Rusya Başbakanı, koluna İtalyan meslektaşını takıp Türkiye'ye geldi. Onları Başbakan Erdoğan ellerini ovuşturarak karşıladı. Ziyaret ve imzalanan protokoller siyasette ve bürokraside tüccarlık döneminin kurumsallaştığının açık göstergesi oldu. Rusya Başbakanı Vladimir Putin, dün Ankara'ya bir ziyaret gerçekleştirdi. Medya tarafından "tarihi" olarak nitelenen ziyarete ticari pazarlıklar damgasını vurdu. İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi'nin de katıldığı görüşmelerde, taraflar ülkelerinin sermaye grupları için "işbirliği" protokolleri imzaladı. Son beş yıl içerisinde Başbakan Tayyip Erdoğan ile tam 9 kez görüşen Putin, bir günlük Türkiye ziyaretine 20 ayrı işbirliği protokolü anlaşmasını sığdırdı. Dünkü görüşmelerde ağırlığını enerji konularının oluşturduğu protokoller dışında, Türkiye'den enerji şirketleri Rus muhatapları ile 8 anlaşmaya imza attı. Doğal gaz masadaydı Putin'in ziyaretinde masadaki en önemli konu doğal gaz idi. Rusya, Nabucco'ya alternatif olan ve Ukrayna'yı devre dışı bırakan Güney Akım Projesi için Türkiye'nin desteğini aradı. Putin'in bu konudaki mesaisi sonuç verdi, Türkiye ile Karadeniz'de projenin fizibilitesi için bir anlaşma sağlandı. Güney Akım Projesi'nde İtalyan ENI şirketi de yer alıyor. Türkiye'nin 2010 yılı sonunda sona erecek olan doğal gaz alım kontratının yenilenmesi konusunda anlaşmaya varıldığı da bildirildi. Halen yıllık 6 milyar metreküplük doğal gaz alımı yapılan kontratın, ne şekilde yenilendiğinin ayrıntıları verilmiş değil. Ziyarette konuşulan diğer konu ise daha önce farklı projelerde gündeme gelen boru hatlarının İsrail'e indirilmesi planı oldu. Mavi Akım doğal gaz boru hattının İsrail'e uzatılması konusunda anlaşmaya varıldı. Putin'in açıkladığı bu anlaşmanın, Türkiye'nin Rusya'dan doğal gaz için talep ettiği re-export olanağı çerçevesinde imzalanıp imzalanmadığı bilinmiyor. Ancak, Putin Türkiye'nin bu proje ile transit rolünün arttığına işaret etti. Bu Türkiye'nin yalnızca aracı olacağını gösteriyor. Bu işten asıl kazançlı çıkan ise İsrail olacak. En kazançlı Çalık çıktı Ziyaretin Başbakan Tayyip Erdoğan için en önemli konusu şüphesiz, Samsun-Ceyhan Petrol Boru Hattı idi. İhalesiz olarak yandaş Çalık Holding ile İtalyan ENI'ye verilen boru hattı projesi, iki nedenle ölü hale gelmişti. Birincisi iki şirkete projede mali destek sağlayacak olan Hintli Indian Oil projeye katkısını askıya almıştı. İkincisi ve daha önemlisi ise Rusya bu hatta petrol vermeyi reddediyordu. Projeye yeniden hayat vermek ve yatırımcıların "mağduriyetini" gidermek için devletler devreye girdi. Dün, Rusya ve Rus şirketler ile boru hattına petrol verilmesi konusunda protokol imzalandı. Ayrıca, Ceyhan'a rafineri yapmaları karşılığında Rus şirketlerin boru hattına yüzde 51 ortak olmak istedikleri de konuşuluyor. Mavi Akım gibi bu boru hattının da İsrail'e indirilmesi düşünülüyor. Boru hatlarının, Kıbrıs, Suriye ve Lübnan açıklarından geçerek İsrail'e indirilecek olması, bu projeleri bölgesel hesaplarda kritik bir konuma oturtuyor. Bu nedenle ziyaretin en "duygusal" anları, Çalık Holding adına pazarlıkların bizzat Başbakan tarafından yürütüldüğü Samsun-Ceyhan Boru Hattı Projesi konusunda protokollerin imzalandığı sırada yaşandı. Akşam saatlerinde Çalık Holding'ten yazılı bir açıklama yapılarak, ziyaretin "tarihi" niteliğinin altı bir kez daha çizildi. Açıklamada, Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık'ın Gazprom ve Rosneft yetkilileri ile ayrı ayrı anlaşmalar yapıldığı belirtildi. Türkiye ve Rusya'da "petrol, gaz, elektrik ve inşaat sektörlerinde stratejik işbirliklerinin altyapısını pekiştiren" anlaşmaların Ankara'daki imza törenine, Çalık Holding CEO'su Berat Albayrak ile Çalık Enerji Genel Müdürü Osman Saim Dinç'in de katıldığı belirtilen açıklamada, "Rusya Federasyonu Başbakanı Vladimir Putin'in Türkiye'ye gerçekleştirdiği bir günlük çalışma ziyaretinde enerji alanında tarihi imzalar atıldı" değerlendirmesinde bulunuldu. Bilindiği gibi Berat Albayrak, Başbakan Erdoğan'ın damadı. Saim Dinç ise Çalık'ın kamu şirketi TPAO'dan transferi. Ciner'in Putin aşkı Putin'in ziyaretinin bir amacı da tıkanan nükleer santral ihalesinin, Rus-Türk ortaklığı olan girişim grubuna nihai olarak verilmesi pazarlığı idi. Bu konuda, yapılan görüşmeler sırasında yol alındığı kaydedildi. Türkiye'de nükleer santral ihalesinde tek katılımcı olan Rus-Türk ortaklığı Atomstroyexport-Inter RAO-Park Teknik Girişim Grubu'nun 21.16 kWh/cent’lik teklifi yüksek bulunmuştu. Santralde üretilecek ve devletin alım garantisi vereceği elektrik için istediği fiyatı, daha sonra revize ederek kWh başına 15.3-13.4 cent aralığına düşürmüştü. Ancak, 8-10 cent olması gereken kWh başına fiyatın hâlâ yüksek olması, ihale sürecine son noktanın konmasını engelliyordu. Fiyatın bu seviyeye yaklaştırılması karşılığında, santrale yatırım aşamasında devletin yüzde 25 oranında dahil olması gibi alternatifler gündeme geldi. Nükleer santrale teklif veren girişim grubunun yabancı ortağının Rus, yerli ortağının ise Turgay Ciner olması, Putin'in ziyaretini Ciner için daha anlamlı kılmaktaydı. Keza, tıkanan süreçte inisiyatifi Bakanlar Kurulu'nun alacağı ve pazarlıklara başlanacağı belirtiliyordu. Bakanlar Kurulu'na Rusya Başbakanı Putin tarafından basınç uygulanması Ciner'i fazlasıyla memnun edecekti. Ciner'e ait Habertürk'ün dün tüm gün, Putin'in ziyareti ile ilgili yayın yapmasının anlamı da bundan kaynaklandı. Türkiye'nin Rusya ile ilişkilerini geliştirmesi yönündeki fikirleri ile tanınan Yiğit Bulut'un, aynı kanala Ekonomi Koordinatörü olarak transfer edilmesi de bazı hesapların ürünüydü. Habertürk ekranlarında dün sürekli Yiğit Bulut yer aldı. Diğer yandan, inşa edilecek nükleer santral ile bölgede nükleer güç olma yolunda önemli bir adım atmış olacak olan Türkiye'nin bu konuda Rusya ile işbirliğinin, "nükleerin barışçıl kullanımı için" sıfatıyla nitelenmesi dikkat çekti.
