesinde sigaradan uzaklaşmanız kolaylaşır. Aşının amacı vücutta birikmiş olan nikotin daha erken atılmasını sağlamak amacını taşımaktadır. Sigara bırakmak için size verilmiş olan damlayı günde dört kez 5-10 damla almanız gerekmektedir. Canınız çekilmez düzeyde sigara istediği takdirde 5 damla dilinize dökerek alabilirsiniz. Tabii her şeyden önemlisi bunu gerçekten istemektir. Günümüzde nikotin sakızları veya vücuda yapıştırılan bantlar nikotin kesilme belirtilerini azaltarak sigaranın bırakılmasını kolaylaştırmaktadır. -En önemlisi sigaraya hiç başlanılmamasıdır. Sigara kullanımı 10-18 yaşları arasında özenti ile başlamaktadır. Buna mani olunmalı, aile içinde ,okulda veya yapılan eğitim çalışmaları ile çocuklar ve gençler bu konuda bilinçlendirilmelidir. -Sigara dumanından pasif etkilenme nedeniyle, sigara içmeyenleri korumak amacıyla kapalı yerlerde sigara içilmemelidir.
