Bir çok kişinin tarife ve hız değişikliklerinden sonra "hattım ne kadar hız destekliyor", "neden kopma yaşıyorum", "TTNET alabileceğimden az mı hız verdi?" gibi sorular sorduğunu biliyorum, bununla ilgili internetten biraz derleme yaptım, umarım beğenirsiniz: ADSL bağlantımızda bizim için önemli iki kavram var, Attenuation (zayıflama) ve SNR / SNR Margin (Gürültü Payı). Şimdi bu iki değerin ne olduğuna geçmeden önce ister İngilizce ister Türkçe olsun, modem arayüzlerinde farklı farklı isimlendiriliyor bu ikisi de buna dikkat edin. Diğer bir nokta da modemlerin bu değerleri hesaplarken genelde biraz hatalı hesapladıkları söyleniyor. Ama sonuçta modem arayüzünden bu değerleri kontrol edip hattınızın destek LED iği maksimum hızı kabaca hesaplayabilirsiniz. SNR Margin, kabaca size gelen sinyalin kalitesi diyebiliriz. Bunu bazen Noise Margin veya Gürültü Payı olarak modemlerin arayüzünde görebilirsiniz. SNR (Signal to Noise Raito) Asıl data sinyalinin kablodaki istenmeyen sinyallere (gürültü) oranıdır. Telekom ile bizim aramızda kablo üzerinde data sinyali gelirken, kablo üzerinde dış etkenler nedeniyle oluşmuş diğer sinyallerden (gürültü) etkilenir. Bu etkilenme ne kazar az ise veya data sinyalinin gürültüye oranı ne kadar fazla ise sinyal o kadar kaliteli gelebiliyor demektir. Bu ne kadar fazla ise o kadar iyidir. modem lerin arayüzünde ise genelde SNR Margin değeri olur ("Receive Margin", "SNR", "Noise") ki bu da data sinyalinin bozulmaya başlamadan önceki tampon alanı belirtir, sonuç itibariyle bu değerin büyük olması bizim için iyidir. 6db (desibel) ve altın da modemininiz hiç buluşmaz. Dolayısı ile ADSL'i kullanamazsınız. 7dB-10dB arası idare eder ancak gün için de hatta oynamalar olursa tolere etmeyecektir (DSL sönüp hattan düşme ihtimali var) 11dB-20dB İyi 20dB-28dB çok iyi 29dB ve üstü ise mükemmel kabul edilir. Kısacası 12db altında SNR değeri ciddi problem demek ve buna yapılabilecek fazla bir şey yok. Binanın girişinden (Telekom kablosunun binaya girdiği noktadan itibaren) kablonuzu kontrol etmek, yenilemek (cat5 kablo ile) fayda sağlayabilir. SNR'yi düşüren bir çok etken vardır, santralden bize kadar gelen kablo üzerine etki eden elektrik motorları, yüksek gerilim hatları, aynı kablo demetinde bulunan başka adsl ve diğer data hatları vs. vs. Biz telekom kablosuna zaten müdahale edemeyiz, ama binanın girişindeki telekom kutusundan itibaren biz sorumluyuz ve bir şeyler yapabiliriz. Öncelikle bu kutunun temiz bir şekilde olması, karmakarışık kablolar yerine alttaki gibi olması tercih edilir: Evimizde ise paralel çekilmiş telefonlar ve fax cihazları, telefon prizinin temiz olmaması ve özellikle de ADSL splitter'ın kalitesiz veya bozuk olması SNR'yi etkileyebilir. En temiz yöntem evde telefon prizinden direkt modeme giriş yapıp (arada hiç bir şey olmadan, splitter dahi olmadan) SNR değerine bakmak ve SNR yükseliyorsa yani gelişme varsa, probleme yol açan paralel bağlantıyı, ek kabloları vs düzeltmek olmalıdır.
Attenuation veya zayıflama ise, ADSL sinyalinin telekom santralinden çıktıktan sonra bakır kablonun uzunluğuna ve kalitesine bağlı olarak zayıflamasını gösterir. Eviniz telekom santraline ne kadar uzaksa zayıflama artar ve alabileceğiniz maksimum hız düşer. Zayıflama yani Attenuation değerinin düşük olması bizim için iyidir. 20dB ve altı mükemmel 20dB-30dB iyi 30dB-40dB idare eder 40dB-50dB eh işte 50dB-60dB zayıf bağlantı sorunları olabilir 60dB ve üstü bağlanamama ihtimaliniz çok yüksek. Şimdi de santralle aranızdaki mesafe, zayıflama değeri ve alabileceğiniz maksimum hıza bakalım mesafe zayıflama max hız 1.0km = 13.81dB = 23Mbit 1.5km = 20.7dB = 21Mbit 2.0km = 27.6dB = 18Mbit 2.5km = 34.5dB = 13Mbit 3.0km = 41.4dB = 8Mbit 3.5km = 48.3D B = 6Mbit 4.0km = 56dB = 4Mbit 4.5km = 62.1dB = 3Mbit 5.0km = 69dB = 2Mbit >5.0km belki 1mbit Unutmamanız gereken şey, yüksek hızda bir bağlantı için attenuation ve SNR değerlerinin ikisinin de iyi olması gerektiğidir. Ayrıca bazı modemler, "Atteinable Speed" veya "Atteinable Bit Rate" şeklinde alabileceğiniz maksimum hız değerini otomatik hesaplanıp size gösterilebilir. Bu hesaplamalar hep biraz hata paylı olarak düşünülmelidir. Orada 9672kbps yazıyorsa, siz 8000kbps alabirim en azından diye düşünmelisiniz. Mesafe, Attenuation ve desteklenen ADSL standardına göre alınabilecek hızlar: Grafiğin en altında Zayıflama Değerleri (attenuation), onun üstünde santralle aramızdaki mesafe (3300 metre gibi), soldaki dikey eksende ise alınabilecek maksimum hız değeri var. Siz modeminizin desteklediği standarda göre (ADSL ve ADSL2+) alabileceğiniz değeri görebilirsiniz. Tabii ki bu yazılanlar hep sizin ev ile telekom santrali arasındaki bağlantı hızıdır. Oysa sizin "internet hızı" diye değerlendireceğiniz hız daha bir çok değişkene bağlıdır. Telekomun iç şebekesi, bağlandığınız web sunucunun hızı gibi bir çok etken bulunmaktadır....
