CUMHURBAŞKANLARIMIZ [FONT=New York,Times New Roman]Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kuruluşundan ve M. Kemal Atatürk' ün [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]29.10.1923'te Cumhurbaşkanı seçilmesinden günümüze kadar geçen sürede [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]10 [/FONT][FONT=New York,Times New Roman]Cumhurbaşkanı görev almıştır.[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]GÖREV SÜRESİ[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]29 EKİM 1923[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]10 KASIM 1938[/FONT] Mustafa Kemal, 1881 yılında Selanik'te doğdu. İlköğrenimine, Annesi Zübeyde Hanım'ın isteği üzerine Hafız Mehmet Efendi mahalle mektebinde başladı. Bir süre devam ettiği bu okuldan babasının isteğiyle ayrıldı ve öğrenimini o günün çağdaş eğitim anlayışını benimseyen Şemsi Efendi Mektebi'nde tamamladı. Mustafa Kemal, askeri dehasını ve liderlik yeteneğini geliştireceği askerî eğitimine, 1893 yılında Selânik Askerî Rüştiyesi'nde başladı. 1896-1899 yıllarında Manastır Askerî Lisesi'ni, 1902 yılında teğmen rütbesiyle Kara Harp Okulu'nu, 1905 yılında ise yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi'ni bitirdi. 1905-1907 yılları arasında Şam'daki, 5. Ordu'da görev yapan Mustafa Kemal, 1907'de, bugün kıdemli yüzbaşı olarak adlandırılan kolağası rütbesini aldı. 13 Nisan 1909'da, tarihimizde 31 Mart olayı olarak bilinen ayaklanmanın bastırılmasında etkin rol oynayan Hareket Ordusu'nda, Kurmay Başkanı olarak görev yapan Mustafa Kemal, 1910 yılında Picardie Manevraları'nda Türk Ordusu'nu temsil eden kurulda yer aldı. 1911 yılında, İstanbul'da Genelkurmay Başkanlığı'ndaki görevinin ardından, İtalyanların Trablusgarp'a saldırısıyla başlayan savaşta, Tobruk ve Derne bölgelerinde gönüllü yerel güçlerin başında bulundu. Aynı yılın 27 Mart'ında binbaşı oldu, 1912 yılının 6 Mart'ında ise Derne Komutanlığı'na getirildi. 1912'de Balkan Savaşı'nın başlamasıyla, İstanbul'a geri dönerek, Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle savaşa katılan Mustafa Kemal, Dimetoka ve Edirne'nin geri alınmasında önemli rol oynadı. 1913 yılında atandığı Sofya Ataşemiliterliği görevini sürdürürken yarbaylığa yükseltildi. 1914 yılının Ekim ayında, Osmanlı İmparatorluğu'nun İttifak Devletleri'nin yanında I. Dünya Savaşı'na katılmasıyla, 19. Tümeni kurmak üzere Tekirdağ'da görevlendirildi. İtilaf Devletleri'nin tüm gücüyle yüklendiği Çanakkale'de eşsiz bir direnişin önderliğini yapan, çarpışmanın yazgısını değiştiren ve "Çanakkale geçilmez" dedirten yine Mustafa Kemal'di. 25 Nisan 1915'te, Arıburnu'na çıkan düşman kuvvetlerinin yenilgiye uğratılmasının ardından, 1 Haziran 1915'te albaylığa yükselen Mustafa Kemal, Anafartalar Grubu Komutanı olarak 9-10 Ağustos'ta Anafartalar, 17 Ağustos'ta Kireçtepe, 21 Ağustos'ta II. Anafartalar Zaferleriyle başarılarına yenilerini ekledi. 27 Ocak 1916'da karargâhı Edirne'de bulunan 16. Kolordu'nun Komutanlığına atanan Mustafa Kemal, kısa bir süre sonra, 16. kolordu'nun, Doğu Cephesi'nin güçlendirilmesi amacıyla Diyarbakır'a kaydırılması kararlaştırılınca, Kolordu Komutanı olarak Diyarbakır'a gönderildi ve rütbesi tümgeneralliğe yükseltildi. Rus güçleriyle savaşarak Muş ve Bitlis'in geri alınmasını sağladı. Mustafa Kemal, 2. Ordu Komutanlığı'na, sonra da Halep'te Alman Generali Falkenheim komutasındaki Yıldırım Orduları Grubu'nda, 7. Ordu'nun Komutanlığı'na atandı. 15 Aralık 1917'de Veliaht Vahdettin ile birlikte Almanya'ya yapılan resmî ziyarete katılan Mustafa Kemal, 15 Ağustos 1918'de yeniden 7. Ordu Komutanı olarak Halep'e döndü. Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasından bir gün sonra, Mustafa Kemal'in, 31 Ekim 1918'de getirildiği Yıldırım Orduları Komutanlığı görevi, bu Ordu'nun 13 Kasım 1918'de kaldırılması üzerine sona erdi. O'nun artık görev yeri Harbiye Nezareti idi. Mondros Ateşkesi, yurt topraklarının İtilaf Devletleri'nce paylaşılmasını ve işgal edilmesini öngören, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş sürecini hızlandıran, koşulları ağır bir antlaşma olarak tarihteki yerini aldı. Ateşkes koşullarının yanı sıra, yöneticilerin yanlış tutum ve davranışları sonucu ülkenin içine sürüklendiği durum, Mustafa Kemal'in uzun yıllar boyunca zihninde yeşeren düşüncelerini harekete geçirmesini ve Türk Ulusu'nu esenliğe kavuşturacak kararı almasını sağladı. Mustafa Kemal'in, "Ulusal egemenliğe dayanan, kayıtsız, koşulsuz bağımsız yeni bir Türk Devleti kurma" kararını alması ve bunu gerçekleştirecek koşulları oluşturmak amacıyla Samsun'a hareketi, tarihin akışını değiştiren bir adımdır. "19 Mayıs" Türk Ulusu ve kendi yaşamı içinde öyle bir dönüm noktasıdır ki, Mustafa Kemal bu günü "doğum günü" olarak nitelemiştir. Mustafa Kemal'in, "Ben, Samsun'a çıktığım gün elimde maddî hiçbir kuvvet yoktu. Yalnız büyük Türk Milletinin asaletinden doğan ve benim vicdanımı dolduran yüksek ve manevî bir kuvvet vardı. İşte ben bu ulusal kuvvete, bu Türk Milletine güvenerek işe başladım" sözleri, O'nun kurtuluş yolunda, ulusal birliği gerçekleştirmek düşüncesiyle çıktığı Anadolu yolculuğunda Türk Ulusu'na duyduğu güveni ortaya koymaktadır. Ulusal savaşımın bayrağını açmak için beklediği fırsat, 9. Ordu Müfettişliğine getirilmesi ile karşısına çıktı ve 19 Mayıs 1919'da ulaştığı Samsun'da kısa bir süre kaldıktan sonra 28 Mayıs 1919'da gittiği Havza'da, tüm komutanlara, üst kademedeki yöneticilere ve ulusal kuruluşlara gizli bir genelge yayımlayarak, işgal karşısında bütünleşme çağrısında bulundu. 22 Haziran 1919'da Amasya'da yayımladığı genelgede, "Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" ilkesine yer vererek, Sivas Kongresi'ni toplantıya çağırdı. İngilizlerin baskısı sonucu müfettişlik görevinden alınmak istenmesi üzerine, askerlikten ve resmî görevinden ayrılma kararı alan Mustafa Kemal, 8 Temmuz 1919'da bir duyuruyla, tüm gücüyle Anadolu'nun bağımsızlık savaşı için çalışacağını açıkladı. 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 günlerinde, geleceğimizin sağlam temeller üzerinde biçimlenmesinin yolunu açan Kurtuluş Savaşı'nın temel ilke ve yöntemlerinin belirlendiği, Erzurum Kongresi'ni topladı. Bölgesel konuları görüşmek için toplanan Kongre'de ülkenin tümünü ilgilendiren önemli kararlar alınarak ulusal savaşımın esas programı hazırlandı. Mustafa Kemal 7 Ağustos 1919'da Kongre'nin kapanışı nedeniyle Kongre heyetine yaptığı konuşmada, esaslı kararlar alındığını ve dünyaya Ulusumuzun varlığı ve birliğinin gösterildiğini, tarihin bu Kongre'yi ender ve büyük bir eser olarak kaydedeceğini söyleyerek, toplantının önemini ortaya koydu. 4-11 Eylül 1919 günleri arasında toplanan ve Ulusumuzun, birlik ve dayanışma içinde bağımsızlığından hiçbir koşulda ödün vermeyeceğini dünyaya duyuran Kongre olma özelliği taşıyan Sivas Kongresi'nde, manda yönetimi tümüyle reddedildi. Erzurum Kongresi kararları genişletilerek, Misak-ı Millî görüşü yinelendi. Tüm ulusal direniş örgütleri "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştirildi. Yurdumuzun tamamını temsil eden Heyeti Temsiliye'nin başkanlığına seçildi. 20-22 Ekim 1919'da İstanbul'dan gelen Bahriye Nazırı Salih Paşa'yla Amasya'da görüştü. Anadolu'da başlatılan ulusal savaşımın İstanbul Hükûmeti tarafından tanınması yönünden büyük önem taşıyan Amasya Protokolü imzalandı. 7 Kasım 1919'da, İstanbul'da toplanması kararlaştırılan Osmanlı Meclisi için Erzurum'dan milletvekili seçildi. 27 Aralık 1919'da, Heyeti Temsiliye üyeleriyle birlikte geldiği Ankara, bu tarihten sonra Türk Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın önemli kararlarının alınarak, tüm Anadolu'ya yayıldığı önemli bir merkez oldu. İstanbul'un, 16 Mart 1920'de resmen işgal edilmesi üzerine, Mustafa Kemal, bu hareketin haksız ve hükümsüz olduğunu belirterek, kapanan Meclis'in Ankara'da açılacağını tüm dünyaya ilân etti. Mustafa Kemal, 19 Mart 1920'de yayınladığı bir genelgeyle, ulusun yeniden seçeceği temsilcilerle kurulacak yeni Meclis'in ulusun bağımsızlığını ve devletin kurtarılmasını sağlayacak önlemleri alacağını ve uygulayacağını duyurdu. Bu genelgenin ardından ülkenin her yerinde seçimler yapıldı ve Ankara'da toplanacak Millet Meclisi'nin hazırlıkları tamamlandı. Böylece ulusal istenci gerçekleştiren ilk Meclis 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplandı ve Mustafa Kemal Meclis Başkanlığı'na seçildi. Bağımsızlık savaşımının askerî ve siyasî önderi ve ileri görüşlü kişiliğiyle davanın beyni olan yüce önder, 11 Mayıs 1920'de İstanbul Hükûmeti tarafından ölüm cezasına çarptırıldı. Bir an önce kurulmasına büyük önem verdiği düzenli ordu ilk başarısını, 11 Ocak 1921'de, I. İnönü, 31 Mart 1921'de de II. İnönü zaferlerini kazanıp, Yunanlıların geri çekilmek zorunda kalmasıyla elde etti. Meclis'te uzun görüşmeler sonucu 20 Ocak 1921'de ilk anayasa olan Teşkilat-ı Esasiye Kanunu kabul edildi. Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni, Misak-ı Milli'ye ve Anayasa'nın ilkelerine uygun biçimde çalışır duruma getirebilmek için, 10 Mayıs 1921'de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu'nu kurdu. Grubun seçilerek göreve getirilen başkanı Mustafa Kemal'di. 5 Ağustos 1921'de, Mustafa Kemal'in, geniş yetkiler verilerek üç ay süre ile Başkomutanlık görevine getirilmesini sağlayan yasa kabul edildi. "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça, terk olunamaz." anlayışı ve direktifiyle 23 Ağustos-13 Eylül günleri arasında, 22 gün 22 gece süren çarpışmalardan sonra Yunan Ordusu Sakarya Nehri'nin doğusunda tümüyle yenilgiye uğratıldı. Sakarya Zaferi'nin ardından, TBMM'nin çıkardığı bir yasayla, savaştaki üstün başarısından dolayı Yüce Önder Mustafa Kemal'e 19 Eylül 1921'de "mareşallik" rütbesi ve "gazi" unvanı verildi. 26-30 Ağustos 1922 günleri arasında Mareşal Gazi Mustafa Kemal komutasındaki Başkomutan Meydan Muharebesi, Türk Ordusu'nun kesin zaferiyle sonuçlandı. Başkomutan'ın "Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri!" emriyle Türk Ordusu, büyük bir moral ve güç ile İzmir yönünde ilerledi. 9 Eylül 1922'de çekilen düşman kuvvetlerinin İzmir'de yenilgiye uğratılmasıyla, 4 yıl süren Ulusal Kurtuluş Savaşımı amacına ulaştı. 3 Ekim 1922'de imzalanan ve 11 Ekim 1922'de yürürlüğe giren Mudanya Ateşkes Antlaşması ile savaş durumu sona erdi. Barış Antlaşmasının koşullarını görüşmek üzere Lozan'da yapılacak konferansa İtilaf Devletleri'nin İstanbul Hükûmeti'ni de çağırması üzerine, 1 Kasım 1922'de TBMM'nce alınan "Milletin saltanat ve hâkimiyet makamı yalnız ve ancak TBMM'dir" kararıyla saltanat kaldırıldı. Varlığından büyük güç aldığı annesi Zübeyde Hanım'ı 15 Ocak 1923'te kaybeden Gazi Mustafa Kemal, acısına karşın, Ulusuna olan görev ve sorumluluklarını yerine getirmek için çalışmalarına ara vermedi. 29 Ocak 1923'te Gazi Mustafa Kemal, Latife Uşaklıgil ile 5 Ağustos 1925'e kadar sürecek evliliğini yaptı. 17 Şubat 1923'te İzmir'de ilk Türkiye İktisat Kongresi'nin açılışını yapan Gazi Mustafa Kemal, çağdaşlaşma yolunda, iktisadî kalkınmanın gerekliliğini vurgulayarak, siyasî ve askerî zaferlerin, ekonomik zaferlerle desteklenmeden, kısa süreli olacağına dikkat çekti. 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması'yla, Devletimizin uluslararası alanda siyasal, hukuksal, ekonomik ve toplumsal ilişkileri yeniden düzenlendi. Yeni Türk Devleti'nin varlığının, egemenliğinin ve bağımsızlığının tanınmasını sağlayan Lozan Antlaşması ile Misak-ı Millî sınırları İtilaf Devletlerince resmen kabul edildi. Gazi Mustafa Kemal'in, "Lozan Antlaşması, Türk milleti aleyhine asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması'yla tamamlandığı zannedilmiş büyük bir suikastin yıkılışını ifade eden bir vesikadır." sözleri, Lozan'ın tarihimizdeki yerini ve önemini gözler önüne sermektedir. 13 Ağustos 1923'te, Gazi Mustafa Kemal, ikinci kez TBMM Başkanlığı'na seçildi. 9 Eylül 1923'te, Cumhuriyet Halk Fırkası'nı kurdu. TBMM'nin aldığı bir kararla yeni devletin başkenti, 13 Ekim 1923'te Ankara oldu. Ulusal egemenlik esasının tam olarak ancak cumhuriyet yönetimiyle olanaklı olacağını düşünen Gazi Mustafa Kemal, 27 Eylül 1923'de Neue Freie Presse muhabirine verdiği demeçte "Yeni Türkiye Anayasasının ilk maddelerini sizlere tekrar edeceğim: Hakimiyet Kayıtsız şartsız milletindir. Yürütme kudreti, yasama yetkisi milletin tek ve gerçek temsilcisi olan mecliste toplanmıştır. Bu iki kelimeyi bir kelimede anlatmak mümkündür: Cumhuriyet..." diyerek Cumhuriyet'in kurulmasının yakın olduğu işaretini verdi. Gazi Mustafa Kemal 28 Ekim akşamı Çankaya Köşkü'nde yemeğe davet ettiği arkadaşlarına "Yarın Cumhuriyet'i ilân edeceğiz" diyerek, kurtuluş sürecinde temelleri adım adım atılan ve ulusal egemenliğe dayanan yeni yönetim biçimini yaşama geçirme zamanının geldiğini ortaya koydu. O gece, İsmet İnönü ile birlikte bir yasa tasarısı hazırladılar. 1921 Anayasa'sının 1. maddesinin sonuna "Türkiye Devletinin hükûmet biçimi cumhuriyettir" cümlesini ekleyerek, ilgili maddelerdeki gerekli değişiklikleri kaleme aldılar. 29 Ekim günü toplanan Halk Fırkası Genel Kurulu'nda konuşan Mustafa Kemal, hükûmet krizi ve bunun çözümü için Anayasa'nın 1, 2, 4, 10, 11, 12. maddelerinin değiştirilmesini ve hükûmetin şeklinin Cumhuriyet olmasını öngören teklifi sundu. Parti toplantısında kabul edilmesinin ardından Anayasa Komisyonu'nda incelenen tasarı İsmet İnönü'nün, ivedilikle görüşülmesi önerisi üzerine okundu ve ivedilikle görüşüldü: Meclis 29 Ekim 1923 günü saat 20.30'da Cumhuriyet'i ilân etti. Ardından Cumhurbaşkanı seçimi için oylama yapıldı ve sonucu İsmet Paşa Meclis'e şöyle bildirdi. "Türkiye Cumhuriyeti Başkanlığı için yapılan oylamaya 158 kişi katılmış ve cumhurbaşkanlığına, 158 üye oybirliği ile Ankara Milletvekili Gazi Mustafa Kemal Hazretleri'ni seçmişlerdir." Atatürk'ün "Türk Mileti'nin karakter ve adetlerine en uygun idare cumhuriyet idaresidir" dediği Cumhuriyet'in kuruluşu tüm yurtta coşkuyla karşılandı. Kazandığı zaferleri, "daha büyük gayelere ulaşmak için gerekli vasıta" olarak niteleyen Gazi Mustafa Kemal, başarılarının ardından devlet yapısında ve toplum yönetiminde büyük reformların yapılmasına öncülük etmesinin yanı sıra, çağdaş yaşam anlayışının temellerini de attı. Bu yaklaşımla ilk olarak, 3 Mart 1924'te Cumhuriyet'in çağdaş yönetim anlayışıyla örtüşmeyen Halifelik ile Şer'iye ve Evkaf Vekâleti kaldırıldı. Böylece lâik hukuk sistemine geçiş sürecinde önemli bir adım atılmış oldu. 3 Mart 1924'te Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun kabul edilmesiyle, her kademedeki okullarda eğitim birliği sağlandı. Medreseler kapatılarak, ulusal, lâik ve çağdaş eğitim kurumlarıyla Türkiye Cumhuriyeti gelişimini sürdürdü. Art arda yaşama geçirilen devrimlerin Devletin siyasal ve toplumsal düzeninde gerçekleştirdiği köklü değişikliklere bağlı olarak, 20 Nisan 1924 günü Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci anayasası kabul edildi. Köylüyü Türkiye'nin gerçek sahibi ve efendisi olarak niteleyen ve tarım ile sanayinin birarada gelişiminin istikrarlı ve planlı kalkınmanın temeli olduğuna inanan Gazi Mustafa Kemal, modern tarıma öncülük etmek amacıyla 1925 yılında Atatürk Orman Çiftliğini kurdu. Gazi Mustafa Kemal, 24 Ağustos 1925'te, Kastamonu'ya yaptığı gezide şapka giyerek, bu çağdaş simgeyi Ulusuna tanıttı. 25 Kasım 1925'te, Ulus'un içinde bulunduğu büyük değişim ve dönüşüm sürecinin uzantısı olarak Şapka Yasası kabul edildi. 30 Kasım 1925'te tekke ve za'viyeler ile türbeler kapatıldı ve türbedarlıklar ile birtakım unvanların kaldırılmasına dair Yasa kabul edildi. Batı dünyasıyla kurulan ilişkilerde, takvim ve zaman ölçülerinin farklılığından kaynaklanan sorunlar, 26 Aralık 1925'te milâdî takvim ve 24 saat esasına geçilmesiyle aşıldı. 26 Mart 1931 gününde kabul edilen Yasa'yla metre ve kilogram gibi çağdaş uzunluk ve ağırlık sistemlerinde uluslararası standarda ulaşıldı. 17 Şubat 1926'da, Mecelle ve Şer'i Hukuk yerine Türk Medenî Kanunu kabul edildi. Kadınlarımızın yasalar önünde erkeklerle eşit haklara sahip olması, çok eşliliğin yasaklanması, medenî nikâh zorunluluğunun getirilmesi, mahkeme yoluyla boşanma gibi değişiklikler, Türk toplumunu çağdaş hukuk anlayışı ve yaşam biçimi ile tanıştırdı. Türk kadını 1930'da belediye, 5 Aralık 1934'te de milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme haklarını elde etti. 1926 Haziranı'nda Gazi Mustafa Kemal'e İzmir'de düzenlenmesi tasarlanan suikast girişimi önceden haber alınarak önlendi ve düzenleyicileri tutuklandı. Yüce önder bu girişimi, Anadolu Ajansı'na, "Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır, fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet pâyidar kalacaktır" sözüyle değerlendirdi. 30 Haziran 1927'de askerlikten emekli oldu. Toplumların hafızasının canlı tutulmasının, ulusal birliğimiz ve aydınlık geleceğimiz için taşıdığı önemin bilinciyle, Samsun'a çıktığı andan başlayarak, Kurtuluş Savaşı'nın tüm evrelerini, Cumhuriyet'in kuruluşunu ve devrimlerini, sorumlu devlet adamı kişiliğiyle Büyük Nutuk adlı yapıtında topladı. 15 Ekim 1927'deki Cumhuriyet Halk Fırkası'nın İkinci Kurultayı'nda "Büyük Nutuk"u okudu. Büyük Nutuk'un sonunda, Türkiye Cumhuriyeti'ni, her zaman güvendiği Türk gençliğine emanet etti. 1 Kasım 1927'de ikinci kez Cumhurbaşkanlığı'na seçildi. 10 Nisan 1928'de, 1924 Anayasası'ndan "Türkiye Devleti'nin dini İslâmdır" hükmü çıkarıldı. 1937 yılında ise, Türkiye'nin lâik bir devlet olduğu ilkesi Anayasa'ya kondu. 24 Mayıs 1928'de, uluslararası rakamlar, 1 Kasım 1928'de de yeni Türk harfleri kabul edildi. O Ulusu'nun "Başöğretmeni"ydi ve yeni harfleri, çıktığı gezilerde yurttaşlarına tanıtma görevini üstlendi. 4 Mayıs 1931'de üçüncü kez Cumhurbaşkanlığı'na seçildi. Türk Ulusu'nun büyüklüğüne inanan Gazi Mustafa Kemal, onun çağdaş uluslar arasında yer alabilmesi için önce tarihini bilmesi ve geçmiş birikimlerini ilk kaynaklardan kendisinin araştırarak öğrenmesi gerektiğine inanıyordu. Bu anlayışın uzantısı olarak çıkarılan yönergeyle, 12 Nisan 1931'de Türk Tarih Kurumu kuruldu. Türkiye Cumhuriyeti'nin temelinin kültür olduğunu belirten Ulu Önder, Türk dilinin güzelliğini ve zenginliğini ortaya çıkarmak ve onu gerçek değerine eriştirmek amacıyla, 12 Temmuz 1932'de Türk Dil Kurumu'nun kurulmasını sağladı. 26 Haziran 1934'te çıkarılan Soyadı Yasası ile TBMM tarafından Türk Ulusu'nun Yüce Önderine "Atatürk" soyadı verildi. 1 Mart'ta, 1935'te dördüncü kez Cumhurbaşkanı seçildi. Aynı yıl Cuma günleri yapılan hafta tatili Pazar olarak değiştirildi. 5 Şubat 1937'de, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin dayandığı temelleri oluşturan cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, lâiklik, devrimcilik ilkeleri Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda değişmez ve değiştirilmez yerini aldı. Türkiye Cumhuriyeti'nin izlediği barışçı politikayı, "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" sözleriyle özetleyen Atatürk, bölgede barışın sağlanıp korunmasına büyük önem verdi. 1932'de Milletler Cemiyeti'ne giren Türkiye, 1934'te Balkan, 1937'de de Sadabad paktlarını imzaladı. 20 Temmuz 1936'daki Montreux Anlaşması'yla, Boğazlar Komisyonu kaldırılarak, yetkisi Türkiye'ye verildi. Atatürk'ün çözümü için büyük uğraş verdiği konulardan biri de Hatay sorunu oldu. 2 Eylül 1938'de Hatay'da bir Türk Cumhuriyeti kuruldu. Hatay Millet Meclisi 29 Haziran 1939 gününde oybirliğiyle aldığı kararla Türkiye Cumhuriyeti'ne katıldı. 7 Temmuz 1939 gününde çıkarılan bir yasa ile de Hatay ili kuruldu ve anavatana katılma işlemi kesinleştirildi. Yoğun çalışmalar sonucu sağlık durumunun gittikçe bozulması üzerine hastalığıyla ilgili olarak Cumhurbaşkanlığı tarafından ilk resmî bildiri, 31 Mart 1938'de yayımlandı. 15 Eylül 1938'de vasiyetini hazırlattı. Sağlık durumuna ilişkin raporların yayımlanmasına, 16 Ekim 1938'de başlandı. 10 Kasım 1938'de Dolmabahçe Sarayı'nda saat 09.05'te, ardında gözü yaşlı bir ulus bırakarak son nefesini verdi. Tarihe malolmuş saygın kişiliğiyle, insanlığın yetiştirdiği unutulmaz liderler arasındaki yerini alan Atatürk'ün ölümü yalnız Türk Ulusu'nu değil, tüm dünyayı derinden üzdü. Naaşı 21 Kasım günü geçici istirahatgâhı Etnografya Müzesi'ndeki katafalka yerleştirildi. Cenaze törenine tüm dünyadan özel temsilciler katıldı. Cumhuriyet Halk Partisi, ölümünden bir yıl sonra olağanüstü kurultayında, büyük kurucusunun "Ebedî Şef" olarak sonsuza dek yaşatılmasını kararlaştırdı. Ölümünün 15. yılında, 10 Kasım 1953'te, naaşı büyük bir törenle Anıtkabir'deki ebedi istirahatgâhına defnedildi. Eşsiz lider, komutan, devrimci, siyaset ve devlet adamı olarak tüm insanlık için esin kaynağı olan Atatürk, doğumunun 100. yılında Türkiye'de ve dünyada törenlerle anıldı. UNESCO'nun aynı yılı Atatürk Yılı olarak ilan etmesi Ulusumuz için övünç kaynağı ve Yüce Önder'in saygın kişiliğine yakışan bir davranış oldu. Sömürge halklarına, bağımsızlıklarını kazanmaları savaşımında yol gösteren; tüm İslâm dünyasında ise, lâikliğin ilk kez başarıyla yaşama geçirilmesinde Türkiye'nin model olmasını sağlayan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, eserleri ve düşünceleriyle, Türk Ulusu'nun ve başka ulusların geleceğine ışık tutmayı sürdürmektedir.
İsmet İNÖNÜ [FONT=New York,Times New Roman]GÖREV SÜRESİ[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]11 KASIM 1938[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]22 MAYIS 1950[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1884 yılında İzmir'de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Sivas'ta tamamladı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Bir yıl Sivas'ta Mülkiye İdadisi'nde okuduktan sonra, 1897 yılında [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]İstanbul'daki Mühendishane İdadisi'ne gitti. 1901'de Mühendishane-i [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Berri-i Hümayun'a (topçu okulu) giren İsmet İnönü, bu okulu 1903'te topçu [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]teğmeni olarak bitirdi. 1906'da Erkân-ı Harbiye Mektebi'ni birincilikle [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]bitirerek kurmay yüzbaşı rütbesiyle Edirne'deki 2. Ordu'nun 8. Alay'ında [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]bölük komutanlığına atandı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1908'de kolağası oldu ve 31 Mart Olayı (13 Nisan 1909) olarak bilinen [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]ayaklanmayı Selanik'ten gelerek bastıran Hareket Ordusu'nda görev [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]aldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1910-1913 yılları arasında Yemen İsyanı'nın bastırılması harekâtına [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]katıldı. Bu ve bundan önceki görevlerinde hudut problemleri ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]asilerle yapılan anlaşmalarda başarılı hizmetleri ve meslekî [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]özellikleriyle dikkati çekti. Birinci Dünya Savaşı sırasında Kafkas [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Cephesi'nde Kolordu Komutanı olarak Atatürk'le birlikte çalıştı ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yıllardır süren dostlukları ile devletin geleceği hakkında ortak fikirleri [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]gelişti. Suriye Cephesi'nde savaştı; Millî Mücadele sırasında [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Atatürk'ün en yakın silâh arkadaşı olarak çalıştı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]23 Nisan 1920'de açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne Edirne[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]milletvekili olarak katılan İsmet Bey, 3 Mayıs'ta İcra Vekilleri [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Heyeti'nde Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili oldu. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Albay İsmet Bey, mebusluk ve bakanlık da uhdesinde kalarak Garp[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Cephesi Komutanlığı görevine getirildi. Kuruluş aşamasındaki [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]düzenli ordu ile Çerkes Ethem ayaklanmasının ve iç isyanların [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]bastırılmasında etkin rol oynadı. Ocak ve Nisan 1921'de I. ve II. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]İnönü savaşlarında Yunan ilerlemesini durdurdu. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]İnönü zaferleri, Ulusal Ordu'ya güven duyulmasını sağladı, Ulusal [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Kurtuluş Hareketini yürütenlere moral ve güç verdi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Birinci İnönü Savaşı sonunda tuğgeneral rütbesine yükseldi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Sakarya Meydan Savaşı ve Büyük Taarruz'dan sonra kazanılan zafer[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]üzerine Mudanya Ateşkes toplantısında Büyük Millet Meclisi'ni [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]temsil etti. Lozan Barış Konferansı'na Dışişleri Bakanı ve Türk heyeti [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]başkanı olarak katıldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Görüşmeler sırasında Ulusumuzun çıkarlarını titizlikle savunan ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]koruyan İsmet İnönü, 24 Temmuz 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'nin [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]bağımsızlığının ve egemenliğinin tanınmasını sağlayan Lozan [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Antlaşması'nı imzaladı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Cumhuriyetin ilânından sonra 1923-1924 yıllarında ilk hükûmette [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Başbakan olarak görev aldı, aynı zamanda Halk Fırkası Genel Başkan [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Vekilliği'ni üstlendi. 1934'te Soyadı Yasası çıktığında Atatürk'ün [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]verdiği İnönü soyadını alan İsmet Paşa, Başbakanlık görevini [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1924-1937 yılları arasında da sürdürdü. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]İnönü, Atatürk devrimlerinin gerçekleştirilmesinde ve Türkiye [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Cumhuriyeti'nin sağlam temeller üzerine oturtulmasında Atatürk'ün [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]en yakın çalışma arkadaşıydı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Atatürk'ün ölümünden sonra 1938 yılında, Türkiye Büyük Millet [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Meclisi tarafından Türkiye'nin ikinci Cumhurbaşkanı olarak seçildi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Cumhurbaşkanlığı'nın yanı sıra CHP Genel Başkanlığı'na da getirildi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]CHP'nin 26 Aralık 1938'de toplanan I. Olağanüstü Kurultay'ında [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]partinin "değişmez genel başkan"ı seçildi. Ayrıca kendisine "Milli [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Şef" sıfatı verildi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye'yi savaş felâketinin dışında [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]tutmayı başardı. Savaştan sonra çok partili siyasî rejime [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]geçilmesinde en büyük destek oldu. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1950 genel seçimlerinden sonra CHP iktidarı Demokrat Parti'ye [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]bırakırken, İsmet İnönü de Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldı ve 1960 [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yılına kadar Ana Muhalefet Partisi Genel Başkanı olarak siyasî [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yaşamını sürdürdü. 27 Mayıs harekâtından sonra Kurucu Meclis [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]üyeliğine seçildi ve 10 Kasım 1961 tarihinde Başbakanlığa atandı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1965 yılında bu görevden ayrıldıktan sonra milletvekili olarak siyasî [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yaşamını sürdürdü. 1972'de Parti Genel Başkanlığı ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]milletvekilliğinden istifa ederek, 25 Aralık 1973'de ölünceye kadar [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Anayasa gereğince Cumhuriyet Senatosu tabiî üyeliği görevinde [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]bulundu. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1916 yılında Mevhibe Hanım'la evlenen İsmet İnönü üç çocuk [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]babasıydı. [/FONT]
[FONT=New York,Times New Roman]Celal BAYAR[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman]GÖREV SÜRESİ[/FONT][/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]22 MAYIS 1950[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]27 MAYIS 1960[/FONT][/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]1883 yılında Bursa'nın Gemlik ilçesinin Umurbey köyünde [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]doğdu. İlk ve orta öğrenimden sonra memuriyet [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yaşamına atıldı. Adalet, reji ve bankacılık alanında[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]memuriyet görevlerinde bulundu. 1908 yılında İkinci [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Meşrutiyet'in ilânından sonra İttihat ve Terakki [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]çalışmalarına katıldı. Bu cemiyetin İzmir Şubesi Genel[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Sekreterliğini yaptı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]12 Ocak 1920'de toplanan son Osmanlı Mebusan [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Meclisi'ne Saruhan Sancağı Milletvekili olarak katıldı. Millî [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Mücadele'nin başlaması ile birlikte Anadolu'ya geçerek [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]bu hareketteki yerini aldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Millî Mücadele sırasında Batı Anadolu'da etkinlik gösterdi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Aynı zamanda Birinci Büyük Millet Meclisi'nde Bursa [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Milletvekili olarak görev aldı. 1921'de İktisat Bakanı oldu.[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Lozan Barış Konferansı'na danışman göreviyle katıldı.[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1923 seçimlerinden sonra İkinci Büyük Millet Meclisi'ne [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]İzmir Milletvekili olarak girdi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1924 yılında İş Bankası'nın kurulmasında önemli rol[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]oynadı. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundaki savaşım [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]çabalarında politikacı ve iktisatçı kimliği ile parladı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1937-1939 yılları arasında Başbakanlık yaptı. Daha sonra [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]siyasî yaşamını İzmir Milletvekili olarak sürdürdü. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Çok partili siyasî yaşama geçilmesi üzerine 1946 yılında [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]arkadaşları ile birlikte Demokrat Parti'yi kurdu ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]başkanlığına getirildi. Partisinin 1950 seçimlerini [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]kazanmasından sonra aynı yıl Türkiye Büyük Millet[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Meclisi'nce Türkiye'nin üçüncü Cumhurbaşkanı seçildi.[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman](22 Mayıs 1950) [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]10 yıl boyunca sürdürdüğü bu görevden 27 Mayıs [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]harekâtı ile 1960 yılında uzaklaştırıldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Yassıada Mahkemesi tarafından idama mahkum edildi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman](15 Eylül 1961) [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Cezası daha sonra müebbet hapse çevrildi. Yassıada'dan [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Kayseri Bölge Cezaevi'ne nakledilen Bayar, 7 Kasım [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1964'de rahatsızlığı nedeniyle serbest bırakıldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1903 yılında Reşide Hanım'la evlenen ve üç çocuğu olan [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Celal Bayar, 22 Ağustos 1986 gününde İstanbul'da vefat [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]etti. [/FONT][/FONT][/FONT]
Cemal GÜRSEL [FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman]GÖREV SÜRESİ[/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]27 MAYIS 1960[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]28 MART 1966[/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]1895 yılında Erzurum'da doğdu. İlk öğrenimini Ordu ilinde yaptı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Daha sonra öğrenimini Erzincan ve İstanbul'da askerî öğrenci olarak[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]sürdürdü. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1915-1917 yıllarında Topçu Subayı olarak Çanakkale Savaşlarına [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]katıldı. Filistin ve Suriye cephesinde görev aldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Türk Kurtuluş Savaşı'nın Batı cephesindeki bütün savaşlarına katıldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1929 yılında Harp Akademisi'ni bitirdi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1946 yılından başlayarak Orgenerallik rütbesi dahil çeşitli general [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]rütbelerinde hizmet yaptı. 1958 yılında Kara Kuvvetleri [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Komutanlığı'na atandı. Bütün bu görevleri sırasında meslekî bilgi ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]karakteri ile ordunun ve halkın sevgisini ve güvenini kazandı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]27 Mayıs 1960 gününde gerçekleştirilen askeri müdahalenin lideri [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]olarak kabul edildi. Yeniden demokratik düzene dönülmesinde ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1961 Anayasası'nın hazırlanmasında önemli rol oynadı. Halk oyuna [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]sunulan ve kabul edilen bu Anayasa gereğince, 10 Ekim 1961'de [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yapılan seçimlerden sonra oluşturulan Türkiye Büyük Millet Meclisi [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]tarafından Türkiye'nin dördüncü Cumhurbaşkanı olarak seçildi. 1966 [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yılında başlayan rahatsızlığının sürmesi ve görevini engellemesi [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]üzerine, Anayasa uyarınca Cumhurbaşkanlığı görevi sona erdi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1927 yılında Melahat Hanım'la evlenen ve bir çocuğu olan Cemal [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Gürsel, 14 Eylül 1966 gününde vefat etti. [/FONT][/FONT]
[FONT=New York,Times New Roman]Cevdet SUNAY[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman]GÖREV SÜRESİ[/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]28 MART 1966[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]28 MART 1973[/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]1899 yılında Trabzon'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Erzurum, [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Kerkük, Edirne ve Kuleli Askerî Lisesi'nde yaptı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1917 yılında subay adayı olarak [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]eğitim kampına katıldı. Aynı yıl Filistin cephesinde görev aldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1918 yılında Mısır'da İngilizlere esir düştü. Esaretten döndükten [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]sonra, Kurtuluş Savaşı'na katılarak, Güney cephesinde görev aldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Sonradan Batı cephesinde görevini sürdürdü. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1927 yılında Harp Okulu öğrenimini tamamladı. 1930 yılında Harp [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Akademisi'ni bitirdi. Silahlı Kuvvetlerde çeşitli görevler alarak[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1949'dan sonra Generallik rütbelerinde hizmet verdi. 1960 yılında [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Genelkurmay Başkanlığı görevine atandı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1966 yılında, bu görevinden ayrılarak Cumhurbaşkanlığı kontenjan [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]senatörlüğüne seçildi. Cemal Gürsel'in rahatsızlığı sebebiyle [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]görevden ayrılması üzerine, 28 Mart 1966'da Türkiye Büyük Millet [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Meclisi tarafından Türkiye'nin beşinci Cumhurbaşkanı seçildi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Yedi yıllık görev süresini tamamladıktan sonra 1973 yılında [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1929 yılında Atıfet Hanım'la evlenen ve üç çocuğu olan Cevdet [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Sunay 22 Mayıs 1982 gününde vefat etti. [/FONT][/FONT]
[FONT=New York,Times New Roman]Fahri KORUTÜRK[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman]GÖREV SÜRESİ[/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]6 NİSAN 1973[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]6 NİSAN 1980[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1903 yılında İstanbul'da doğdu. 1916 yılında Bahriye Mektebi'ne[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]girdi. 1923 yılında Deniz Harp Okulu'nu, 1933 yılında Deniz Harp [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Akademisi'ni bitirdi. Deniz Kuvvetleri'nin çeşitli kademelerinde görev [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]aldı. Roma, Berlin ve Stokholm'de Deniz Ataşesi olarak hizmet verdi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1936'da Montreux Boğazlar Konferansı'na askerî uzman olarak [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]katıldı. 1950 yılında Amiralliğe yükseldi. Oramiralliğe kadar çeşitli [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]rütbelerde komuta görevleri yaptı. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]görevinden 1960 yılında emekli olduktan sonra Moskova [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Büyükelçiliğine atanmıştır. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1968 yılında Cumhuriyet Senatosu Üyesi oldu. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1973 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce Türkiye Cumhuriyeti'nin [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]altıncı Cumhurbaşkanı seçildi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1980 yılında, yedi yıllık hizmet süresi tamamlandığından [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Cumhurbaşkanlığı görevinden ayrıldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1944 yılında Emel Hanım'la evlenen ve üç çocuğu olan Fahri[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Korutürk, 12 Ekim 1987 gününde vefat etti. [/FONT][/FONT]
Kenan EVREN GÖREV SÜRESİDEVLET BAŞKANI [FONT=New York,Times New Roman]12 Eylül 1980-8 Kasım 1982[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]CUMHURBAŞKANI [/FONT] 9 Kasım 1982-9 Kasım 1989 [FONT=New York,Times New Roman]1918 yılında Manisa ilinin Alaşehir ilçesinde doğdu. İlk ve orta [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]öğrenimini Alaşehir, Manisa, Balıkesir ve İstanbul'da sürdürdü ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Maltepe Askerî Lisesi'ni bitirdi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1938 yılında Kara Harp Okulu'nu, 1949 yılında Harp Akademisi'ni [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]bitirdi. Topçu subayı ve Kurmay subay olarak Silahlı Kuvvetler'in [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]çeşitli kademelerinde görev yaptı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Dokuzuncu Kore Türk Tugayı'nda, önce Harekât ve Eğitim Şube[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Müdürlüğü, sonra Kurmay Başkanlığı görevlerinde bulundu. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Tuğgeneralliğe yükseldiği 30 Ağustos 1964 gününden başlayarak, [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Silahlı Kuvvetler'in bütün komuta kademelerinde ve üst rütbelerde [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]görevini sürdürerek, Ordu Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Komutanlığı'ndan sonra, 7 Mart 1978'de Genelkurmay Başkanlığı'na [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]atandı. Bu görevi sırasında, 12 Eylül 1980'de yapılan askeri [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]müdahale ile, diğer görevleri yanında Devlet Başkanlığı görevini de [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]üstlendi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]7 Kasım 1982'de halk oyuna sunulan ve kabul olunan Anayasa ile, [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Türkiye'nin yedinci Cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. 9 Kasım [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1989 gününde, görev süresini tamamlayarak [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1944 yılında Sekine Hanım'la evlenen Kenan Evren üç çocuk [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]babasıdır.[/FONT]
[FONT=New York,Times New Roman]Turgut ÖZAL[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman]GÖREV SÜRESİ[/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]9 KASIM 1989[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]17 NİSAN 1993[/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]1927 yılında Malatya'da doğdu. 1950 yılında İstanbul Teknik [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Üniversitesi'ni Elektrik Mühendisi olarak bitirdi. 1952 yılında A.B.D'ne [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]giderek ekonomi tahsili gördü. Türkiye'ye döndükten sonra Elektrik [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]İşleri Etüd İdaresi Genel Müdür Yardımcılığı'na atandı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1961-1962 yıllarında askerlik hizmetini, Milli Savunma Bakanlığı Bilimsel [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Danışma Kurulu üyesi olarak yaptı ve Devlet Planlama [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Teşkilatı'nın kurulmasına katkıda bulundu. Bu sırada, Ortadoğu [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Teknik Üniversitesi'nde ders verdi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Bir süre Başbakanlık Teknik Uzmanlar Kurulu Üyesi olarak çalıştı ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1967-1971 yıllarında Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı görevini [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yürüttü. Ekonomik Koordinasyon Kurulu, Para ve Kredi Kurulu, RCD [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Koordinasyon Kurulu ve AET Koordinasyon Kurulu başkanlıklarında [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]bulundu. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1971-1973 yıllarında Dünya Bankası'nda danışman olarak görev [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yaptı. Türkiye'ye döndükten sonra çeşitli sınai kuruluşlarında çalıştı [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]ve 1979 yılı sonlarına doğru Başbakanlık Müsteşarı olarak atandı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Aynı dönemde Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı görevini de [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]vekaleten yürüttü. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]12 Eylül 1980 müdahalesinden sonra kurulan Hükümete ekonomik [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]işlerden sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak atandı. 1982 yılında bu [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]görevinden istifa etti. 1983 yılında Anavatan Partisi'ni kurdu ve aynı [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yıl yapılan genel seçimlerde partisinin birinci gelmesi üzerine [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]hükûmeti kurmakla görevlendirildi ve böylece Türkiye'nin 19. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Başbakanı oldu. 1987 seçimleri sonrasında tekrar hükümet kurdu ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]başbakan olarak görev yaptı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]31 Ekim 1989'da Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Cumhuriyeti'nin sekizinci Cumhurbaşkanı olarak seçildi ve 9 Kasım [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1989 gününde bu görevine başladı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]17 Nisan 1993 gününde geçirdiği bir rahatsızlık sonucu görevi [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]sırasında vefat etti. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1954'de Semra Hanım'la evlenen Turgut Özal'ın üç çocuğu [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]bulunuyordu. [/FONT][/FONT]
[FONT=New York,Times New Roman]Süleyman DEMİREL[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman]GÖREV SÜRESİ[/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]16 MAYIS 1993[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]16 MAYIS 2000[/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]1 Kasım 1924'te Isparta'nın Atabey ilçesine bağlı İslamköy'de [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]doğdu. İlköğrenimini doğduğu köyde, ortaokul ve liseyi Isparta ve [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Afyon'da bitirdi. Şubat 1949'da İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Fakültesi'nden mezun oldu. Aynı yıl Elektrik İşleri Etüd İdaresi'nde [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]göreve başladı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1948 yılında Nazmiye Hanım'la evlendi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1954 yılında Barajlar Dairesi Başkanlığı'na, 1955 yılında da Devlet Su [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]İşleri Genel Müdürlüğü'ne atandı. 1962-1964 yıllarında serbest [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]müşavir-mühendis olarak çalıştı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Siyasî yaşamına, 1962 yılında, Adalet Partisi Genel İdare Kurulu [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]üyeliği ile başladı. 28 Kasım 1964'de bu Partiye Genel Başkan [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]seçilmesinin ardından, kurulmasını sağladığı ve Şubat-Ekim 1965 [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]aylarında görev yapan koalisyon hükûmetinde Başbakan Yardımcısı [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]olarak görev aldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]10 Ekim 1965 genel seçimlerinde Isparta Milletvekili olarak [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Parlamento'ya girdi ve seçimlerde Adalet Partisi'nin tek başına [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]iktidar olması üzerine Türkiye'nin 12. Başbakanı olarak Hükümeti [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]kurdu. Süleyman Demirel, 4 yıl süren bu Hükümet'ten sonra 1969, [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1970, 1975, 1977 ve 1979 yıllarında 5 kez daha hükümet kurdu. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]12 Eylül 1980 harekâtı üzerine görevden uzaklaştırıldı ve yedi yıl [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yasaklı olarak siyaset dışı kaldı. 6 Eylül 1987'de yapılan halk [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]oylaması ile yasaklar kaldırıldı ve 24 Eylül 1987'de, Doğru Yol Partisi [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Genel Başkanlığı'na seçildi. 29 Kasım 1987'de yapılan genel [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]seçimlerde Isparta Milletvekili olarak yeniden Türkiye Büyük Millet [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Meclisi'ne girdi. 20 Ekim 1991'de yapılan genel seçimler sonrasında, [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Doğru Yol Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti'nin oluşturduğu 49. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Hükümet'te Başbakan olarak görev aldı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]16 Mayıs 1993'de, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye'nin [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]9. Cumhurbaşkanı olarak seçildi. 16 Mayıs 2000 gününde görev [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]süresini tamamlayarak Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldı. [/FONT][/FONT]
[FONT=New York,Times New Roman]Ahmet necdet SEZER[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman]GÖREV SÜRESİ[/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman]16 MAYIS 2000[/FONT] [FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman]../../....[/FONT][/FONT][/FONT][FONT=New York,Times New Roman] [FONT=New York,Times New Roman][FONT=New York,Times New Roman]13 Eylül 1941'de Afyon'da doğdu. 1958 yılında Afyon Lisesi'ni, [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1962'de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Aynı yıl Ankara Hâkim adayı olarak göreve başladı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Askerliğini Kara Harp Okulu'nda Yedek Subay olarak yaptı. Sırasıyla, [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Dicle ve Yerköy Hâkimlikleri ve Yargıtay Tetkik Hâkimliği [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]görevlerinde bulundu. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Medeni Hukuk alanında 1977-1978'de Ankara Hukuk Fakültesi'nde [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]yüksek lisans (master) öğrenimi yaptı. 7 Mart 1983'de Yargıtay [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]üyeliğine seçildi. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Üyesi iken Yargıtay Genel [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Kurulu'nca belirlenen üç aday arasından Cumhurbaşkanı'nca 27 Eylül [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1988 gününde Anayasa Mahkemesi asıl üyeliğine, Anayasa [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Mahkemesi Kurulu'nca da 6 Ocak 1998'de Anayasa Mahkemesi [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Başkanlığı'na seçildi. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]5 Mayıs 2000 gününde, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Türkiye'nin onuncu Cumhurbaşkanı olarak seçildi ve 16 Mayıs 2000 [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]gününde görevine başladı. [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]1964 yılında Semra Hanım'la evlenen Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet [/FONT] [FONT=New York,Times New Roman]Sezer üç çocuk babasıdır. [/FONT][/FONT][/FONT]
